Vừa qua, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã phê duyệt khẩn cấp 3 loại thuốc kháng virus chứa hoạt chất Molnupiravir sản xuất trong nước. Từ ngày 24.2, các loại thuốc này chính thức được mở bán tại các chuỗi nhà thuốc.
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc Molnupiravir cần phải có sự thăm khám, kê đơn và hướng dẫn của bác sĩ, nhân viên y tế. Thượng tá, bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm oxy cao áp thuộc Trung tâm nhiệt đới Việt Nga, Bộ Quốc Phòng cho biết, khi virus SARS-CoV-2 xâm nhập vào cơ thể sẽ nhân lên trong các tế bào.
Sau khi virus nhân lên với số lượng đủ lớn, cơ thể huy động các cơ chế bảo vệ để chống lại virus, đến một mức độ nào đó thì gây ra sốt. Lúc này là thời điểm khởi phát các triệu chứng. Để hạn chế quá trình nhân lên của virus, người bệnh có thể dùng các loại thuốc kháng virus.
Trong quá trình 7-10 ngày sau khi khởi phát, một số người lại bắt đầu có những diễn biến nặng hơn, đối diện với nguy cơ rối loạn đáp ứng miễn dịch gây viêm và tăng tiết dịch, phá hủy tổ chức, đầu tiên ở phổi sau đó đến toàn bộ các cơ quan. Tình trạng này gây ra suy hô hấp và suy các cơ quan quan trọng khác. Để ngăn rối loạn miễn dịch, người bệnh dùng thuốc kháng viêm corticoids.
Còn về thuốc kháng sinh, theo bác sĩ Hoàng, không có tác dụng với virus nói chung và SARS-CoV-2 nói riêng. Nhóm thuốc kháng sinh dùng để phòng và điều trị bội nhiễm vi khuẩn (viêm amidan, viêm tiểu phế quản, viêm xoang...). Nhưng thực tế, nhiều F0 vội sử dụng 2 loại kháng sinh để dự phòng nhiễm khuẩn. Nếu F0 có biểu hiện ho, đau họng, không nên vội uống kháng sinh mà có thể sử dụng mật ong, siro thảo dược.
Theo bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, nhóm thuốc kháng viêm giúp giảm tình trạng đáp ứng quá mức. Đây là nhóm thuốc dễ kiếm, giá cả không đắt. Tuy nhiên, hiện có tình trạng F0 lạm dụng corticoids, khiến tình trạng bệnh nặng nề hơn.
Ngoài việc giúp sức cho virus dễ dàng nhân lên, thuốc kháng viêm corticoids còn làm cho người bệnh dễ bị nhiễm khuẩn, nhiễm nấm... Corticoids làm nặng tình trạng tăng đường máu, tăng huyết áp trên các bệnh nhân có bệnh này. Thuốc kháng viêm chỉ dùng khi SpO2 thường xuyên ở mức 94% trở xuống. F0 tại nhà không tự ý dùng, bắt buộc phải hỏi ý kiến bác sĩ.
Với các F0 nhiều bệnh nền, bác sĩ Hoàng cho biết sức đề kháng vốn đã kém thì có thể tiềm ẩn nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn. Tuy nhiên, không nên dùng tới 2 loại để dự phòng, chỉ 1 kháng sinh dự phòng là đủ.
"Việc lạm dụng kháng sinh tuy không nguy hiểm tính mạng nhưng sẽ khiến gan, thận bị quá tải, trong khi cơ thể đang kiệt quệ do bị virus tấn công. Ngoài ra, nếu dùng không đúng, sẽ khiến vi khuẩn bị nhờn thuốc, lần sau nếu bị nhiễm khuẩn thì các kháng sinh đó không còn tác dụng", bác sĩ Hoàng khuyến cáo.
Để đảm bảo sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả, Bộ Y tế (Cục Quản lý Dược) khuyến cáo Molnupiravir được sử dụng để điều trị COVID-19 mức độ nhẹ đến trung bình ở người trưởng thành dương tính với xét nghiệm chẩn đoán SARS-CoV-2 và có ít nhất một yếu tố nguy cơ làm bệnh tiến triển nặng.
- Molnupiravir dùng trên bệnh nhân có thời gian khởi phát triệu chứng dưới 5 ngày.
- Molnupiravir không được sử dụng quá 5 ngày liên tiếp.
- Molnupiravir không được sử dụng để dự phòng sau hay trước phơi nhiễm để phòng COVID-19.
- Đối với phụ nữ có thai và cho con bú:
+ Molnupiravir không được khuyến cáo sử dụng trong thời kỳ mang thai. Phụ nữ có khả năng mang thai nên sử dụng biện pháp tránh thai hiệu quả trong thời gian điều trị và trong 4 ngày sau liều Molnupiravir cuối cùng.
+ Dựa trên khả năng xảy ra các phản ứng có hại cho trẻ sơ sinh từ Molnupiravir, không khuyến cáo cho con bú trong thời gian điều trị và trong 4 ngày sau liều Molnupiravir cuối cùng.
- Đối với trẻ em và thanh thiếu niên: Molnupiravir không được phép sử dụng cho bệnh nhân dưới 18 tuổi vì có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của xương và sụn.
- Đối với nam giới: Molnupiravir có thể ảnh hưởng đến tinh trùng, mặc dù rủi ro được coi là thấp. Vì vậy, nam giới hoạt động tình dục với phụ nữ có khả năng sinh đẻ nên sử dụng một phương pháp tránh thai tin cậy trong thời gian điều trị và ít nhất 3 tháng sau liều Molnupiravir cuối cùng.
