Rạp phim chào đón nhiều thể loại mới mẻ hơn đổ bộ, trong đó có không ít phim lấy cảm hứng từ tác phẩm văn hóa kinh điển, nổi tiếng như “Kiều”, “Kiều@”, “Cậu Vàng”... Hầu hết các phim điện ảnh này đều có hướng đi mới, thậm chí là tiên phong và không trộn lẫn với các phim điện ảnh khác lấy chủ đề hài, gia đình. Điều đáng buồn và đáng tiếc, loạt phim này thất bại ê chề.
Cú “ngã ngựa” với hướng đi mới
Nói về phim có hướng đi mới thì gần đây phải kể đến “Kiều@” của đạo diễn Võ Thành An. Bộ phim lấy cảm hứng từ “Truyện Kiều” của đại thi hào Nguyễn Du nhưng không phải là dòng phim cổ trang mà là chọn bối cảnh hiện đại. Điều đặc biệt nhất, đây phim điện ảnh đầu tiên quay bằng kỹ thuật “one shot” (một cú máy) xuyên suốt từ đầu đến cuối. Chính vì độ khó của kỹ thuật này, đòi hỏi các diễn viên phải có sự phối hợp ăn ý với nhau trong từng phân cảnh để khi lên trường quay chỉ cần một cú quay. Với dự án “Kiều@” này đạo diễn Võ Thành An cho biết đã dành tâm huyết 3 năm để nghiên cứu về kỹ thuật quay lẫn lên ý tưởng phim. Thậm chí, trước khi ra mắt, tác phẩm này gây chú ý khi được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam trao chứng nhận xác lập kỷ lục “Bộ phim điện ảnh đầu tiên ở Việt Nam quay bằng kỹ thuật “one shot” - cú máy tiếp diễn có thời lượng phim trên 90 phút”.
Những tưởng phim sẽ có doanh thu khả quan khi ra rạp thì bất ngờ ngay từ những phân cảnh đầu tiên, phim đã nhận nhiều chỉ trích từ phía khán giả. Thậm chí, phim còn bị đánh giá là “thảm họa điện ảnh Việt”. Nguyên nhân vì kịch bản rời rạc, phim lạm dụng “cảnh nóng” quá đà, cộng thêm bộ phim này mang danh nghĩa là lấy cảm hứng từ “Truyện Kiều” nhưng lại mang hơi hướm của vở “Nửa đời hương phấn”. Điều này khiến nhiều khán giả bày tỏ không hài lòng vì chiêu trò “treo đầu dê bán thịt chó” của nhà sản xuất.
Ngoài ra, dù điểm mới mẻ nhất là tác phẩm quay bằng kỹ thuật “one shot” nhưng lại là mấu chốt khiến phim thất bại, khi người xem bị mệt mỏi do nhiều cú máy chao đảo, nhiều đoạn tua nhanh, cách xử lý hậu kỳ chưa thể tạo được dấu ấn thị giác đặc biệt. Tuy phim cho thấy sự tâm huyết thật sự khi mang đến một món lạ cho khán giả nhưng việc thực hiện chưa “tới nơi tới chốn” đã khiến tác phẩm này rời rạp với doanh thu chưa đến 1 tỉ đồng.
Một bộ phim khác cũng lấy cảm hứng từ “Truyện Kiều” của đại thi hào Nguyễn Du là “Kiều” cũng nhận nhiều ý kiến trái chiều. Đây là phim cổ trang pha trộn kỳ ảo mới lạ của điện ảnh Việt. Ngay từ đầu công bố dự án, phim nhận được rất nhiều sự quan tâm của khán giả. Bởi đây có thể nói là tác phẩm cổ trang đầu tiên về cuộc đời nàng Thúy Kiều được đưa lên màn ảnh rộng đúng nghĩa.
Tuy nhiên, khi phim ra mắt, nhiều khán giả tranh cãi về nội dung lẫn diễn xuất của dàn sao. Phim có kịch bản tốt nhưng diễn xuất nhiều diễn viên còn yếu, đoàn phim lạm dụng yếu tố kỳ ảo quá đà khiến tác phẩm này bỗng trở nên kém thu hút trong mắt khán giả. Phim hiện chỉ đạt gần 3 tỉ đồng doanh thu trên tổng kinh phí đầu tư khoảng 30 tỉ đồng.
Trước “Kiều” và “Kiều@” thì một tác phẩm khác lấy cảm hứng từ văn học là “Cậu Vàng” cũng thất bại thảm hại tại phòng vé khi chỉ mang về doanh thu khoảng 3 tỉ đồng. Nguyên nhân thì nhiều, trong đó có những lý do biết trước, như việc phim đã biến tấu “Cậu Vàng” từ chú chó thuần Việt thành một giống chó Nhật Bản, thay vì dùng một trong những giống chó Việt Nam trong “Tứ khuyển” lại chọn chó Nhật nên tạo ra làn sóng tranh cãi, phản ứng và cả ác cảm về việc không tôn trọng nguyên tác...
Một bộ phim vừa mới ra mắt là “Song song”. Phim làm lại từ tác phẩm thành công của nước ngoài là Mirage (Ảo ảnh). Phim có ý tưởng mới mẻ khi xuất phát từ nguyên lý “hiệu ứng cánh bướm” (butterfly effect): Một thay đổi nhỏ ở đầu vào cũng có thể làm xáo trộn kết quả. Tuy nhiên, diễn xuất nhạt nhòa của nữ chính khiến phim thất bại tại phòng vé. Cụ thể, diễn xuất của Nhã Phương trong phim có phần đơn điệu, một màu, chưa thúc đẩy được cảm xúc người xem.
Điện ảnh Việt trước đó, những bộ phim đi theo chiều hướng mới lạ như “Fan cuồng”, “Lôi báo” cũng không tạo được tiếng vang, doanh thu thua lỗ nặng.
Mới lạ thôi chưa đủ
Nhìn vào sự thất bại của những bộ phim có chủ đề mới lạ dễ dàng nhận thấy rằng hầu hết các tác phẩm đều mắc sai lầm cơ bản trong việc phát triển kịch bản. Ngoài ra còn có kỹ thuật quay phim, chọn lựa diễn viên chưa phù hợp. Việc quá chú tâm tìm tòi yếu tố mới lạ mà không quan tâm nhiều đến nội dung và các khâu khác khiến cho phim khó lòng chạm đến cảm xúc của người xem. Chính vì thế, mấu chốt thành bại của một bộ phim Việt vẫn là ở cách phát triển kịch bản của êkíp.
Chúng ta thấy rằng các phim Việt đạt doanh thu trăm tỉ đồng đều chọn đề tài không quá mới mẻ: Tình cảm gia đình, hài hước, tình yêu... Tuy nhiên, điều chinh phục được khán giả chính là cách họ triển khai đề tài, phát triển kịch bản tốt, chạm được cảm xúc người xem.
Chẳng như “Bố già” của Trấn Thành. Phim có cốt truyện không mới mẻ, xoay quanh cuộc sống của một xóm nghèo và những rắc rối, mâu thuẫn giữa người thân với nhau. Tuy nhiên, cái hay của phim chính là việc biết nắm bắt tâm lý người xem và có thông điệp rõ ràng.
Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là chúng ta gạt bỏ hết những dòng phim có chủ đề mới lạ mà ngược lại cần khuyến khích để điện ảnh nước nhà thêm phong phú, đa dạng. Nhưng chọn đề tài mới lạ không có nghĩa là dễ dãi với các yếu tố khác.
