Tiếp tục kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, chiều 6.6, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình trình bày tờ trình dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên.
Theo Chánh án Nguyễn Hòa Bình, dự thảo Luật quy định 12 biện pháp xử lý chuyển hướng với người chưa thành niên phạm tội, gồm: Khiển trách; xin lỗi bị hại; bồi thường thiệt hại; tham gia chương trình học tập, dạy nghề; tham gia điều trị và tư vấn tâm lý; thực hiện công việc phục vụ cộng đồng.
Tiếp đó là cấm tiếp xúc với người có nguy cơ dẫn đến người chưa thành niên phạm tội mới; hạn chế khung giờ đi lại; cấm đến địa điểm có nguy cơ dẫn đến người chưa thành niên phạm tội mới; giáo dục tại xã, phường, thị trấn; quản thúc tại gia đình; giáo dục tại trường giáo dưỡng.
Dự thảo luật đã mở rộng phạm vi áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng trên cơ sở kế thừa quy định của Bộ luật Hình sự và quy định chặt chẽ các điều kiện áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng để bảo đảm trật tự xã hội, an toàn cho cộng đồng.
Quy định việc áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng linh hoạt, phù hợp với từng người chưa thành niên.
Khuyến khích người chưa thành niên chấp hành tốt để được rút ngắn thời gian xử lý chuyển hướng trước thời hạn.
Dự thảo luật quy định giữ nguyên hệ thống hình phạt hiện hành. Không áp dụng hình phạt tù chung thân và tử hình đối với người chưa thành niên.
Đồng thời giảm mức hình phạt tù đối với người chưa thành niên theo từng trường hợp cụ thể. Bổ sung điều luật về hình phạt cảnh cáo. Giảm thời gian thử thách khi được hưởng án treo xuống không quá 3 năm.
Mở rộng đối tượng người chưa thành niên có thể bị phạt tiền và mức tiền phạt không quá 1/3 mức tiền phạt mà điều luật quy định.
Về thi hành án phạt tù và tái hòa nhập cộng đồng, dự thảo luật quy định không được giam giữ chung người chưa thành niên với người đã thành niên; người chưa thành niên được giam giữ tại trại giam riêng.
Cán bộ quản giáo phải có trình độ, am hiểu về tâm sinh lý người chưa thành niên hoặc đã từng tham gia giải quyết các vụ việc liên quan đến người chưa thành niên.
Đảm bảo quyền được học tập đầy đủ của người chưa thành niên. Trường hợp không thể bố trí học trực tiếp thì phải phối hợp cùng trường học gần với cơ sở giam giữ để tổ chức học trực tuyến.
Đổi mới việc khen thưởng, kỷ luật phạm nhân là người chưa thành niên.
Mở rộng phạm vi được tha tù trước thời hạn và bổ sung quy định việc xét tha tù trước thời hạn có điều kiện cho người chưa thành niên phải thực hiện ngay khi có đủ các điều kiện thay vì định kỳ xét chung với người đã thành niên như hiện nay. Rút ngắn 1/2 thời hạn được xóa án tích.
Về mức hình phạt và tổng hợp hình phạt, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết loại ý kiến thứ nhất cho rằng, cần giảm mức hình phạt và tổng hợp hình phạt đối với người chưa thành niên, trừ trường hợp người chưa thành niên phạm các tội sau đây: Tội giết người; Tội hiếp dâm; Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi; Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi; Tội sản xuất trái phép chất ma túy.
Loại ý kiến thứ hai cho rằng, không giảm mức hình phạt và tổng hợp hình phạt đối với người chưa thành niên.
Điều 44 của dự thảo luật quy định việc hạn chế khung giờ đi lại
1. Hạn chế khung giờ đi lại là việc giới hạn người chưa thành niên phạm tội ra khỏi nhà vào khung giờ nhất định trong khoảng thời gian từ 18h đến 6h ngày hôm sau, trừ trường hợp được người trực tiếp giám sát thi hành quyết định áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng cho phép.
2. Hạn chế khung giờ đi lại được áp dụng đồng thời với một trong các biện pháp xử lý chuyển hướng quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, và 11 Điều 36 của Luật này.
3. Thời hạn áp dụng biện pháp hạn chế khung giờ đi lại từ 3 tháng đến 6 tháng.
