Rạch Xuyên Tâm có chiều dài khoảng 6,2 km, từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật, chảy qua 2 quận Bình Thạnh và Gò Vấp (TPHCM). Con rạch có 3 tuyến nhánh dài gần 2 km gồm: Cầu Sơn, Bình Triệu, Bình Lợi.
Gần 20 năm qua, rạch Xuyên Tâm là một trong những nơi ô nhiễm nặng nề của thành phố. Nhiều đoạn rạch bị người dân dựng nhà, lấn chiếm, làm thu hẹp dòng chảy.
Theo ông Nguyễn Hoàng Anh Dũng - Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TPHCM (chủ đầu tư), dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm có tổng mức đầu tư là 9.352 tỉ đồng. Trong đó, tiền đền bù là 4.859 tỉ đồng, chi phí xây dựng là 3.866 tỉ, còn lại và chi phí dự phòng,…
Mục tiêu dự án là cải tạo thoát nước, môi trường rạch Xuyên Tâm kết hợp xây dựng đường giao thông mới dọc hai bên rạch nhằm cải thiện tình hình giao thông và hạ tầng kỹ thuật đồng bộ dọc tuyến, thu gom nước thải về nhà máy xử lý nước thải tập trung của TPHCM.
Quy mô xây dựng gồm cải tạo, kè bảo vệ bờ; xây dựng tuyến đường giao thông từ 4 đến 6 làn đường ở hai bên rạch và trên cống bêtông; xây dựng hệ thống cống thu gom nước thải đấu nối vào hệ thống thu gom nước thải của TPHCM và đáp ứng nhu cầu thoát nước với phạm vi lưu vực 703 ha.
Theo ông Dũng, có 2.196 hộ dân quận Bình Thạnh và Gò Vấp bị ảnh hưởng khi thực hiện dự án. Cụ thể, quận Bình Thạnh có 2.135 hộ bị ảnh hưởng, trong đó 915 hộ phải di dời toàn phần. Còn quận Gò Vấp có 62 hộ bị ảnh hưởng, trong đó 27 hộ phải di dời toàn phần. Hiện quận Bình Thạnh đang có sẵn quỹ nhà tái định cư 615 căn, còn thiếu 300 căn.
Ông Nguyễn Hoàng Anh Dũng cho biết, Ban đã cùng với các sở, ngành lập chủ trương đầu tư dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm và đến nay tất cả các sở, ngành liên quan đã có văn bản đồng thuận. “Đây là cơ sở để UBND TPHCM trình HĐND TPHCM thông qua chủ trương đầu tư” – ông Dũng nói.
Bà Lê Thị Huỳnh Mai – Giám đốc Sở Kế hoạch – Đầu tư TPHCM cho biết cần sớm triển khai dự án bởi nếu chậm trễ sẽ khiến dự án tăng vốn. “Chi phí đền bù giải tỏa của dự án rất lớn nên càng để lâu sẽ càng tăng thêm. Nếu mức đầu tư dự án trên 10.000 tỉ đồng sẽ vượt thẩm quyền của thành phố và khi đó Quốc hội sẽ quyết định chủ trương đầu tư” – bà Mai nói.
Để đẩy nhanh tiến độ, bà Mai cho rằng thành phố có thể xin Trung ương hỗ trợ chi phí đền bù và chi phí xây dựng có thể kêu gọi đầu tư theo hình thức BT.
Sau chuyến thị sát, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong cho biết việc cải tạo rạch Xuyên Tâm là nhu cầu rất bức thiết để nâng cao chất lượng người dân nơi đây, góp phần chỉnh trang đô thị.
Theo ông Nguyễn Thành Phong, chi phí đền bù giải tỏa của dự án sẽ thực hiện bằng vốn ngân sách, phần xây dựng kêu gọi xã hội hóa. Trong đó, TPHCM cố gắng xin Trung ương hỗ trợ ít nhất 50% chi phí giải tỏa.
Chủ tịch UBND TPHCM yêu cầu dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm phải tính tới vấn đề tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng. Đồng thời, dự án phải đáp ứng yêu cầu chỉnh trang đô thị, phát triển giao thông, du lịch đường sông.
