Mối đe dọa khủng bố ở Kazakhstan
Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev kêu gọi Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) giúp chống lại "các băng nhóm khủng bố do nước ngoài đào tạo", những kẻ mà ông nói đang chiếm giữ các tòa nhà, cơ sở hạ tầng và vũ khí trong bối cảnh bất ổn lan rộng.
Liên minh quân sự CSTO do Nga đứng đầu bao gồm cả Belarus, Armenia, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan.
"Hôm nay, tôi đã kêu gọi người đứng đầu các quốc gia CSTO hỗ trợ Kazakhstan để vượt qua mối đe dọa khủng bố này" - Tổng thống Tokayev cho biết hôm 6.1.
Ông Tokayev mô tả các băng nhóm khủng bố do nước ngoài huấn luyện đang chiếm giữ các tòa nhà, cơ sở hạ tầng và vũ khí. Ông nói chúng đã nắm quyền kiểm soát sân bay ở thành phố lớn nhất Almaty và 5 máy bay ở đó, bao gồm cả máy bay nước ngoài.
“Đây thực sự không còn là một mối đe dọa nữa, đó là hành động phá hoại sự toàn vẹn của nhà nước và quan trọng nhất là một cuộc tấn công vào các công dân của chúng tôi, những người đang yêu cầu tôi... giúp họ khẩn cấp” - ông Tokayev nói.
"Almaty bị tấn công, bị phá hủy, bị phá hoại, cư dân của Almaty trở thành nạn nhân của các cuộc tấn công của bọn khủng bố, bọn cướp, vì vậy nhiệm vụ của chúng tôi là... thực hiện mọi hành động có thể để bảo vệ nhà nước của chúng tôi" - Tổng thống nói thêm.
Tổng thống Kazakhstan đã có bài phát biểu thứ hai trên truyền hình trong bối cảnh nước cộng hòa Trung Á này phải đối mặt với tình trạng bất ổn tồi tệ nhất trong hơn một thập kỷ, ban đầu được kích hoạt bởi giá nhiên liệu tăng.
Kazakhstan, quốc gia lớn thứ chín trên thế giới, giáp với Nga ở phía bắc và Trung Quốc ở phía đông và có trữ lượng dầu lớn nên có tầm quan trọng về mặt chiến lược và kinh tế.
Các cuộc biểu tình lan rộng khắp 19 triệu dân trong tuần này vì phẫn nộ trước việc tăng giá khí hoá lỏng vào ngày đầu tiên của năm mới. Hàng nghìn người đã xuống đường ở Almaty và ở tỉnh Mangystau, miền Tây nước này, cho rằng việc tăng giá là không công bằng do nguồn dự trữ năng lượng khổng lồ của Kazakhstan.
Theo AFP, vài nghìn người biểu tình đã xông vào văn phòng thị trưởng ở Almaty vào chiều 5.1 và dường như đã giành quyền kiểm soát tòa nhà.
Cảnh sát đã bắn lựu đạn gây choáng và hơi cay vào đám đông, một số người được trang bị dùi cui và khiên bị cảnh sát thu giữ, nhưng không thể ngăn họ vào tòa nhà. Truyền thông địa phương cho biết những người biểu tình sau đó đã tấn công dinh thự của tổng thống ở Almaty. Cả dinh thự tổng thống và văn phòng thị trưởng được báo cáo là chìm trong biển lửa.
Truyền thông Kazakhstan đưa tin, ít nhất 8 sĩ quan cảnh sát và quân nhân đã thiệt mạng trong tình trạng bất ổn, trong đó có 2 người khi đang dọn dẹp sân bay.
CSTO đồng ý cử lực lượng gìn giữ hòa bình chung đến Kazakhstan
RT đưa tin, Chủ tịch Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể CSTO Nikol Pashinyan tuyên bố triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình trong một khoảng thời gian "giới hạn" để ổn định tình hình ở Kazakhstan.
“Để đáp lại lời kêu gọi của Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev và sau khi xem xét mối đe dọa đối với an ninh quốc gia và chủ quyền của Kazakhstan, cùng các yếu tố khác do sự can thiệp từ bên ngoài, Hội đồng CSTO đã quyết định cử Lực lượng Gìn giữ Hòa bình Tập thể đến Cộng hòa Kazakhstan theo Điều 4 của Hiệp ước An ninh Tập thể” - Thủ tướng Armenia Pashinyan cho biết trong một tuyên bố trên Facebook.
Liên minh vẫn chưa công bố phạm vi và chi tiết của việc triển khai, nhưng ông Pashinyan nói rằng binh lính sẽ ở lại Kazakhstan "trong một khoảng thời gian có hạn để ổn định và bình thường hóa tình hình".
