Bà Dưa có nhõn cô con gái tên Đậu, nghèo nhất, bán trà chén sấu đá vỉa hè, rồi đi trông xe một thời ở chợ âm phủ; khi dẹp chợ, cô chuyển sang bán bún riêu vỉa hè; giờ thì làm lao công cho một công ty TNHH võ thuật, lương ba cọc ba đồng; được cái nết thơm thảo cứ lặng lẽ chăm mẹ hơn năm trời thì bà mẹ trút hơi thở cuối.
Đám tang có hai cô con dâu, nói năng như chém gió, đặt tới ba cây hoa địa lan vàng rất đắt tiền; mấy cây hoa tính ra gần chục triệu đồng. Bà Dưa đến lúc không thở nữa xem ra hai cô con dâu về nhà, tiễn đưa mẹ, cũng không hiểu tính nết giản dị và hy sinh cả đời của mẹ. Không cần ai hay, ai tỏ. Giờ nằm xuống thì hoa vàng sang trọng trải khắp từ đầu áo quan tới cuối áo quan. Được vài tiếng sau, khi đưa xuống đài hóa thân, đội phục vụ tang lễ đã vứt hoa ra góc tường. Bốn tiếng sau nữa, hơi thở của mẹ chỉ còn là nhúm tro rất nhỏ trong cái bình gốm xanh lá mạ mà cô Đậu dành chọn mua.
Hôm sau lọ tro của mẹ được đưa về quê. Cỗ bàn linh đình hàng trăm mâm ở cái vùng quê đầy dừa ven chùa Thầy. Ai cũng khen cơm đám nhà bà Dưa đầy đặn nhiều món ngon, còn có cả tôm hùm và chim bồ câu. Các con hiếu đễ quá. Bà Dưa hẳn hài lòng nơi chín suối.
Sau cơm ba ngày, cúng tuần xong thì anh em ngồi lại tính ra tiền chi tiêu và lo đám cho mẹ. Tiền phúng viếng cũng ghi lại để trả nợ đời.
Cô chị dâu cả, vợ Hậu, tính nhanh thoăn thoắt rồi cô chị dâu thứ hùa theo rốt cục đưa ra con số, cô Đậu, phận em gái cũng phải góp vào ngần này ngần này đồng. Cô Đậu không lên tiếng, chị dâu cả mua hoa lãng phí, làm cỗ quê mà đặt mua toàn thứ đắt tiền không phù hợp với phong tục ở quê. Được tiếng khen ho hen chẳng còn. Em đây đi làm ba tháng mới mua nổi chỗ hoa địa lan vàng mà chị mua để dàn hàng ngang cho sang đấy. Ghi trên vòng hoa thì rõ hay, nào chúng con nhớ thương mẹ. Thế chị có về chăm mẹ ngày nào không? Vào bệnh viện gần mẹ còn đeo khẩu trang, nhìn mẹ có hai con mắt, mẹ còn không nhận ra con dâu mẹ nữa kia.
Ngày ở viện, chị dâu còn bỏ tiền thuê ô sin chăm mẹ ba ngày để báo hiếu kiểu con dâu cũng quan tâm săn sóc mẹ. Nhưng có người giúp việc thì cô Đậu vẫn nâng lên đặt xuống mẹ của mình. Giờ nghe hai chị dâu, tính toán rồi thu xếp cách chia tiền lo cho mẹ mà Đậu ù cả tai. Bạn bè Đậu cũng nghèo, không vay tạm được. Mẹ mất mà nợ chị dâu ngần ấy ngần ấy tiền, Đậu lo không ngủ được. Sự giả tạo của hai chị dâu, nói ra thì sợ anh mình buồn, tan nát hạnh phúc. Nên Đậu chọn cách nín thở thật sâu rồi bỏ về, nghĩ cách vay mượn tiền đóng góp cùng hai anh.
Sáng sớm hôm sau mưa lác đác se lạnh. Hà Nội có những ngày nóng hơn 50 độ ở mặt đường, lại có ngày se se ở mùa hè.
Anh Hậu nhắn tin cho em gái:
- Em ra ngân hàng với anh.
- Để làm gì?
- Thì cứ ra. Em ký vào đây, từ lâu anh đã dành cho em riêng một khoản tiền, một phần để em rút ra trả cho chị dâu; số còn lại để cho em phòng thân khi đau ốm. Em nhận, anh mới yên lòng.
“Anh còn biết em khổ, em nhẫn nhịn, em ngoan hiền của anh. Thôi coi như kiếp này anh nợ sự hiếu đễ của em thay anh đối với mẹ. Chuyện này chỉ hai anh em mình biết. Anh quá biết tính vợ anh. Từ lâu, anh không dám tin là mình có hạnh phúc nữa. May sao trong nhà còn có em”.
Chờ cho Đậu ký xong, Hậu mới ôm vai em gái: “Chuyện, đâu chỉ nâng lên đặt xuống, mẹ của chúng ta. Xã hội bây giờ họ vẫn làm thế cả. Nhưng anh em mình không thể khác xưa”.
