Hai ý tưởng phát triển đột phá
Phó Thủ tướng Liên bang Nga Marat Khusnullin nêu quan điểm: Nga không cần xây dựng các thành phố mới ở Siberia mà chỉ cần cải thiện các thành phố hiện có. Ông nói: "Bất kỳ dự án quy mô lớn nào mới đều là một gánh nặng lớn đối với cơ sở hạ tầng".
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu lại có quan điểm khác. Trước đó, ông đã phát biểu ủng hộ việc xây dựng 3-5 thành phố ở Siberia với dân số từ 300.000 đến 1 triệu người mỗi thành phố. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Nga, đây không chỉ là việc xây dựng các khu định cư mới ở taiga, mà là sự phát triển của các vùng vĩ mô Siberia dựa vào khoa học và công nghiệp.
Ông Shoigu nhấn mạnh: Nếu như trước đây người ta không ngại với cách tiếp cận như vậy, thì đã không có các nhà máy sản xuất ôtô nằm rải rác ở khắp nơi trong nước Nga. Bộ trưởng coi chi phí để xây dựng các thành phố là sự khởi động cho một chương trình phát triển và tăng trưởng, và đây là sự chi tiêu ngân quỹ cho mục đích lâu dài.
Nga đang chứng kiến một cuộc đấu tranh giữa hai ý tưởng phát triển đột phá. Và trong cả hai trường hợp, Siberia đều là đầu tàu. Câu hỏi duy nhất là sự đột phá này sẽ được thực hiện dưới hình thức nào. Và ở đây cần phải đánh giá cả hiệu quả kinh tế và xã hội, thậm chí cả mặt chính trị của các dự án. Và chọn ra phương án tốt nhất.
Không loại trừ rằng một phương án như vậy có thể là việc xây dựng một thủ đô mới của Nga ở Siberia. Nó kết hợp sự sáng tạo và táo bạo trong cách tiếp cận của ông Shoigu với sự thận trọng hợp lý của ông Khusnullin. Tổng thống Putin buộc phải có một sự thỏa hiệp nhằm dung hòa các lập trường cực đoan và thông qua đó sẽ có được một dự án cân bằng ở quy mô liên bang và được cân nhắc kỹ lưỡng.
Thủ đô mới nằm ở Siberia sẽ tạo ra sự cân bằng về địa lý, cơ sở hạ tầng, kinh tế và nhân khẩu học vốn đang bị mất cân bằng của Nga. Bây giờ, vào thời điểm trỗi dậy của phương Đông chính là lúc dời đô về trung tâm địa lý của đất nước. Thủ đô mới nằm ở Nam Siberia sẽ gắn kết phần Châu Âu của Nga với Viễn Đông, đưa Nga đến gần hơn với đồng minh Trung Quốc.
Việc xây dựng thủ đô mới của Nga chắc chắn sẽ trở thành một siêu dự án. Cả nước sẽ có thể tham gia vào nó, vì họ đã từng xây dựng BAM, Magnitka hoặc Nhà máy thủy điện Dnepr. Các sân bay sẽ được xây dựng, bao gồm cả những sân bay dành cho máy bay nhỏ, đường sắt cao tốc, đường cao tốc, kênh đào. Việc xây dựng sẽ tạo ra nhiều việc làm và giải quyết tình trạng thất nghiệp kéo dài.
Một thành phố hoàn toàn mới ở Siberia sẽ trở thành một điểm thu hút đối với cả bộ phận dân cư di động nhiều nhất của Nga và nhiều người Nga ở các nước SNG cũng như ở nước ngoài. Bằng cách liên kết chương trình tái định cư của họ với quê hương với dự án thủ đô mới, có thể nhanh chóng đưa những công dân mới tràn đầy năng lượng vào thành phố.
Vì sao chọn Siberia?
Tranh cãi về một địa điểm cụ thể cho thủ đô mới chỉ là thứ yếu. Điều chính là thành phố phải nằm ở một khoảng cách vừa phải với biên giới (an ninh), nằm trên bờ của một con sông lớn, một hồ chứa (tài nguyên nước) và rất gần với tuyến đường sắt xuyên Siberia. Và sự gần gũi với các ngọn núi sẽ làm đa dạng thêm cảnh quan. Điều cần thiết là phải xây dựng một thủ đô mới từ đầu và không chuyển nó đến các thành phố sẵn có ở Siberia như Omsk, Novosibirsk, Tomsk, Krasnoyarsk hoặc Irkutsk.
Gần đây, một tình huống mang tính quyết định khác cũng đã trở nên rõ ràng hơn – đó là sự dễ bị tổn thương của trung tâm hiện tại của đất nước trước các hệ thống tấn công của NATO. Điều này đã thúc đẩy Điện Kremlin hướng tới phương Tây để được đảm bảo an ninh. Thời gian bay của tên lửa từ Kharkov đến Mátxcơva chỉ từ 5 - 10 phút. Chỉ cần một loạt tên lửa bất ngờ là đi tong cả nền văn minh Nga hình thành hàng thiên niên kỷ.
Đây liệu có phải là một lập luận có trọng lượng cho việc di chuyển trung tâm sâu vào nội địa? Vì nếu một thủ đô mới xuất hiện, sẽ không cần phải lo lắng về số phận của Mátxcơva. Sức hấp dẫn của nó như một mục tiêu cho một cuộc tấn công hạt nhân của kẻ thù sẽ giảm mạnh. Còn cuộc sống đời thường cũng sẽ trở nên nhẹ nhõm hơn.
Đây chính là cái cách mà St. Petersburg đã từng được dựng lên trong các đầm lầy, công việc tuy khó khăn, nhưng thành phố được xây dựng ở đúng vị trí theo quan điểm địa chính trị của thời điểm đó. Không chỉ người dân bình thường, mà ngay cả những chiến hữu thân thiết cũng không hiểu được ý đồ “dở hơi” của Peter I, nhưng vị hoàng đế này đã có lý khi ban tặng cho nước Nga một thành phố kỳ vĩ nhất - một hiện tượng của văn hóa thế giới.
Vì Siberia là mảnh đất có giá trị, nên việc dời đô đến đây có lẽ là hợp lý, giống như Sa hoàng Peter đã xây dựng thành phố trên lãnh thổ chiếm lại từ tay người Thụy Điển. Hơn nữa, trung tâm kinh tế của thế giới đang dịch chuyển sang khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.
