Phát hiện siêu lỗ đen lớn hơn hầu hết thiên hà cộng lại

Ngọc Vân |

Một lỗ đen cực lớn, lớn hơn hầu hết thiên hà cộng lại, đã được các nhà thiên văn học phát hiện bằng một kỹ thuật mới.

Phát hiện của Hiệp hội Thiên văn Hoàng gia Anh cho thấy lỗ đen (hay hố đen) có khối lượng gấp hơn 30 tỉ lần khối lượng Mặt trời - một quy mô hiếm khi các nhà thiên văn học quan sát được.

Theo CNN, các nhà nghiên cứu mô tả đây là một khám phá "cực kỳ thú vị" mở ra những khả năng mới để phát hiện các lỗ đen tiếp theo.

Nhóm nghiên cứu do Đại học Durham ở Vương quốc Anh dẫn đầu đã sử dụng kỹ thuật được gọi là thấu kính hấp dẫn: Một thiên hà gần đó được sử dụng như một kính lúp khổng lồ để bẻ cong ánh sáng từ một vật thể ở xa hơn. Điều này cho phép các nhà thiên văn kiểm tra chặt chẽ cách thức ánh sáng bị bẻ cong bởi một lỗ đen bên trong một thiên hà cách Trái đất hàng trăm triệu năm ánh sáng.

Các mô phỏng siêu máy tính và hình ảnh được chụp bởi Kính viễn vọng Không gian Hubble cũng được sử dụng để xác nhận kích thước của lỗ đen.

Đây là lỗ đen đầu tiên được tìm thấy bằng cách sử dụng thấu kính hấp dẫn, với nhóm mô phỏng ánh sáng truyền qua vũ trụ hàng trăm nghìn lần, theo thông cáo báo chí từ Hiệp hội Thiên văn Hoàng gia Anh.

Hố đen đặc biệt này, có khối lượng gấp khoảng 30 tỉ lần Mặt trời của chúng ta, là một trong những hố đen lớn nhất từng được phát hiện và nằm ở "giới hạn trên" về độ lớn của một hố đen trên lý thuyết, vì vậy đây là một khám phá cực kỳ thú vị” - James Nightingale, tác giả chính của nghiên cứu, nhà vũ trụ học quan sát, Khoa Vật lý, Đại học Durham, cho biết.

“Hầu hết các lỗ đen lớn nhất mà chúng ta biết đều ở trạng thái hoạt động, nơi vật chất bị kéo đến gần lỗ đen nóng lên và giải phóng năng lượng dưới dạng ánh sáng, tia X và các bức xạ khác” - Nightingale nói thêm.

“Tuy nhiên, thấu kính hấp dẫn cho phép nghiên cứu các lỗ đen không hoạt động - điều hiện không thể thực hiện được ở các thiên hà xa xôi. Cách tiếp cận này có thể cho phép chúng tôi phát hiện thêm nhiều hố đen bên ngoài vũ trụ và tiết lộ cách những vật thể kỳ lạ này tiến hóa xa hơn trong thời gian vũ trụ” - Nightingale cho biết.

Các nhà nghiên cứu tin rằng phát hiện này rất quan trọng vì mở ra khả năng hấp dẫn là các nhà thiên văn học có thể phát hiện ra các lỗ đen siêu nặng và không hoạt động hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây, đồng thời nghiên cứu cách thức phát triển của chúng.

Câu chuyện về khám phá đặc biệt này bắt đầu từ năm 2004 khi nhà thiên văn học Alastair Edge của Đại học Durham nhận thấy một vòng cung khổng lồ của thấu kính hấp dẫn khi xem xét hình ảnh về một cuộc khảo sát thiên hà.

Nhóm nghiên cứu đã xem xét lại phát hiện trên và khám phá thêm với sự trợ giúp từ kính viễn vọng Hubble của NASA và siêu máy tính DiRAC COSMA8.

Các lỗ đen siêu khối lượng là những vật thể có khối lượng lớn nhất trong vũ trụ và là một phát hiện hiếm đối với các nhà thiên văn học.

Nguồn gốc của chúng không rõ ràng, một số người tin rằng chúng được hình thành từ sự hợp nhất của các thiên hà hàng tỉ năm trước.

Mỗi khi một thiên hà hợp nhất với một thiên hà khác, các ngôi sao bị mất đi và một lỗ đen cực lớn xuất hiện.

Ngọc Vân
TIN LIÊN QUAN

Thiên hà hiếm có ba hố đen và vật thể nặng nhất vũ trụ

Anh Vũ |

Các hố đen siêu lớn là một trong số những vật thể lớn nhất và khó nắm bắt nhất trong vũ trụ.

Lần đầu chụp ảnh hố đen siêu lớn ở trung tâm Dải Ngân hà

Thanh Hà |

Hố đen siêu lớn ở trung tâm thiên hà chứa Trái đất đã được giới thiên văn lần đầu chụp được ảnh.

Sự thật sửng sốt về hố đen vũ trụ gần Trái đất nhất

Nguyễn Hạnh |

Hố đen vũ trụ gần Trái đất nhất không thực sự tồn tại.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào dự lễ phát động ủng hộ đồng bào sau bão số 3

Nhóm PV |

Trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại TPHCM vào chiều 12.9, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith cùng Phu nhân Naly Sisoulith đã dự lễ phát động ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng bão số 3.

Khởi tố Chánh văn phòng Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Ninh

Vân Trường |

Chánh Văn phòng Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Ninh cùng thuộc cấp và đồng phạm vừa bị khởi tố.

“Xoay” nguồn tiền bồi thường vụ nứt hàng loạt nhà dân

TRẦN TUẤN |

Hà Tĩnh - Sau khi đồng ý nâng mức bồi thường vì làm nứt nhà dân do thi công nâng cấp Quốc lộ 8A, hiện chủ đầu tư đang lo “xoay” nguồn tiền để chi trả bồi thường.

Yên Bái lại xảy ra sạt lở đất khiến 9 người thương vong

Bảo Nguyên |

Trong sáng 12.9, tỉnh Yên Bái xảy ra 2 vụ sạt lở đất làm 5 người chết và 4 người bị thương.

4 người từ chối trả lại tiền tỉ vụ cựu sếp Eximbank lừa đảo

VIệt Dũng |

Ngoài làm rõ hành vi lừa đảo của Vũ Thị Thu Nhung - cựu Phó Giám đốc Eximbank Chi nhánh Ba Đình, công an xác định nhiều cá nhân nhận tiền tỉ chênh lệch.