Sau thời gian nỗ lực vận động cộng đồng quốc tế, với sự ủng hộ tuyệt đối của chính phủ, thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại.
Buổi lễ chào mừng có phần trình diễn Cô bé thượng ngàn, trích từ vở diễn "Tứ Phủ" của tập thể nhạc công, nghệ sĩ của Nhà hát Chèo Việt Nam. Cùng với phần trình diễn này là các tiết mục trình diễn hầu đồng đặc sắc của các nghệ nhân dân gian như Đặng Ngọc Anh, Nguyễn Kim Loan, Đỗ Thị Vui, Nguyễn Đại Dương, Trần Thị Chung, Nguyễn Văn Mười, Dương Thị Phương Đông...
Thực hành cơ bản của tín ngưỡng thờ Mẫu bao gồm các lễ cúng, lên đồng, hát văn và lễ hội, tiêu biểu là Lễ hội Phủ Dầy ở tỉnh Nam Định diễn ra vào ngày 3 tháng 3 âm lịch (ngày mất của Thánh Mẫu Liễu Hạnh). Các thực hành thể hiện những yếu tố văn hóa truyền thống như trang phục, âm nhạc, múa, diễn xướng dân gian mang đậm bản sắc văn hóa Việt, được sáng tạo, phát triển, lưu truyền qua các thế hệ hàng trăm năm.
Trong suốt thời gian qua, Công ty Nhà hát Việt cũng đã tìm hiểu và xây dựng vở diễn "Tứ Phủ" mang tính thưởng thức cao nhưng vẫn giữ được nguyên bản cái hay, cái đẹp, sự trong sáng, tôn vinh sự lộng lẫy, tinh tế của nghệ thuật trong đạo Mẫu để giới thiệu với bạn bè quốc tế mỗi lần ghé thăm Hà Nội.
Với tư cách là Giám đốc sáng tạo của Viet Theatre và vở diễn "Tứ Phủ", đạo diễn Việt Tú là người gắn bó và có nhiều tâm huyết trong việc đưa tín ngưỡng đạo Mẫu của Việt Nam ra với cộng đồng quốc tế. Anh nói:"Không chỉ riêng tôi mà có lẽ tất cả những ai yêu văn hóa truyền thống Việt Nam, những người thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt đều hồi hộp chờ đợi danh hiệu Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhận loại”.
Đạo diễn Việt Tú. |
Ông Phạm Sanh Châu - Trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Đặc phái viên của Thủ tướng về các vấn đề UNESCO, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia UNESCO của Việt Nam, cũng là một người rất ủng hộ vở diễn "Tứ Phủ" nói riêng cũng như quá trình đệ trình hồ sơ đạo Mẫu lên UNESCO. Ông bày tỏ niềm vui mừng: “Việc vinh danh có ý nghĩa to lớn, khẳng định bản sắc văn hóa phong phú của dân tộc Việt Nam, sự gắn kết cộng đồng, đề cao tôn trọng đa dạng hóa văn hóa, khuyến khích đối thoại cá nhân, cộng đồng và các dân tộc khác nhau, vì sự khoan dung và lòng bác ái. Tín ngưỡng thờ Mẫu thể hiện sự tôn vinh của dân tộc Việt Nam với người mẹ, coi trọng vai trò của phụ nữ”.
Ông Phạm Sanh Châu, Trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia UNESCO của Việt Nam phát biểu tại lễ chào mừng. |
Trong khi đó, đạo Mẫu nói chung cũng như vở diễn "Tứ Phủ" nói riêng cũng nhận được sự quan tâm sâu sắc của các quan chức UNESCO trong những buổi trình diễn, chào mừng trang trọng trước đó tại Nhà hát Việt.
Bà Katherine Muller-Marin - Nguyên Giám đốc Văn phòng đại diện UNESCO tại Việt Nam từng chia sẻ: “Tín ngưỡng thờ cúng là cốt lõi tạo nên xã hội loài người. Các thánh Mẫu trong tín ngưỡng thờ Mẫu đều nhắc nhở chúng ta về mối quan hệ cộng sinh, khăng khít của con người với thiên nhiên. Truyền thống tiến bộ có từ hàng ngàn năm trước này đồng thời là lòng tự hào dân tộc của Việt Nam. Tôi khuyến khích việc tiếp tục tôn trọng và yêu quý di sản văn hóa. Tôi đề nghị, chúng ta tiếp tục chuyển giao cho các thế hệ tiếp theo vì họ là chủ nhân tương lai của đất nước”.