Bóng đá Việt Nam trải qua năm 2018 và 2019 thành công rực rỡ, với quá nhiều chiến tích và tạo ra hiệu ứng xã hội lớn, giúp bóng đá có một vị thế rất khác, thế nhưng, các giải chuyên nghiệp Việt Nam vẫn trong cảnh “ăn đong”, đó là nghịch lý cũng là thực tế buồn.
20 năm, 11 nhà tài trợ và vẫn “chữa cháy”
V.League lên chuyên nghiệp từ mùa giải 2000-2001 đến nay đã 20 năm, gắn bó với 11 nhà tài trợ. Giai đoạn đầu, có những doanh nghiệp đã gắn bó dài hạn trong 3-4 mùa giải như PetroVietnam Gas (2007-2010), Eximbank (2011-2014) và gần nhất là Toyota (2015-2017), còn lại các thương hiệu lớn chỉ gắn tên và chỉ xuất hiện 1 mùa giải rồi “đường ai nấy đi” theo những cách rất buồn, từ Pepsi, Kinh Đô, Tân Hiệp Phát, Eurowindow…
Đáng nói hơn là trong số các thương hiệu tài trợ dài hơn 1 năm, đa phần chỉ ký kết các hợp đồng năm một với sự cân nhắc, dè chừng và “nắm đằng chuôi”. Riêng trường hợp Ngân hàng Eximbank dưới thời ông Lê Hùng Dũng còn làm Chủ tịch HĐQT thì ký dài hạn trong 4 mùa giải. Thế nhưng đấy cũng là giai đoạn mà ông Dũng đang sắm vai Phó Chủ tịch phụ trách tài chính VFF, có ảnh hưởng lớn về quyền lực lẫn tiềm lực. Sau khi ông Dũng về hưu và làm Chủ tịch VFF thì Eximbank cũng “bỏ của...” và V.League lại đi tìm kiếm nhà tài trợ mới.
Những thương hiệu gần đây gắn bó với V.League là Tập đoàn Masan, Nutifood và sắp tới là LS. Đây là giai đoạn gắn với nhiệm kỳ thứ 3 của VPF giai đoạn 2017-2020 mà doanh nhân Trần Anh Tú đảm nhận vai trò Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc, cũng là thời điểm được đánh giá là kiếm tiền khó khăn, khi các ông bầu sừng sỏ đã lần lượt rời bỏ VPF. Ngay cả người tâm huyết như bầu Thắng, từng là một trong số những người đặt nền bóng cho sự ra đời của VPF cũng đã đứng ngoài cuộc chơi.
Khi mới nhậm chức, ông Tú đã tìm kiếm một nhà tài trợ mới thay thế Toyota đã gắn bó 3 năm trước với lý do được là trong quá trình đàm phán, đối tác muốn hạ giá trị tài trợ. Tuy nhiên, sau Toyota thì VPF luôn có ít lựa chọn và gần như đều phải chờ phút chót để tìm phương án “chữa cháy”.
Năm 2019, bóng đá Việt thành công rực rỡ và ở thời điểm đang “lên hương”, Masan đã từng công bố sẽ tài trợ cho V.League trong thời gian dài 5 năm với số tiền 40 tỉ đồng/mùa và có luỹ tiến theo từng năm. Bản hợp đồng tưởng như béo bở nhưng sau một mùa giải cũng sớm “đường ai nấy đi”. Và 2020 này, sau 2 năm liền bóng đá Việt thăng hoa mà gần nhất là tấm huy chương Vàng lịch sử SEA Games 30, các giải chuyên nghiệp Việt Nam vẫn tiếp tục vật vã với công tác tài trợ. Cuối cùng đơn vị gắn tên cùng V.League 2020 là Tập đoàn LS. Điều đáng nói, đây là đơn vị cung cấp thiết bị điện cho nhà phân phối chính thức ở Việt Nam là Công ty Thái Sơn Nam do ông Trần Anh Tú làm chủ. Việc này đặt ra một câu hỏi rằng, phải chăng một lần nữa ông Tú lại phải mang tiền nhà ra để “đền đạn”?
Ngày 4.2, VPF đã công bố nhà tài trợ mới cho Cúp Quốc gia 2020 là Bamboo Airways. Nhiều người tham dự buổi ra mắt nhớ lại tuyên bố của Chủ tịch Tập đoàn FLC, ông Trịnh Văn Quyết khi sẵn sàng làm “dự bị tài trợ” cho bóng đá Việt Nam. Có lẽ, VPF cũng đang trong giai đoạn sử dụng những “cầu thủ dự bị”, khi tình hình không thể khá hơn.
Nỗi đau với VPF
Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) đã thông báo mức lợi nhuận lên tới 747% so với dự kiến đầu năm 2019. Doanh thu trong năm 2019 rất khả quan, đạt tới 240 tỉ đồng, tăng 150% so với dự kiến ban đầu. Thành công của các đội tuyển trong 2 năm qua đã có tác động tích cực đến việc kiếm tiền của VFF. Dự báo 2020, nếu các đội tuyển tiếp tục giữ được thành công thì con số này sẽ còn tăng ấn tượng hơn nữa.
Trong khi đó, doanh thu năm 2019 của VPF đạt 109,87% tăng 9,87% so với năm 2018, con số khiêm tốn hơn nhiều so với VFF và tiềm năng của bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam.
Dẫu biết rằng, các đội tuyển quốc gia thành công thì VFF sẽ hưởng lợi trực tiếp. Tuy nhiên, các câu lạc bộ cũng phải có lợi từ hiệu ứng khán giả, V.League phải thu hút nhiều hơn tài trợ. Thế nhưng vô lý và cả nghịch lý, từ các câu lạc bộ đến VPF đều chưa tạo thành một hệ thống bài bản trong việc thương mại hoá, nâng cao chất lượng và giá trị giải đấu, dẫn đến việc V.League vẫn thiếu nguồn lực đầu tư. Đó là chưa kể những hạn chế lâu nay của giải chuyên nghiệp chưa giải quyết được như sự xấu xí, ác cảm hay chuyện một ông chủ liên quan đến nhiều đội bóng.
V.League luôn phải tìm kiếm nhà tài trợ sau mỗi mùa giải, với tình cảnh “ăn đong” và đây là vấn đề cần nghiêm túc nhìn nhận, đánh giá với một giải đấu chuyên nghiệp bước qua tuổi 21, đặc biệt trong thành công lớn của bóng đá Việt Nam 2 năm qua.
