Cần linh hoạt khi thực hiện sắp xếp
Hiện TPHCM có 16 quận, 5 huyện và Thành phố Thủ Đức với 312 phường, xã, thị trấn. Qua rà soát ban đầu của Sở Nội vụ, TPHCM có 6 quận chưa đủ điều kiện về dân số và diện tích nên thuộc diện sắp xếp trong 3 năm tới, gồm: Quận 3, 4, 5, 10, 11 và Phú Nhuận. Ngoài ra, cũng có 142 phường, xã (hơn 45%) thuộc diện phải sắp xếp lại để đáp ứng các tiêu chuẩn chung.
Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi cho biết, đặc điểm nổi bật của các đơn vị hành chính ở TPHCM là diện tích nhỏ, dân số đông và hoạt động hành chính rất lớn. Với đặc điểm này, thời gian tới, việc sắp xếp các đơn vị hành chính sẽ có nhiều khó khăn và phức tạp.
Nghị quyết 35/2023 của Quốc hội nêu 4 trường hợp đặc thù không thuộc diện sắp xếp. Do đó, TPHCM sẽ tiếp tục rà soát lại, sau khi đối chiếu theo các tiêu chí đặc thù, dự kiến một số đơn vị cấp huyện, xã tại TPHCM có thể không phải sắp xếp.
Bà Tô Thị Bích Châu - Bí thư Quận ủy Quận 1 - cho biết, căn cứ vào quy định thì Quận 1 có 3 phường chưa đáp ứng tiêu chí về số dân (phường Bến Thành, phường Cô Giang và phường Cầu Ông Lãnh). Tuy nhiên, mỗi phường này đều có những đặc thù riêng, ví dụ ở phường Bến Thành và các phường xung quanh có hơn 600.000 người đến du lịch mỗi ngày...
Đặt hàng giải pháp tự động cập nhật giấy tờ cho dân
Theo kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn - chuyên gia về quy hoạch đô thị, khi tính toán đến việc sáp nhập, sắp xếp các đơn vị hành chính thì ngoài yếu tố về diện tích, dân số, cần tính đến yếu tố bản sắc đô thị tương đồng và kinh tế.
Ông Nam Sơn gợi ý, nếu TPHCM quyết tâm sáp nhập thì có thể nhập Quận 3 vào Quận 1 vì cùng bản sắc trung tâm Sài Gòn ngày xưa. Trong khi đó, Quận 4 tuy giáp Quận 1, nhưng cấu trúc đô thị Quận 4 lại vụn vặt, công trình cấp 3, cấp 4 quá nhiều. Do đó, nếu sáp nhập hai quận này, để chỉnh trang Quận 4 lên ngang tầm Quận 1 sẽ gặp nhiều khó khăn.
Vị kiến trúc sư này cũng cho rằng, cần xem xét ở góc độ TPHCM là một thành phố đặc biệt, đô thị đặc biệt trực thuộc Trung ương. Do đó, nếu như sáp nhập các quận phải nằm trong định hướng phát triển chung của TPHCM trong tương lai chứ không phải dựa trên dân số và diện tích. “Sáp nhập quận nào với quận nào phải cân nhắc và nghiên cứu khoa học kỹ để có sự chuẩn bị” - ông Sơn nói.
Tiến sĩ Nguyễn Hữu Nguyên - Hội Quy hoạch Phát triển đô thị TPHCM - cho rằng, nếu sáp nhập thì tiến hành dần dần chứ không nên ồ ạt một lúc.
“Việc sắp xếp cần làm rõ mục đích kinh tế - xã hội, liệu có nâng cao chất lượng sống cho người dân sau khi sáp nhập không hay chỉ đạt tiêu chí mang tính hình thức và tính định lượng là dân số, diện tích?” - ông Nguyên đặt vấn đề.
Theo kế hoạch, trong tháng 10 năm nay TPHCM sẽ trình đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã cho Thủ tướng phê duyệt.
Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi cho biết, các công việc cần chuẩn bị khẩn trương, kỹ lưỡng, khoa học, tuân thủ đúng quy định nhưng phải đảm bảo ổn định để phát triển.
"Các công việc sắp tới cần thực hiện rất khẩn trương để khảo sát, lấy ý kiến nhân dân, chọn phương án phù hợp nhất, đảm bảo đúng quy định nhưng không gây quá nhiều xáo trộn, ảnh hưởng đến tâm tư, tình cảm, sinh hoạt của người dân" - ông Phan Văn Mãi chia sẻ.
Việc sắp xếp đơn vị hành chính tác động trực tiếp đến người dân, nhất là thay đổi giấy tờ. Hiện Chủ tịch UBND TPHCM đã giao Sở Thông tin - Truyền thông chủ trì, phối hợp Công an TPHCM và các cơ quan liên quan nghiên cứu giải pháp công nghệ để tự động cập nhật giấy tờ cho người dân, doanh nghiệp, giảm tối thiểu phiền hà khi triển khai.
