Cần cơ chế linh hoạt với vấn đề dành quỹ đất 20% để xây nhà ở xã hội
Luật Nhà ở 2014 có quy định, chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại phải dành một phần diện tích đất ở trong dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội.
Theo đó đề xuất, chủ đầu tư dự án được lựa chọn hình thức hoặc dành quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định tại Khoản 1 Điều này, hoặc chuyển giao quỹ đất hoặc quỹ nhà ở tương đương với giá trị quỹ đất 20% tại thời điểm chuyển giao để sử dụng làm nhà ở xã hội, được xác định giá đất phù hợp với giá đất trên thị trường theo quy định của pháp luật về đất đai...Tuy nhiên qua thực tế triển khai nhiều năm qua đang cho thấy có nhiều bất cập.
Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.Hồ Chí Minh (HoREA) cho rằng, các dự án nhà ở thương mại thường rất đa dạng. Chẳng hạn, về phân khúc thị trường sẽ có từ cao cấp đến bình dân, về quy mô diện tích có từ dưới 1ha đến vài chục, hàng trăm, có khi lên đến hàng nghìn ha. Do vậy, có những dự án nhà ở thương mại phù hợp để xây dựng nhà ở xã hội trên quỹ đất 20% của dự án.
“Nếu có cơ chế chuyển giao quỹ nhà ở tương đương giá trị quỹ đất 20% thì vừa sát với thực tiễn, phù hợp hơn với khả năng tài chính của đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội” - ông Lê Hoàng Châu nêu quan điểm.
Theo dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi quy định, các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị tại đô thị loại đặc biệt, loại I, II, III thì phải dành quỹ đất để xây nhà ở xã hội. Nhiều doanh nghiệp bất động sản đề xuất, nên cho chủ đầu tư lựa chọn việc dành quỹ đất ngay tại dự án để xây nhà ở xã hội hoặc hoán đổi quỹ đất xây nhà ở xã hội ở nơi khác thuộc sở hữu của chủ đầu tư để xây thành một dự án nhà ở xã hội độc lập. Việc hoán đổi quỹ đất như vậy vừa đảm bảo chủ đầu tư dành đủ quỹ đất xây nhà ở xã hội vừa thực hiện đúng nghĩa vụ về nhà ở xã hội.
Theo ông Nguyễn Văn Dũng, Giám đốc Công ty bất động sản Trường Phát, nếu xác định giá trị quỹ đất 20% này theo giá thị trường để hoán đổi quỹ đất khác hoặc quỹ nhà ở xã hội khác có giá trị tương đương thì Nhà nước sẽ có nhiều căn nhà ở xã hội hơn ở vị trí khác, với giá bán nhà ở xã hội phù hợp hơn. Người lao động thu nhập thấp có điều kiện tiếp cận cả về số lượng lẫn chất lượng.
Chính vì vậy, việc xây dựng nhà ở xã hội trong phạm vi dự án thương mại, các chủ đầu tư hoàn toàn có thể thực hiện được. Người lao động có thu nhập từ trung bình đến thấp có thể tiếp cận được. Nhưng, người lao động có thu nhập thấp chắc chắn sẽ không thể kham nổi chi phí sinh hoạt trong điều kiện hoàn cảnh này.
Nên bỏ quy định về thời hạn được bán nhà ở xã hội
Ông Trương Quốc Dũng, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Hưng Thịnh cho hay, nên cho chủ đầu nhà ở thương mại chọn thực hiện nghĩa vụ bằng tiền hoặc chuyển đổi sang khu vực khác để phù hợp xây nhà ở xã hội. Ông Dũng còn đưa ra sáng kiến nên đề xuất xem xét cấp tín chỉ về nhà ở xã hội. Ví dụ, chủ đầu tư đã thực hiện một dự án nhà ở xã hội nào đó thì sẽ được cấp tín chỉ. Sau đó, chủ đầu tư này triển khai một dự án nhà ở thương mại và có nghĩa vụ dành 20% quỹ đất ở tại dự án xây nhà ở xã hội thì chủ đầu tư sẽ được cấn trừ thông qua tín chỉ nhà ở xã hội.
Ông Lê Hữu Nghĩa - Giám đốc Công ty Lê Thành - cho biết, phương án 2 của dự thảo cho phép người mua nhà ở xã hội được bán nhà sau khi hoàn tất nghĩa vụ tài chính mà không cần phải đợi sau 5 năm là rất phù hợp với bối cảnh thị trường hiện nay.
“Một căn hộ có thể giúp 2-3 người được hưởng quyền lợi nhà ở xã hội, đây là một chính sách quá tốt” - ông Lê Hữu Nghĩa ủng hộ.
Theo ông Lê Hữu Nghĩa, việc được phép chuyển nhượng này không ảnh hưởng đến thị trường, giá bán nhà ở xã hội ...
