1. Eo biển Hormuz
Eo biển Hormuz nối giữa Vịnh Ba Tư và Vịnh Oman dẫn đến Ấn Độ Dương có rủi ro trở thành điểm tắc nghẽn nghiêm trọng đối với dầu và khí đốt.
Khoảng 1/4 lượng dầu giao dịch đường biển và 1/3 khí tự nhiên hóa lỏng của thế giới được vận chuyển qua tuyến đường dài 167km ở eo biển Hormuz.
Tuyến đường thủy này đặc biệt dễ bị tác động do địa chính trị Trung Đông. Eo biển Hormuz kết nối nhiều cường quốc khác nhau bao gồm những quốc gia xuất khẩu dầu mỏ như Saudi Arabia, Iran, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất, Kuwait và Iraq.
Chiều rộng thực tế của tuyến đường này là khoảng 3km, điều đó có nghĩa là nó dễ dàng bị ảnh hưởng bởi các cuộc xung đột.
Iran nhiều lần đe dọa làm gián đoạn các chuyến tàu chở dàu qua eo biển Hormuz để đáp trả các lệnh trừng phạt của Mỹ nhằm vào xuất khẩu năng lượng của nước này.
2. Eo biển Malacca
Eo biển dài 900km này là một trong những tuyến đường biển nhộn nhịp nhất thế giới đồng thời là điểm dễ bị tắc nghẽn của Châu Á. Con đường biển này nối giữa Châu Á với Trung Đông và Châu Âu, vận chuyển khoảng 40% thương mại toàn cầu. Hơn 100.000 tàu thuyền di chuyển qua khu vực này mỗi năm.
Vị trí hẹp nhất ngoài khơi Singapore chỉ rộng 2,7km, tạo thành một nút thắt cổ chai, tiềm ẩn nhiều nguy cơ va chạm, mắc cạn hoặc tràn dầu.
Eo biển Malacca ngày càng quan trọng về mặt chiến lược đối với Bắc Kinh khi gần 80% lượng dầu thô nhập khẩu của Trung Quốc từ Trung Đông và Châu Phi đi qua đây.
3. Kênh đào Panama
Kênh đào Panama nối liền Đại Tây Dương và Thái Bình Dương cũng là một trong những tuyến đường biển nhộn nhịp nhất thế giới. Nó từng đảm đương 5% thương mại toàn cầu và có gần 14.000 lượt tàu qua lại vào năm 2020.
Năm 2016, Panama khởi động kế hoạch mở rộng trị giá 5,4 tỉ USD giúp tăng gấp 3 lần kích thước các tàu có thể đi qua kênh.
Mặc dù không chịu rủi ro chính trị như các tuyến đường biển khác, đại dịch COVID-19 và thiên tai gây ra tắc nghẽn trong những tháng gần đây, trì hoãn việc di chuyển của các tàu container và nguồn cung cấp khí đốt từ bờ Vịnh Mỹ.
4. Kênh đào Suez
Thế giới những ngày qua xôn xao về vụ việc tàu container khổng lồ Ever Given dài 400m mắc cạn đã chặn tuyến đường hàng hải quan trọng nối giữa Châu Á và Châu Âu.
Kênh đào Suez là tuyến đường thủy nhân tạo nối Địa Trung Hải với Biển Đỏ để rút ngắn quãng đường vòng qua Mũi Hảo Vọng ngoài khơi Nam Phi. Kênh đào này rút ngắn 8.900km so với lộ trình cũ.
Năm 2014, chính phủ Ai Cập đã mở rộng kênh đào, giúp tăng gần gấp đôi số lượng tàu (từ 49 đến 97). Mặc dù vậy, một số siêu tàu vẫn không thể đi qua kênh và phải dỡ một phần hàng hóa sang các tàu nhỏ hơn.
Vào năm 2020, khoảng 12% khối lượng thương mại thế giới được vận chuyển qua kênh đào này. Cơ quan quản lý kênh đào Suez báo cáo, năm 2020 có 18.880 con tàu mang theo hơn 1 tỉ tấn hàng hóa đi qua tuyến đường này.
Ít nhất đã có 2 con tàu từng mắc kẹt ở kênh đào Suez từ năm 2008. Bên cạnh đó, kênh đào được coi là rất dễ bị ảnh hưởng bởi chính trị.
