Ngày 23.8, tại Đắk Nông, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tổ chức Hội nghị phát triển hồ tiêu bền vững đáp ứng yêu cầu Hiệp định thương mại tự do. Các đại biểu tham dự hội nghị đã cùng nhau phân tích đánh giá thực trạng, tìm ra nguyên nhân tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, tín dụng, thị trường cũng như cơ hội và đề xuất các giải pháp căn cơ thúc đẩy phát triển ngành hồ tiêu Việt Nam.
Theo báo cáo của Bộ NNPTNT, từ năm 2001 đến nay, Việt Nam luôn giữ vị thế số 1 thế giới về sản xuất và xuất khẩu hồ tiêu.
Hiện hồ tiêu Việt Nam đã được xuất khẩu đến 105 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới. Kim ngạch xuất khẩu hồ tiêu năm 2001 của Việt Nam đạt 90 triệu USD thì đến năm 2018 con số này đã lên đến 758,8 triệu USD, tăng hơn 700%.
Sau khi giá trị kim ngạch xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam đạt kỷ lục vào năm 2016 với 1,422 tỉ USD, thì ba năm gần đây (2017-2019) giá hồ tiêu trên thế giới sụt giảm liên tục.
Nguyên nhân của tình trạng này là do nguồn cung tăng từ 8-10% trong khi nhu cầu tiêu thụ chỉ tăng 2%.
Ông Đinh Xuân Thu, đại diện Hiệp hội Hồ tiêu Đắk Song (Đắk Nông) cho biết, thực tế ở huyện Đắk Song, nơi có diện tích hồ tiêu lớn nhất Đắk Nông, hàng ngày có hàng chục người đến tòa án để giải quyết nợ nần do cây tiêu gây ra.
Tình trạng tiêu chết hàng loạt, giá cả lao dốc đã khiến không chỉ nông dân mà ngay những đại gia tiêu lớn nhất Việt Nam cũng lâm vào cảnh khó khăn, nhà cửa phải cầm cố ở ngân hàng.
Có một thực tế là dù đứng số 1 thế giới nhưng việc sản xuất hồ tiêu tại Việt Nam còn nhiều bất ổn, chưa bền vững. Diện tích hồ tiêu tăng quá nhanh ngay cả ở những vùng không phù hợp, thâm canh quá cao trong thời điểm giá tốt.
Bên cạnh đó, tình trạng dịch bệnh trên cây hồ tiêu vẫn chưa có biện pháp phòng trừ hiệu quả nhất là bệnh chết nhanh, chết chậm; công tác giống còn hạn chế, trong đó có việc nghiên cứu, chọn tạo giống mới, sản xuất giống hồ tiêu sạch bệnh, công tác bình tuyển và công nhận cây đầu dòng và vườn cây đầu dòng chưa được các tỉnh quan tâm thực hiện; sản xuất GAP, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm chưa toàn diện...
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Quốc Doanh cho rằng, đứng trước thực trạng cây hồ tiêu hiện nay, Việt Nam cần cố gắng ổn định diện tích hồ tiêu khoảng 100.000ha. Đối với những vườn hồ tiêu bị bệnh chết, không phù hợp cần phải kiên quyết chuyển đổi sang cây trồng khác.
Trong việc canh tác cần tăng cường đẩy mạnh sử dụng phân hữu cơ để giảm bớt nguy cơ mắc bệnh chết nhanh, chết chậm xảy ra trên cây hồ tiêu.
Hiện, nông dân Tây Nguyên đang tổ chức việc trồng xen mang lại nhiều kết quả tốt. Tuy nhiên, nông dân cần phải lựa chọn phương pháp canh tác phù hợp để mang lại hiệu quả tốt nhất.
Các địa phương cần nâng cao vai trò của mình trong việc xây dựng việc phát triển theo chuỗi giá trị. Bên cạnh đó, cần phải quan tâm đến việc chế biến sâu sản phẩm hồ tiêu.
Thứ trưởng cũng đề nghị các Bộ, ngành liên quan phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn nghiên cứu, xây dựng đề án nhằm nâng cao giá trị cho ngành hàng hồ tiêu; các ngân hàng có nhiều cơ chế chính sách hỗ trợ cho nông dân…
