Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar cho biết, Ankara đang nỗ lực duy trì “sự cân bằng” ở Biển Đen, đồng thời cảnh báo các đồng minh NATO không làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Bộ trưởng Hulusi Akar đã đưa ra nhận xét trong cuộc phỏng vấn với tờ Hurriyet hôm 25.4.
“Chúng tôi muốn sự cân bằng không bị phá vỡ ở đây (Biển Đen), trong phạm vi nguyên tắc sở hữu khu vực và kiểm soát tình hình của các nước ven biển” - ông Akar nói.
Bộ trưởng Akar nhắc lại lập trường của Ankara về việc cho tàu chiến đi qua eo biển ở Biển Đen, nhấn mạnh sẽ tuân thủ Công ước Montreux, công ước cho phép Thổ Nhĩ Kỳ điều tiết giao thông hàng hải qua eo biển trong thời gian chiến tranh. Ankara đã đóng các tuyến đường biển đối với các tàu quân sự của Nga và Ukraina ngay sau khi xung đột giữa hai nước bùng phát vào cuối tháng 2.
Khi NATO do Mỹ đứng đầu hỗ trợ Ukraina trong cuộc xung đột đang diễn ra, Ankara đã thúc giục các tàu của khối quân sự tránh khỏi Biển Đen cho đến khi xung đột kết thúc - ông Akar lưu ý.
Ông Akar nói: “Chúng tôi trân trọng đề nghị các tàu NATO tránh khỏi Biển Đen đến chừng nào chiến sự kết thúc… Chúng tôi nói điều này mà không cần đến Công ước Montreux”.
Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cũng lên tiếng phản đối ý tưởng thành lập lực lượng đặc nhiệm NATO trong khu vực do Mỹ đề xuất năm ngoái. Ông cho biết, mặc dù ý tưởng về lực lượng hàng hải được Romania và Bulgaria, hai quốc gia Biển Đen khác là thành viên NATO ủng hộ, thì Ankara lại phản đối sáng kiến này.
Ông Akar tuyên bố: “Chúng tôi yêu cầu Bulgaria và Romania phải hành động một cách thận trọng. Sự ổn định ở Biển Đen chỉ có thể được duy trì nếu tất cả các bên trong khu vực tránh khiêu khích lẫn nhau”.
Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ nói thêm: “Chúng tôi có một số đề xuất để duy trì sự ổn định ở Biển Đen: Đừng phấn khích, đừng hoảng sợ. Nó có thể gây ra sự hoảng loạn cho phía bên kia. Thông tin sai lệch có thể dẫn đến hiểu lầm. Hãy tôn trọng biên giới và chủ quyền của Ukraina, nhưng mặt khác, đừng làm bất cứ điều gì có thể bị coi là khiêu khích đối với phía bên kia”.
Thổ Nhĩ Kỳ đã giữ lập trường trung lập trong cuộc xung đột Nga-Ukraina, cố gắng duy trì quan hệ với cả Kiev và Mátxcơva, đồng thời tìm cách trở thành một bên hòa giải. Vào cuối tháng 3, Thổ Nhĩ Kỳ đã tổ chức các cuộc đàm phán cấp cao Nga-Ukraina tại Istanbul. Mặc dù cả hai bên đều cho thấy những tiến bộ nhất định sau các cuộc đàm phán, nhưng các cuộc đàm phán cuối cùng đã không thu được bất kỳ kết quả hữu hình nào và các hành động thù địch vẫn tiếp tục.
Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina vào cuối tháng 2, sau khi cáo buộc Kiev không thực hiện các điều khoản của thỏa thuận Minsk, được ký kết lần đầu tiên vào năm 2014 và cuối cùng là sự công nhận của Mátxcơva đối với các nước cộng hòa Donbass tự xưng là Donetsk và Lugansk. Thỏa thuận Minsk do Đức và Pháp làm trung gian được thiết kế để trao cho các vùng ly khai quy chế đặc biệt ở Ukraina.
Điện Kremlin kể từ đó đã yêu cầu Ukraina chính thức tuyên bố là một quốc gia trung lập và sẽ không bao giờ tham gia vào khối quân sự NATO do Mỹ đứng đầu. Kiev khẳng định cuộc tấn công của Nga là hoàn toàn vô cớ và bác bỏ tuyên bố đang có kế hoạch chiếm lại hai nước cộng hòa ở Donbass bằng vũ lực.
