Sóng gió
Ngay khi vừa nhậm chức, ông Donald Trump dùng sắc lệnh hành pháp của Tổng thống để thực thi ngay một số cam kết tranh cử. Hai trong số đó lại là hai thất bại lớn nhất về chính trị nội bộ đối với ông Donald Trump. Thứ nhất là sắc lệnh cấm công dân 6 quốc gia Hồi giáo nhập cảnh vào Mỹ bị toà án vô hiệu hoá, và mãi đến tận gần đây mới có được hiệu lực một phần với rất nhiều trường hợp ngoại lệ. Thứ hai, việc lật ngược và thay thế cuộc cải tổ về chăm sóc sức khoẻ và bảo hiểm y tế (Obamacare) mà người tiền nhiệm Barack Obama đã tiến hành và phe Đảng Cộng hoà suốt từ 7 năm nay quyết chí lật ngược, đến giờ vẫn không thành công, không phải vì sự đối phó của Đảng Dân chủ mà vì sự bất đồng quan điểm trong nội bộ của chính Đảng Cộng hoà.
Nửa năm cầm quyền đầu tiên này của ông Donald Trump tiếp tục bằng việc Cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn từ chức chỉ sau có 22 ngày tại nhiệm. Nó tiếp tục trong sự đồng hành dai dẳng của những cáo buộc và đồn thổi rằng Nga đã can dự vào cuộc bầu cử tổng thống để giúp ông Donald Trump đắc cử, đến mức cuộc điều tra về chuyện này được tiến hành và liên quan đến không chỉ con trai, con rể và cộng sự của ông Donald Trump mà còn tới cả cá nhân ông. Nửa năm ấy kết thúc bằng sự thú nhận của ông Donald Trump là hiện hối hận về việc đã lựa chọn ông Jeff Sessions làm Bộ trưởng Tư pháp, và bằng sự từ chức của người phát ngôn của Nhà Trắng Sean Spicer.
Trong khoảng thời gian nửa năm ấy là sự dang dở của những chủ định mà ông Donald Trump đã tuyên cáo nhưng đến hiện tại vẫn bất khả thi, như xây bức tường ngăn cách biên giới Mỹ với Mexico, hay thực thi chương trình đầu tư phát triển và hiện đại hoá cơ sở hạ tầng cho nước Mỹ với quy mô tài chính lớn chưa từng thấy. Những ý tưởng ấy của ông Donald Trump có tác dụng dân tuý rất đáng kể ở Mỹ, nhưng hiện vẫn thất bại hoặc bất khả thi bởi vấn đề tài chính liên quan chưa được giải quyết ổn thoả.
Nước Mỹ lẻ loi
Trong khoảng thời gian ấy, ông Donald Trump có những quyết sách thể hiện sự trung thành với phương châm hành động “Nước Mỹ trước hết” của mình, nhưng lại làm cho nước Mỹ bị lẻ loi giữa các đồng minh quân sự truyền thống và đối tác chiến lược quan trọng như đối với NATO. Ông Donald Trump dùng cam kết của Mỹ đảm bảo an ninh cho các đồng minh trong NATO để làm công cụ ép buộc họ phải tăng chi phí quốc phòng, và giúp Mỹ chống khủng bố, chẳng khác gì biến cam kết đảm bảo an ninh của Mỹ - vốn xưa nay biểu tượng cho ý nghĩa, giá trị và diện mạo của NATO - thành hàng hoá có thể mặc cả.
Ông Donald Trump quyết định rút nước Mỹ ra khỏi Hiệp ước Paris về bảo vệ khí hậu trái đất và thực thi bảo hộ mậu dịch. Ông rút nước Mỹ ra khỏi thoả thuận đã ký kết về Quan hệ đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và ngừng đàm phán với EU về Quan hệ đối tác xuyên Đại Tây Dương về thương mại và đầu tư (TTIP). Cũng theo tinh thần ấy, ông Donald Trump đã yêu cầu Canada và Mexico đàm phán lại thoả thuận về khu vực mậu dịch tự do Bắc Mỹ (NAFTA) có hiệu lực từ năm 1994, cũng như với Hàn Quốc về thoả thuận tương tự có hiệu lực từ 5 năm nay.
Những mục đích và điều kiện mới của ông Donald Trump là giảm nhập siêu của Mỹ, thuận lợi hơn trong tiếp cận thị trường, hạn chế nguy cơ bị kiện tụng cho giới kinh tế Mỹ và đối phó với lũng đoạn tiền tệ. Với Đức và EU, ông Donald Trump đã làm rất găng, trong khi với Trung Quốc lại nhẹ tay mặc dù vướng mắc nhiều nhất với Trung Quốc về thương mại và tiền tệ. Nguyên do là ông Donald Trump trước mắt cần tranh thủ Trung Quốc để đối phó Triều Tiên.
Trong khoảng thời gian nửa năm cầm quyền đầu tiên này, ông Trump đã thể hiện có cách tiếp cận khác cho mối quan hệ của Mỹ với Trung Quốc và Nga. Với hai đối tác này và trong đối ngoại cũng như chính trị an ninh thế giới, ông Donald Trump chưa có được kết quả thực chất bởi chưa hoàn tất quá trình định hình chính sách.
Nửa năm qua muốn nhiều mà chỉ được ít. Ông Donald Trump sẽ ngày càng khó khăn hơn bởi chỉ sang năm thôi, nước Mỹ lại đắm chìm trong vận động bầu cử quốc hội.
