Thực tiễn từ Đà Nẵng
Bãi rác Khánh Sơn (phường Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiểu, Đà Nẵng) hiện đang chứa hơn 3,2 triệu tấn rác. Mỗi ngày, bãi rác này đang tiếp nhận từ 1.100 - 1.500 tấn rác và dự kiến con số sẽ tiếp tục tăng trong thời gian đến.
Từ khi hoạt động cho đến nay, bãi rác Khánh Sơn từng nhiều lần bị người dân địa phương phản ứng bởi tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Đỉnh điểm là năm 2016, hàng trăm người dân sinh sống thuộc khu vực bãi rác Khánh Sơn đã tổ chức chặn xe rác, yêu cầu chính quyền Đà Nẵng đối thoại, giải quyết việc ô nhiễm môi trường.
Để xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường tại bãi rác Khánh Sơn, chính quyền Đà Nẵng đã thống nhất chủ trương cho Công ty Cổ phần Môi trường Việt Nam tiếp tục khởi động lại, nâng cấp Nhà máy xử lý rác Khánh Sơn công suất 650 tấn/ngày đêm. Đến tháng 3.2020, Ban Quản lý dự án phát triển đô thị Đà Nẵng đã khởi công các dự án nâng cấp và mở rộng bãi rác Khánh Sơn.
Đến nay, đã nâng cấp các hố rác từ số 1 - 5 để giải quyết tình trạng quá tải của bãi rác. Đồng thời, phủ bạt hơn 80% diện tích nên đã kiểm soát tốt tình trạng phát sinh mùi hôi. Ngay sau khi đổ rác tươi xuống chôn lấp, đơn vị vận hành bãi rác đã phun chế phẩm khử mùi, phủ đất trên rác... để giảm thiểu mùi hôi.
Ngoài ra, Đà Nẵng còn tổ chức thực hiện đo quan trắc mức độ ô nhiễm không khí tại Bãi rác Khánh Sơn và ở khu dân cư và toàn bộ kết quả quan trắc phải được công bố công khai và kịp thời cho người dân biết.
Còn tại Quảng Ngãi vào tháng 9 vừa qua, xe chở rác từ TP.Quảng Ngãi đã được vào nhà máy xử lý rác ở bãi rác Nghĩa Kỳ. Đây được xem là nỗ lực của chính quyền Quảng Ngãi sau gần 2 năm bãi rác Nghĩa Kỳ bị người dân chặn, không cho xe rác vào bãi.
Để người dân an tâm sinh sống và không chặn xe rác, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã đưa ra cam kết bồi thường cho các hộ dân trong khu vực bãi rác Nghĩa Kỳ. Cụ thể, 4 hộ dân nằm trong bán kính 500m tính từ nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt Nghĩa Kỳ sẽ được phê duyệt phương án bồi thường, tái định cư và trả tiền bồi thường; đối với những hộ dân trong phạm vi bán kính từ 500m đến dưới 1.000m, chậm nhất đến ngày 31.12.2022 hoàn thành chi trả tiền đền bù, giải phóng mặt bằng và giao đất tái định cư. Riêng trong thời gian chờ di dời, tái định cư, UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết, sẽ có những chính sách hỗ trợ an sinh xã hội cho các hộ dân trong phạm vi bán kính dưới 1.000m.
Lắng nghe tâm tư, tình cảm của người dân
Bên cạnh việc nâng cấp nhà máy xử lý chất thải ở bãi rác Khánh Sơn, chính quyền Đà Nẵng cũng chủ động đã xây dựng Đề án chuyển đổi ngành nghề cho các lao động sống bằng nghề nhặt rác tại bãi rác Khánh Sơn. Hay như Quảng Ngãi, những khu vực nhà dân nằm trong khu vực bị ảnh hưởng bởi bãi rác Nghĩa Kỳ, chính quyền địa phương đã tổ chức đối thoại và quyết định đền bù, tái định cư cho bà con.
Những động thái chủ động từ phía chính quyền Đà Nẵng, Quảng Ngãi trong việc đối thoại ngay lập tức nhận được sự đồng thuận cao từ phía người dân. Đa phần, khi các bên tìm được tiếng nói chung trong việc đảm bảo quyền lợi của người dân và công tác quản lý nhà nước thì sau đó, tình trạng chặn xe, gây rối an ninh trật tự gần như không tái diễn.
Ông Nguyễn Văn Vinh - Chủ tịch UBND huyện Tư Nghĩa (Quảng Ngãi) cho biết, sau khi đối thoại với người dân thì hiện nay người dân đồng ý để đưa rác vào nhà máy xử lý chứ không còn ngăn cản. Hiện chính quyền huyện Tư Nghĩa cũng đã tổ chức rà soát và thực hiện theo cam kết của tỉnh về việc bồi thường, bố trí đất tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng trong bãi rác.
