Tòa trọng tài quốc tế của Phòng Thương mại Quốc tế (ICC) ở Thụy Sĩ yêu cầu tập đoàn khí đốt Nga Gazprom ngừng kiện tụng lên tòa án Nga để trốn tránh trách nhiệm về việc tự ý dừng cung cấp khí đốt qua đường ống cho các công ty phương Tây vào năm 2022 - trang Upstream đưa tin.
Trong một tuyên bố đưa ra vào cuối tuần trước, công ty năng lượng CEZ của Czech cho biết, sau khi kháng cáo, Tòa ICC phán quyết rằng Gazprom phải tuân theo điều khoản trọng tài trong hợp đồng với CEZ.
Theo điều khoản này, tất cả các tranh chấp giữa công ty CEZ và Gazprom Export - công ty con của Gazprom - liên quan đến nguồn cung khí đốt, phải được giải quyết thông qua Tòa trọng tài ICC.
Gazprom Export đóng vai trò là bên ký kết hợp đồng cung cấp khí đốt qua đường ống với CEZ nhưng đã đơn phương tạm dừng vào năm 2022.
Theo hồ sơ tòa án Nga, đáp lại yêu cầu của CEZ đòi bồi thường 44 triệu USD, Gazprom Export đã đệ đơn phản tố lên tòa án trọng tài ở St. Petersburg.
Tại phiên điều trần ngày 24.5, tòa án Nga đã ủng hộ yêu cầu phản tố của Gazprom, yêu cầu CEZ rút khỏi thủ tục trọng tài ICC, nếu không sẽ phải đối mặt với khoản tiền phạt tương đương với mức thiệt hại mà công ty Czech đang yêu cầu công ty Nga trả.
Các vụ kiện của Gazprom
Kể từ cuối năm ngoái, Gazprom Export đã đệ trình 11 vụ kiện lên cùng tòa án trọng tài ở St. Petersburg, Nga, chống lại các khách hàng cũ ở châu Âu.
Công ty đã nhận được 8 phán quyết bằng văn bản, yêu cầu các công ty châu Âu tạm dừng các thủ tục tố tụng trọng tài quốc tế hoặc nộp phạt ở Nga.
Theo hồ sơ tòa án Nga, hầu hết các công ty châu Âu đều phớt lờ các phiên tòa ở Nga mà họ được triệu tập, ngoại trừ tập đoàn năng lượng khổng lồ Uniper của Đức đã chọn thuê luật sư Nga để kháng cáo phán quyết mà tòa án đã đưa ra hồi tháng 3.
Yêu cầu bồi thường 15,2 tỉ USD của Uniper hiện là khoản bồi thường lớn nhất trong tổng số tiền bồi thường thiệt hại mà các công ty châu Âu đang khiếu nại tại các tòa án trọng tài quốc tế ở Thụy Sĩ, Thụy Điển, Pháp, Hà Lan và Cộng hòa Czech.
Europol Gaz của Ba Lan đứng ở vị trí thứ hai với yêu cầu bồi thường 1,45 tỉ USD.
Nhà sản xuất và nhập khẩu khí đốt của Áo OMV đứng ở vị trí thứ ba với yêu cầu bồi thường 625 triệu USD.
Ngoài ba công ty châu Âu này, Gazprom còn nhận được lệnh tương tự ở St. Petersburg đối với nhà điều hành khí đốt Net4Gas của Czech, Dịch vụ vận tải Gasunie và Công ty BBL của Hà Lan, cùng ZSE Energia của Slovakia.
Ba vụ việc ở St. Petersburg vẫn đang chờ xử lý, với các phiên điều trần dự kiến diễn ra vào tháng 6, chống lại Engie của Pháp, công ty giao dịch DXT Commodities của Thụy Sĩ và Innogy Energie của Slovakia. Cả ba công ty đều đang kiện Gazprom Export lên Tòa ICC.
Ngoài ra, Gazprom Export cũng đang phải đối mặt với các vụ kiện trọng tài quốc tế do RWE của Đức, Eni của Italy, PGNiG của Orlen Ba Lan, DEPA của Hy Lạp, Petrol của Slovenia và Bulgargaz của Bulgaria đưa ra.
Lập luận của Nga
Trong 8 phán quyết đã được đưa ra, tòa án ở St. Petersburg lập luận rằng các vụ kiện Gazprom Export nên được chuyển sang Nga vì công ty Nga sẽ không thể có một phiên tòa công bằng tại các tòa án ở “các quốc gia không thân thiện”.
Năm 2022, Mátxcơva đã chỉ định hơn 50 quốc gia nước ngoài là “không thân thiện” sau khi họ thông qua các biện pháp trừng phạt trên diện rộng đối với Nga vì cuộc chiến ở Ukraina.
Tòa án Nga chỉ trích các biện pháp trừng phạt của châu Âu, nói rằng các luật sư Nga đại diện cho Gazprom trong các phiên điều trần ở châu Âu có thể sẽ phải đối mặt với việc bị từ chối cấp thị thực nhập cảnh, trong khi máy tính xách tay và điện thoại của họ có thể bị chính quyền tịch thu khi đến nơi.
