Tan nát “toàn tập”
QL19 được xem là tuyến giao thông huyết mạch nối các tỉnh Tây Nguyên với cảng Quy Nhơn (Bình Định). Là điểm giao thương quan trọng, tạo sức bật kinh tế cho cả khu vực Tây Nguyên khi kéo dài đến Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh (huyện Đức Cơ, Gia Lai). Với chiều dài 240km, QL19 vắt qua Gia Lai 169,5km và của Bình Định là 70,5km. Hàng hóa từ Campuchia qua Gia Lai, từ đó tỏa đi các tỉnh lân cận đã góp phần vào sự tăng trưởng kinh tế cho vùng Tây Nguyên. Tầm quan trọng là vậy, nhưng hiện tuyến QL19 xuống cấp rất nặng, bong tróc, lồi lõm, sình lún từng đoạn kéo dài.
Có mặt trên tuyến này trong ngày 13-14.5, PV Báo Lao Động tận thấy, đường hư hỏng tan hoang, đất đá bị phá vỡ trông rất nham nhở. Từng mảng đường đua nhau sụt lún, các điểm hư hỏng được trám vá tạm thời. Người dân lắc đầu, ngoài bụi bặm, nhiều vụ tai nạn đã xảy ra. “Đường hư hại cách đây 5 năm rồi. Càng vá càng hỏng, người ta rải đá cấp phối lấp lại, xịt ít dầu hắc (nhựa đường), ít bữa mặt đường lại trồi lên, lại rách nát” - ông Nguyễn Văn Thanh (trú xã Hà Tam, Đắc Pơ) ta thán. Hiện trên tuyến này, xe tải, xe máy phải lưu thông theo ven lề chạy, vì ở giữa là hố, xe không thể lưu thông.
Trước ý kiến của cử tri gay gắt, tháng 3.2017, Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tại tỉnh Gia Lai - Đinh Duy Vượt ký văn bản kiến nghị Bộ GTVT sớm cải tạo, nâng cấp QL19, gỡ khó cho địa phương. Văn bản nêu: ‘Hiện nay, đoạn Km 90 +000 - Km 108 + 000 qua địa bàn Gia Lai, xuống cấp nghiêm trọng, mặt đường sình lún, ổ gà không được sửa chữa kịp thời. Hệ thống an toàn giao thông mất mát, hư hỏng chưa được sửa chữa, bổ sung làm cho việc đi lại hết sức khó khăn, mất an toàn giao thông”. Đoàn Đại biểu Quốc hội tại Gia Lai cũng nhắc lại tầm quan trọng của tuyến QL19 khi đây là tuyến trọng yếu của tỉnh Gia Lai, góp phần rất lớn vào sự phát triển, hội nhập kinh tế, văn hóa, xã hội của không riêng gì Gia Lai mà cả khu vực Tây Nguyên.
Tiếp đó, ngày 13.4, tại buổi làm việc với các bộ ngành T.Ư và Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai, Dương Văn Trang nói: “QL19 đoạn Bình Định - Gia Lai, hai đầu là có BOT rồi, nhưng đoạn giữa (đoạn huyện Đắc Pơ) còn khoảng 50km, sau mùa mưa là xuống cấp, đề nghị Bộ GTVT nên có động thái giúp đỡ địa phương”.
Doanh nghiệp đòi trả đường!
Trước đó, dù rằng Bộ GTVT đã chấp thuận bổ sung đoạn từ Km 90 +000 đến Km 108 + 000 vào dự án cải tạo, nâng cấp QL19 theo hợp đồng BOT. Tuy vậy, vụ việc lại dằng dai giữa Tổng cục Đường bộ Việt Nam và Cty TNHH BOT 36.71 (TCty 36) khi “bên trao qua, bên trả lại” không ai nhận quản lý, bảo trì, chịu trách nhiệm sửa chữa. TCty 36 chấp nhận thi công dự án theo hợp đồng BOT. Tuy vậy việc chênh lệch giữa mức lãi suất khiến TCty 36 gặp khó, tắc việc vay vốn, sử dụng số tiền 500 tỉ đồng, thực hiện cải tạo, nâng cấp QL19 đoạn huyện Đắc Pơ (Gia Lai).
Cục Quản lý đường bộ III (Cục QLĐB III, Tổng cục Đường bộ Việt Nam) có báo cáo nêu: Ngày 19.8.2016, Cty BOT 36.71 gửi hồ sơ xin cấp phép thi công, và xin được bàn giao hiện trường để thi công dự án. Đến ngày 28.8.2016, Cục QLĐB III đã cấp phép thi công, bàn giao hiện trường. Theo Cục QLĐB III, Cty BOT 36.71 đã đầu tư thi công một số hàng mục mở rộng nền mặt đường một số đoạn sau khi nhận bàn giao, tuy vậy hiện tại các hạng mục công trình đang thi công dở dang và tạm dừng thi công. Trong thời gian tạm dừng thi công, việc đảm bảo không được nhà đầu tư quan tâm đảm bảo an toàn giao thông như: Biển báo hiệu bị hư hỏng do thi công, nhưng không được thay thế bổ sung, mặt đường xuất hiện hư hỏng, sình lún không được vá sửa kịp thời. Cục QLĐB III tổ chức kiểm tra hiện trường lập biên bản vi phạm hành chính, đồng thời đôn đốc nhà đầu tư khắc phục.
Trong diễn biến hết sức bất ngờ, Cty 36.71 đề nghị trả lại đoạn tuyến nói trên và một đoạn thuộc địa bàn Bình Định cho Cục QLĐB III lý do “mùa mưa việc sửa chữa, đảm bảo an toàn giao thông gặp khó”. Cục QLĐB III trả lời, yêu cầu Cty 36.71 phải sửa chữa toàn bộ các hư hỏng phát sinh về nền, mặt đường, hoàn trả đúng nguyên trạng ban đầu như lúc nhận bàn giao, mới đồng ý nhận lại. Lời qua tiếng lại, chưa đi đến đâu, nhưng người tham gia giao thông lãnh đủ.
Trước bức xúc của cử tri Gia Lai cũng như sự “rối rắm” trên, ngày 8.5.2017, Đoàn Giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Nguyễn Đức Kiên làm Trưởng đoàn) đã vào Gia Lai, giám sát việc đầu tư và khai thác các công trình BOT, nhằm tháo gỡ bài toán xung đột giữa các đơn vị liên quan.
