Thưa kiện kéo dài
Sau khi được Ủy ban Nhân dân tỉnh giao thu hồi đất làm khu công nghiệp, Công ty Hoàng Quân đã công bố rộng rãi việc phân lô bán nền với giá chênh lệch cao hơn rất nhiều lần so với giá đền bù, dẫn đến tình trạng khiếu kiện kéo dài của các hộ dân có đất bị thu hồi...
Trong số 680 hộ gia đình, tổ chức bị thu hồi đất, hiện nay chỉ còn khoảng 13 hộ không đồng thuận, họ đã nộp đơn kiện Ủy ban Nhân dân tỉnh Vĩnh Long ra quyết định thu hồi đất sai luật. Từ đầu năm 2018 đến nay, Tòa án Nhân dân cấp cao tại TPHCM lần lượt đưa từng trường hợp khiếu kiện của 13 hộ dân ra xét xử.
Tại các phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, luật sư đại diện cho các nguyên đơn đã viện dẫn báo cáo của Thanh tra Chính phủ làm cơ sở chỉ ra hàng loạt những sai phạm của Ủy ban Nhân dân tỉnh Vĩnh Long trong thực hiện dự án Khu công nghiệp Bình Minh.
Trong khi đó, tòa cho rằng, yêu cầu khởi kiện của các hộ dân là không có căn cứ. Việc xây dựng Khu công nghiệp Bình Minh là thực hiện theo chủ trương của Chính phủ tại văn bản số 262 năm 2002. Để sớm giải phóng mặt bằng, triển khai xây dựng hạ tầng khu công nghiệp, Ủy ban Nhân dân tỉnh Vĩnh Long đã lập Hội đồng đền bù và giải phóng mặt bằng để thực hiện việc kiểm kê, áp giá bồi hoàn đất, nhà ở, vật kiến trúc… cho những hộ bị ảnh hưởng.
Trong trường hợp này, Ủy ban Nhân dân tỉnh không ban hành quyết định thu hồi đất riêng lẻ mà ban hành quyết định thu hồi đất tổng thể dự án. Điều này phù hợp với Nghị định số 22 năm 1998 của Chính phủ. Tòa phúc thẩm nhận định, việc tòa sơ thẩm tuyên xử bác yêu cầu khởi kiện là phù hợp với quy định của pháp luật…
Các bên đều có lý lẽ riêng
Ông Huỳnh Minh Truyền, một trong những người dân thưa kiện bức xúc: “Các bên đều có lý lẽ riêng, chúng tôi ủng hộ chính quyền thu hồi đất vì mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, quốc phòng, an ninh nhưng ở đây có khuất tất, không rõ ràng. Nói là thu hồi đất để làm khu công nghiệp nhưng lại giao cho doanh nghiệp xây dựng khu đô thị, đền bù cho dân rẻ mạt rồi bán ra với giá ngất ngưởng”.
Ông Trần Minh Khởi, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Vĩnh Long cho biết: Việc thu hồi đất ở Khu công nghiệp Bình Minh được thực hiện chủ trương của Chính phủ tại văn bản số 262, ngày 15.1.2002 về việc Quy hoạch và xây dựng Khu công nghiệp Bình Minh, Vĩnh Long. Tuy nhiên, Thủ tướng chưa có văn bản đồng ý chính thức và chấp thuận nhà đầu tư như quy định hiện hành, theo Kết luận của Thanh tra Chính phủ.
Năm 2003, tỉnh thực hiện dự án và thu hồi hơn 1,6 triệu mét vuông của hơn 680 tổ chức cá nhân, tổng mức đền bù khoảng 110 tỉ đồng. Trong đó, có 657/688 hộ cá nhân đã đồng ý nhận tiền đền bù, hỗ trợ tái định cư, chiếm 96,62%. Còn 23 hộ không đồng ý nhận tiền và giao đất, làm đơn khiếu nại lên Ủy ban Nhân dân tỉnh.
Qua nhiều lần giải quyết, đến nay còn 14 hộ kiện lên Tòa Cấp cao, tòa đã đưa ra xét xử 13 vụ. Trong đó, tòa bác đơn khiếu nại 11 vụ, đình chỉ 2 vụ, còn 1 vụ chưa có lịch xét xử.
Ông Nguyễn Văn Dân, Phó Chủ tịch Thường trực thị xã Bình Mình, cho biết, việc áp giá bồi thường đất được làm theo quy định, các Nghị định và bản án của tòa có hiệu lực hiện hành. Chính quyền nhiều lần gặp gỡ, đối thoại, trao đổi thuyết phục từng hộ, Phó Chủ tịch tỉnh cũng đã chủ trì đối thoại nhưng các hộ dân vẫn không nhận tiền. Theo thời gian, giá cả biến động, giá trị bồi hoàn sau mười mấy năm giảm đi nhiều là điều tất yếu…
Hơn chục năm sau ngày khởi công rầm rộ, đến nay, Khu công nghiệp Bình Minh chỉ lác đác một vài doanh nghiệp, nhà máy vào hoạt động, xung quanh hoang phế, cỏ mọc um tùm. Tháng 8.2015, những lô đất, dãy nhà thương mại trước đây, được Công ty Hoàng Quân cho chuyển đổi, khởi công thành dự án nhà ở xã hội, xây dựng trên tổng diện tích 39.138,6m2, vốn đầu tư 610 tỉ đồng, bao gồm 4 cụm chung cư cao 7 tầng với 1.863 căn hộ. Đến nay, dự án chỉ là những dãy nhà xây dang dở, không có ai vào ở. Những hộ dân ngày nào nhận tiền đã về nơi ở mới, còn lại những hộ đang tiếp tục đi khiếu kiện. Có những người do già yếu đã mất, ủy quyền cho con cháu tiếp tục đi đòi công bằng…