Ôtô điện là xu hướng của thế giới nhưng chiếm tỉ lệ rất nhỏ ở Việt Nam
Lý giải về sự cần thiết giảm thuế, lệ phí cho ôtô điện, Bộ Tài chính cho biết, hiện nay, nhu cầu sử dụng phương tiện giao thông cá nhân của người dân Việt Nam rất cao.
Để cải thiện chất lượng không khí do phương tiện giao thông gây ra, Chính phủ đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp; trong đó giải pháp chuyển đổi từ ôtô chạy xăng sang ôtô điện, để giảm phát thải từ các phương tiện giao thông, góp phần bảo vệ môi trường.
Xe ôtô điện sử dụng những vật liệu có lợi cho môi trường và có nhiều tiện ích như tiết kiệm chi phí, không phát thải khi sử dụng ngoài môi trường, giảm tiếng ồn, có tác dụng trong việc cải thiện chất lượng không khí.
Bộ Tài chính nhận định, ở Việt Nam, ôtô điện chạy bằng pin chiếm tỉ lệ rất nhỏ và hiện chỉ có Công ty sản xuất và kinh doanh Vinfast (Vinfast) thuộc Tập đoàn Vingroup đầu tư sản xuất xe ôtô điện.
Theo báo cáo của Vinfast, tháng 4.2021, công ty đã cho ra mắt xe ôtô điện chạy pin đầu tiên. Công suất sản xuất, lắp ráp xe ôtô điện chạy pin của Vinfast hiện là 250.000 xe/năm (có thể nâng lên thành 500.000 - 1 triệu xe/năm).
Hiện tại Vinfast đang tập trung vào dòng xe ôtô điện chạy pin từ 9 chỗ ngồi trở xuống và xe buýt điện nhiều hơn 24 chỗ (hiện xe bus điện đã đưa vào sử dụng số lượng đảm bảo việc áp dụng thí điểm phương tiện chuyên chở hành khách công cộng bằng xe bus điện tại Hà Nội và TPHCM). Các dòng xe khác sẽ tiếp tục phát triển sau một vài năm.
Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính - trở ngại lớn nhất với Việt Nam hiện nay là cơ sở hạ tầng về trạm sạc còn thiếu, nguồn năng lượng cung cấp điện chủ yếu sử dụng từ nguồn nhiên liệu có độ phát thải CO2 cao, chiếm gần một nửa tổng sản lượng điện huy động.
Trong khi nguồn điện tạo ra từ năng lượng tái tạo chiếm tỉ lệ nhỏ (khoảng 4,3%) và đây lại được coi là nguồn điện không ổn định.
Còn theo khảo sát của Công ty Frost & Sullivan (Mỹ), có 33% người tiêu dùng Việt Nam được hỏi đều trả lời rằng họ nghĩ đến mua xe ôtô điện chạy pin ngay từ lần đầu ra mắt.
Vì vậy, Việt Nam hứa hẹn là một thị trường tiềm năng cho ngành công nghiệp xe ôtô điện chạy pin. Một trong những thế mạnh ở thị trường Việt Nam là có dân số trẻ, cùng với tốc độ kết nối Internet mạnh mẽ, cụ thể lượng người sử dụng Internet qua điện thoại thông minh rất cao.
Những chính sách ưu đãi hiện hành dành cho ôtô điện
Theo Bộ Tài chính, hiện thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe điện ở 3 mức độ tương ứng với ba chủng loại xe khác nhau. Xe ôtô điện dưới 9 chỗ ngồi có thuế suất 15%, đối với xe chở người thuế suất từ 10-16 chỗ ngồi là 10% và xe từ 16-24 chỗ ngồi thuế suất là 5%.
Đối với lệ phí trước bạ, Bộ Tài chính cho biết, hiện nay mới chỉ có ưu đãi với xe bus sử dụng năng lượng sạch, nhằm góp phần khuyến khích phát triển phương tiện vận tải công cộng thân thiện với môi trường, chưa ưu đãi đối với xe cá nhân.
Cũng theo bộ này, ôtô điện đang trở thành sự lựa chọn có nhiều ưu thế thay cho xe động cơ đốt trong. Nhiều nước trên thế giới, ôtô điện chạy pin được coi là giải pháp tối ưu để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí.
Để khuyến khích sản xuất và người tiêu dùng sử dụng ôtô điện, Bộ Tài chính kiến nghị sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và nội dung này thuộc thẩm quyền Quốc hội. Vì vậy, phải trình Quốc hội sửa luật. Về lệ phí trước bạ, Bộ Tài chính cho biết đây là thẩm quyền của Chính phủ.
Theo Bộ Tài chính, để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trước bối cảnh đại dịch, trường hợp phải ban hành sớm hơn, Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Trong văn bản cho ý kiến gửi Bộ Tài chính về đề xuất ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt và phí trước bạ xe ôtô điện, Bộ Công Thương khẳng định:
"Việc áp dụng thí điểm chính sách ưu đãi không thu thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ áp dụng trong thời gian 5 năm, để khuyến khích sản xuất và hỗ trợ người tiêu dùng sử dụng xe ôtô điện thân thiện với môi trường là có thể xem xét".
