Hai lần được truy điệu “sống”
Mặc dù chiến tranh đã lùi xa, thế nhưng bà Cao Thị Hạnh Kiểm - Chủ tịch Hội Cựu thanh niên xung phong quận Thanh Xuân (TP. Hà Nội) vẫn nhớ như in những tháng ngày gian nguy “vào sinh, ra tử” cùng đồng đội đi lấp bom, mở đường.
Những tấm ảnh lưu niệm được bà cất giữ cẩn thận nay đã nhòe đi ít nhiều. Đây chính là dấu ấn tuổi trẻ của hơn 180 thanh niên xung phong thuộc đơn vị C759 anh hùng đã ngày đêm xẻ núi, vạt đèo, đào đắp hàng triệu mét khối đất đá để lấp bom, mở tuyến đường Trường Sơn lịch sử.
Tuyến đường 12A mà đơn vị C759 canh giữ chính là “tọa độ lửa” quan trọng nhất của đế quốc Mỹ trên toàn tuyến đường Trường Sơn lịch sử. Hòng cắt đứt tuyến đường vận chuyển độc đạo, đế quốc Mỹ đã nhiều lần dùng máy bay “rải thảm” bom chiến lược B52 trên tuyến đường Trường Sơn.
Để đảm bảo giao thông liên tuyến 12A được thông suốt cả ngày lẫn đêm, hàng ngàn thanh niên xung phong đã bất chấp hiểm nguy để vá đường, lấp bom cho đoàn xe ngày ngày tiến ra mặt trận.
“Bất kể ngày, đêm, mưa hay nắng, cứ 2-3 giờ một lần, cũng có khi mươi mười lăm phút một lần, giặc Mỹ lại nhằm điểm xung yếu nhất của đoạn đường nằm trên đồi Cha Quang (tỉnh Quảng Bình) để bắn phá.
Hố bom này chồng lên hố bom khác, hàng trăm tấn bom đủ các loại đua nhau đổ xuống ngọn đồi nhỏ. Tôi và nhiều đồng đội đứng trong đội quân cảm tử nên có 2 lần được truy điệu sống trước khi tiến vào lò lửa bom đạn” - bà Kiểm chia sẻ.
Theo bà Kiểm, có những đồng đội chiều nay còn cười nói khi dự lễ truy điệu sống của chính mình mà ngày mai đã nằm ở đâu trong khối đất đá khổng lồ dưới chân đồi lặng lẽ. Chiến đấu suốt 45 ngày đêm (từ này 20.5 đến 3.7.1966) địch đã trút xuống khu vực km21 đồi Cha Quang hàng ngàn tấn bom đạn, nhằm vùi lấp con đường “huyết mạch”. Thế nhưng đơn vị C759 anh hùng vẫn quyết tâm bám trụ, máu C759 có thể bị đổ, nhưng đường của C759 không thể bị tắc.
Đội “mưa bom” mở đường Trường Sơn
Kể tiếp câu chuyện của mình, bà Kiểm cho biết, để bảo vệ tuyến đường tiếp vận được thông suốt, Quân ủy Trung ương đã quyết định mở lại con Đường 12A lên Tây Trường Sơn qua nước bạn Lào, vào Miền Nam. Đây là con đường duy nhất sang Lào qua Tà Khẹt với chiều dài khoảng 70km. Ngoài 500 công nhân giao thông bảo vệ đường thì đội C759 hầu hết đều là những thanh niên xung phong trẻ từ 17-20 tuổi gia nhập.
Những thanh niên xung phong trẻ được chia làm 8 tiểu đội nhưng lấy tên chung là C759. Do khỏe khoắn và nhanh nhẹn nên Đại đội được phân công cắm ở chỗ giặc đánh phá dữ dội nhất, đường 12A đoạn từ Khe Ve đến Bãi Dinh (tỉnh Quảng Bình) với chiều dài 10km.
Đối với bà Kiểm, trong tuyến Đường 12A thì đoạn đường do Đội C759 quản lý là khúc cua ác liệt, nguy hiểm nhất. Một bên địa hình là núi cao, một bên là vực sâu hun hút. Nếu đánh tắc tuyến này thì con đường vận tải của ta bị đứt đoạn, không còn đường nào để thoái lui nữa.
"Do thời tiết khắc nghiệt, rừng núi ẩm ướt, những bữa cơm của bà và đồng đội chỉ có ngô, sắn, rau rừng là chủ yếu... Dù thiếu thốn, khó khăn nhưng không một ai kêu ca, họ vẫn tươi cười và chỉ có một mục đích duy nhất là hoàn thành nhiệm vụ lấp bom, hàn gắn tuyến đường.
Hết đợt bom nổ, không cần ai phải thúc giục, chúng tôi lại vọt hầm mà lên, tay lăm lăm lại xẻng, cuốc lao vào san lấp để thông xe, thông tuyến” - bà Kiểm bồi hồi nhớ lại.
