Mới 3% số lượng học sinh đi xe buýt
Thời gian qua, TPHCM cũng đã có nhiều nỗ lực thu hút học sinh đi học bằng xe buýt. Cụ thể hiện nay, học sinh tại TPHCM đi lại bằng xe buýt có 2 phương thức: Đi lại trên 94 tuyến xe buýt có trợ giá với giá vé 2.000 đồng/lượt, học sinh có chiều cao từ 1,3m trở xuống thì được miễn vé xe buýt. Loại hình thứ 2 là xe buýt chuyên đưa rước học sinh đến tận nhà, Nhà nước trợ giá 2.830 đồng lượt/học sinh (riêng Cần Giờ được trợ giá 3.537 đồng lượt học sinh), còn lại do phụ huynh học sinh đóng góp.
Dù có nhiều nỗ lực thu hút học sinh đi học bằng xe buýt, song thực tế phải nhìn nhận rằng, số lượng học sinh sử dụng phương tiện này hiện vẫn rất thấp, chỉ khoảng 3% số lượng học sinh trên toàn địa bàn TPHCM. Trong đó, chỉ có 14/24 quận-huyện có trường học tham gia đưa rước học sinh bằng xe buýt và phần lớn ở các huyện ngoại thành.
Theo phản ánh của các bậc phụ huynh thì sở dĩ lâu nay chưa mặn mà với xe buýt là do xe buýt chưa có sự kết nối thuận tiện. Chẳng hạn, hiện nay, nhiều trường học nằm trên những tuyến đường chưa có xe buýt đi qua; hơn nữa, nhiều gia đình nằm trong hẻm cũng không có xe buýt qua nên phụ huynh có muốn cũng không thể cho con đi học bằng xe buýt được.
Theo một số chuyên gia giao thông, mặc dù được TPHCM trợ giá số tiền rất lớn nhưng nhiều năm qua, lượng học sinh sử dụng xe buýt đưa rước liên tục giảm. Trong khi đó, các trường tư, trường công sử dụng xe đưa rước tư nhân không có trợ giá, tự cân đối nguồn thu-chi thì lại rất hiệu quả. Thậm chí nhiều trường quốc tế, dù giá xe đưa rước cao hơn xe buýt rất nhiều nhưng phụ huynh học sinh vẫn chấp nhận. Đây được coi là bài học và cũng là mô hình mà những người quản lý dịch vụ đưa rước học sinh bằng xe buýt cần xem xét, học tập nếu thực sự muốn thu hút học sinh đến với loại hình vận tải này.
Hàng loạt nguyên nhân cần tháo gỡ
Ông Lê Hoàn - Phó Giám đốc Trung tâm quản lý giao thông công cộng (Sở GTVT TPHCM) cho biết, nguyên nhân khiến số lượng học sinh đi xe buýt đưa rước giảm nhìn từ phía nhà trường là tâm lý e ngại trong việc xác nhận số học sinh đi xe đưa rước hằng ngày; từ phía doanh nghiệp vận tải là phần lớn xe đưa rước học sinh đã sử dụng trên 10 năm nên chất lượng xe giảm sút. Để thu hút học sinh đi xe đưa rước, trước hết cần thay thế và đưa vào hoạt động khoảng 1.000 xe buýt mới loại 20 chỗ ngồi, vì xe loại 12 chỗ ngồi không phù hợp, xuống cấp.
Ngoài ra, cần tăng số lượt học sinh có trợ giá từ hai lượt lên bốn lượt/ngày để đáp ứng nhu cầu thực tế. Thời gian tới, Trung tâm sẽ đề nghị cơ quan chức năng thành phố cho phép tận dụng mặt bằng trống phù hợp làm điểm dừng, đón và trả học sinh, tạo thuận lợi cho hoạt động.
Ông Trần Quang Lâm - Giám đốc Sở GTVT TPHCM cho biết, Sở sẽ tham mưu UBND thành phố xây dựng lại mức trợ giá theo hai phương án là trợ giá theo tuyến cố định và trợ giá theo quản lý học sinh thông qua thẻ thông minh. Đặc biệt, thành phố sẽ nghiên cứu thí điểm đưa xe điện và taxi hỗ trợ vận chuyển học sinh vào một số khung giờ cố định để đa dạng hóa vận tải công cộng...