Tại kênh Đôi (cả bờ Bắc và Nam) hiện có có hàng nghìn căn nhà “ổ chuột”. Nhiều ngôi nhà đang lấn hẳn ra mặt kênh. Có nhà chỉ dựng tạm bằng vài cọc gỗ liêu xiêu có thể đổ sập bất cứ khi nào.
Ông Võ Văn Ngon (70 tuổi) cho biết, gia đình đã sống ở khu vực kênh Bắc kênh Đôi từ trước năm 1975, nhà buôn bán tạp hóa rất yên ổn. Nay phải di dời nhà cửa, gia đình ông rất lo lắng, không biết buôn bán sẽ ra sao. Nếu phải về chung cư hay vào hẻm thì coi như mất nguồn kiếm sống.
“Chủ trương cải tạo kênh Đôi, làm sạch môi trường là việc cần làm. Nhưng điều băn khoăn của người dân là việc di dời, tái định cư... làm sao cho người dân thỏa mãn thì ai cũng ủng hộ” – ông Ngon nói.
Ông Nguyễn Hồng Thuận - Trưởng Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng Quận 8 - cho biết, để làm dự án cải tạo bờ Bắc kênh Đôi có 1.571 trường hợp bị ảnh hưởng giải tỏa với tổng diện tích thu hồi hơn 5,5 ha.
Trong số này, có 1.005 trường hợp giải tỏa trắng và 566 trường hợp giải tỏa một phần.
Qua rà soát của Quận 8, trong số các trường hợp giải tỏa trắng có tới 909 hộ không có giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà, đất (chiếm 90,4%). Nguyên nhân do đây là nhà lấn chiếm, một phần trên đất, một phần trên kênh rạch...
Về phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng dự án cải tạo bờ bắc kênh Đôi, ông Nguyễn Hồng Thuận cho biết với những căn nhà tồn tại trước 15.10.1993 sẽ được hỗ trợ 40% kinh phí so với diện tích đất ở; từ 15.10.1993 đến 1.7.2004 sẽ được hỗ trợ 30%. Các hộ dân này sẽ được hưởng các chính sách tái định cư.
UBND Quận 8 đã đề xuất 676 nền đất và căn hộ để bố trí tái định cư cho các hộ dân. Dự kiến bố trí 17 nền đất tại khu dân cư Cảng sông Phú Định, khu dân cư Hồng Quang, khu tái định cư Bông Sa.
659 căn hộ tại chung cư 481 Bến Ba Đình (218 căn), khu nhà ở xã hội Hưng Phát (315 căn), chung cư cao tầng Riverside Apartment (76 căn), chung cư cao tầng Tân Phú (50 căn).
Tuy nhiên, số lượng nhà lấn chiếm tồn tại sau 1.7.2004 chưa có quy định để bồi thường. UBND Quận 8 đang phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM nghiên cứu các quy định pháp luật để đề xuất kinh phí hỗ trợ cho các hộ dân ổn định cuộc sống.
“Những trường hợp không đủ điều kiện tái định cư được xem xét giải quyết cho thuê, thuê mua trả góp căn hộ để ổn định cuộc sống sau giải tỏa” – ông Nguyễn Hồng Thuận nói.
Dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường bờ Bắc kênh Đôi có tổng mức đầu tư gần 5.000 tỉ đồng, được HĐND TPHCM thông qua chủ trương cuối năm 2023.
Dự án gồm các hạng mục: xây dựng khoảng 4,3km kè, kết hợp nạo vét một phần lòng sông kênh Đôi phía bờ Bắc; mở rộng đường Hoài Thanh, Nguyễn Duy dọc bên lên 20m; xây mới đường Nguyễn Duy nối dài (từ hẻm 157 Hưng Phú đến cầu chữ Y) rộng 16m và cầu Hiệp Ân 2.
Theo kế hoạch, dự án sẽ khởi công năm 2025 và hoàn thành năm 2028. Tuy nhiên, lãnh đạo TPHCM quyết tâm đẩy nhanh tiến độ dự án, yêu cầu các cơ quan chức năng phấn đấu hoàn thành các thủ tục để tháng 12.2024 khởi công.
Về phía bờ Nam kênh Đôi, UBND TPHCM đã lập tổ công tác để khảo sát, lập đề án di dời nhà ven kênh, cải tạo môi trường khu vực này. Dự kiến hơn 5.000 căn nhà sẽ được di dời.
