Đảng chính trị cầm quyền của Thụy Điển được cho là đang chia rẽ về việc có nên gia nhập NATO hay không, vì cánh phụ nữ của Đảng Dân chủ Xã hội kêu gọi duy trì tính trung lập của đất nước về mặt quân sự.
Bà Annika Strandhall, Bộ trưởng Khí hậu và Môi trường Thụy Điển, nói với tờ báo Stockholm Svenska Dagbalet rằng phe nữ của đảng phản đối việc gia nhập NATO. Phe này có “lịch sử lâu dài và đấu tranh trong các vấn đề liên quan đến hòa bình, giải trừ quân bị, và tự do quân sự” - bà Strandhall, chủ tịch hội đồng liên bang của phe nữ, cho biết.
Bình luận của bà Strandhall đánh dấu sự phản kháng chính trị lớn đầu tiên chống lại đề xuất Thụy Điển xin gia nhập NATO và được đưa ra ngay trước khi có đánh giá về chính sách an ninh của đất nước vào ngày 13.5. Chính phủ liên minh dự kiến sẽ quyết định vấn đề này vào ngày 24.5, sau khi Bộ Ngoại giao công bố đánh giá về lập trường an ninh của Thụy Điển.
Một nhân vật quan trọng khác trong quốc hội, lãnh đạo Đảng Dân chủ Thụy Điển Jimmie Akesson, cho biết vào tháng trước rằng ông sẽ khuyến nghị đảng đối lập cánh hữu ủng hộ việc gia nhập NATO nếu nước láng giềng Phần Lan xin gia nhập liên minh.
Ông Akesson từ lâu đã phản đối việc từ bỏ sự độc lập quân sự của Thụy Điển, cũng như hầu hết người Thụy Điển, nhưng dư luận bắt đầu thay đổi mạnh sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina hồi cuối tháng 2.
Một cuộc khảo sát do Novus thực hiện vào tháng trước cho thấy 51% người Thụy Điển ủng hộ việc gia nhập khối quân sự phương Tây, đây là lần đầu tiên người tham gia cuộc thăm dò nhận thấy sự ủng hộ của đa số về việc gia nhập NATO.
Tương tự, một cuộc thăm dò của hãng truyền thông YLE cho thấy con số kỷ lục 62% người Phần Lan ủng hộ tư cách thành viên NATO, sau khi các thăm dò trước đây cho thấy hầu hết mọi người đều phản đối việc gia nhập khối.
Thụy Điển có lịch sử trung lập về quân sự kéo dài hai thế kỷ, đứng ngoài các cuộc chiến tranh kể từ năm 1814. Phần Lan duy trì thái độ trung lập kể từ khi Thế chiến 2 kết thúc.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã cam kết sẽ nhanh chóng phê duyệt Thụy Điển và Phần Lan nếu hai nước này xin gia nhập liên minh. Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson tháng trước cho biết rằng một cuộc trưng cầu dân ý công khai về vấn đề này sẽ không cần thiết nếu quốc hội chấp thuận.
Một số nhà lãnh đạo thế giới, chẳng hạn như các quan chức Trung Quốc và Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa, cho rằng NATO đã kích động cuộc khủng hoảng Ukraina bằng cách phá vỡ cam kết không mở rộng về phía đông sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc vào năm 1991. Hôm 3.5, Giáo hoàng Francis nói rằng việc NATO tiến sát cửa ngõ Nga có thể đã kích hoạt quyết định của Mátxcơva phát động cuộc tấn công Ukraina.