Sau những ngày mưa dài ảm đạm cuối đông, sáng sớm 19.1, trời miền Trung hửng nắng, ngoài kia biển bỗng xanh một màu đến nao lòng. Du khách và những người dân Đà Nẵng đi biển sớm hôm nay ngỡ ngàng trước những nén hương thắp dọc bờ biển... Nhưng rồi ai cũng chợt nhận ra, đêm qua đã có những người dân lặng lẽ thắp những nén hương này bên bờ biển Đông để ngưỡng vọng ra Hoàng Sa, để tri ân những người con đất Việt đã ngã xuống bảo vệ vùng biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Trước đó, chính quyền huyện đảo Hoàng Sa, TP.Đà Nẵng cũng đã tổ chức đi thăm hỏi, tặng quà, chúc Tết đến từng gia đình nhân chứng hoặc thân nhân những người từng sống, làm việc, chiến đấu tại quần đảo Hoàng Sa từ trước 19.1.1974.
Chánh Văn phòng UBND huyện Hoàng Sa Lê Phú Nguyện gửi cho chúng tôi danh sách, địa chỉ các nhân chứng sống mà đoàn công tác chính quyền huyện đảo sẽ đến thăm, tặng quà. Tôi lặng người, thẫn thờ vì thấy cái danh sách ấy ngày càng ngắn đi. Các cụ đã lần lượt ra đi từng năm vì tuổi cao sức yếu. Trong số 15 địa chỉ để đến thăm thì nay đã có 8 nơi chỉ để thắp hương viếng các cụ. Họ là những cán bộ của cơ quan khí tượng thủy văn, là những chiến sĩ địa phương đã từng công tác, chiến đấu tại quần đảo Hoàng Sa từ trước năm 1974.
Hoàng Sa tươi đẹp và trầm luân vẫn còn nguyên trong trí nhớ các cụ. Nhưng bây giờ, niềm vui của chúng tôi mỗi lần đến thăm, nghe các cụ kể chuyện sống động về Hoàng Sa không còn nữa. Nén hương cũng dường như ngậm ngùi.
Tuy vậy, với người dân Đà Nẵng, người dân Việt Nam, một tấc đất của cha ông để lại, dù số phận thế nào cũng không bao giờ bị lãng quên. Mỗi người, mỗi nơi có một cách tưởng nhớ, nhắc nhở khác nhau. Như nén hương của những người dân thầm lặng thắp lên bên bờ biển đêm qua, như những Hội thảo khoa học về Hoàng Sa, những chuyến thăm hỏi vào dịp 19.1 hàng năm của chính quyền Đà Nẵng, như những người dân lấy tên đảo đặt tên con..., hay tràn ngập trên mạng xã hội những tình cảm, kỷ niệm của người dân liên quan đến Hoàng Sa đã minh chứng điều ấy.
Ông Đặng Công Ngữ, nguyên Chủ tịch UBND huyện đảo Hoàng Sa (nhiệm kỳ 2009 - 2014) khẳng định: "Nếu vẫn còn nhớ, vẫn còn nhắc đến thì chúng ta không bao giờ sợ mất Hoàng Sa. Trận hải chiến Hoàng Sa 1974 là sự kiện có thật. Lịch sử là chân lý, nên cần phải ghi chép khách quan. Đó là trận chiến không thể nào quên, không được quyền quên. Không chỉ từng người dân Việt Nam mà nhân dân thế giới cần phải biết".
Những nghĩa sĩ đã bỏ lại xương máu trong suốt quá trình xác lập, bảo vệ chủ quyền biển đảo đối với Hoàng Sa luôn được người dân ngưỡng vọng, tri ân và xem là những anh hùng dân tộc...
