Chưa cần đến phân tích của các chuyên gia mỹ thuật, đông đảo công chúng đều cho rằng tượng 12 con giáp khỏa thân tại bãi biển Hòn Dáu là xấu xí, phản thẩm mỹ, thậm chí kệch cỡm.
Nếu đó là ý tưởng, sản phẩm cá nhân, được trưng bày trong không gian riêng tư thì không ai quan tâm, và họ có quyền làm vậy. Nhưng khi được “trình làng” tại không gian công cộng thì vấn đề cần xem xét từ góc độ pháp lý.
Họa sĩ Hoàng Minh Phương, cán bộ Sở VHTT Nghệ An cho biết: “Theo quy định, các tác phẩm trưng bày nơi công cộng, có tác động đến công chúng phải được Sở VHTTDL cấp giấy phép”.
Như vậy, cần kiểm tra việc Cty CP Quốc tế Hòn Dáu (Đồ Sơn, Hải Phòng) đã làm thủ tục và được cấp giấy phép trưng bày cụm tượng nói trên hay chưa. Trong trường hợp chưa được cấp phép, cần xử phạt hành chính, yêu cầu tháo dỡ.
Trường hợp đã được cấp phép, cần xem xét trách nhiệm của cá nhân đã thẩm định, tham mưu cấp phép. Bởi, cụm điêu khắc 12 con giáp nói trên, khi trưng bày bị đánh giá là xấu xí, phản thẩm mỹ, bị dư luận phản ứng, nhưng vẫn được cơ quan có thẩm quyền cho phép trưng bày.
Trở lại vấn đề thuộc về chuyên môn, quan trọng nhất là tiêu chí để đánh giá tác phẩm mỹ thuật: căn cứ nào để phân biệt “cái đẹp” , “ý tưởng độc đáo” và “gợi dục”, “phản thẩm mỹ”; đâu là “bản sắc văn hóa”, “thuần phong mỹ tục”, đâu là “tinh hoa văn hóa nhân loại”…
Đòi hỏi cán bộ tham mưu xét duyệt hồ sơ, cấp phép phải có trình độ, am hiểu thẩm mỹ, được đào tạo bài bản, chuyên sâu về mỹ thuật, có kinh nghiệm và bản lĩnh chuyên môn.
Nếu cảm thấy sản phẩm“có vấn đề”, cán bộ cần trả hồ sơ, yêu cầu giải trình. Những trường hợp đặc biệt, cần có sự tham vấn của tổ chuyên gia, hội đồng tư vấn chuyên môn, thậm chí cần tổ chức Hội thảo, lấy ý kiến cộng đồng.
Tất cả những vấn đề nói trên, cần được cụ thể hóa bằng các quy trình, quy chuẩn và quy định của pháp luật, tránh những trường hợp “con voi chui lọt lỗ kim”, hay “mất bò mới lo làm chuồng”.
Bởi, những tác phẩm mỹ thuật trưng bày, có tác động đến đông đảo cộng đồng, nên cần được thẩm định một cách bài bản, cẩn trọng.
