Nguy cơ thiếu thuốc điều trị trầm trọng
Theo báo cáo của Bộ Y tế, sau ngày 31.12.2022, có hơn 10.000 giấy đăng ký lưu hành thuốc sẽ hết hiệu lực cần gia hạn. Điều này đồng nghĩa rằng 10.000 thuốc này sẽ không thể lưu hành trên thị trường, năm 2023, sẽ có thêm 3.802 giấy đăng ký thuốc hết hiệu lực dẫn đến số lượng hồ sơ đề nghị gia hạn giấy đăng ký lưu hành thuốc thuốc phải xử lý từ nay đến hết năm 2023 là rất lớn (gần 14.000 thuốc), gây ra nguy cơ thiếu thuốc trầm trọng dai dẳng nếu không nhanh chóng xử lý.
Trong số hơn 21.000 thuốc còn hiệu lực giấy đăng ký lưu hành và đang được cung ứng tại Việt Nam thì có đến gần 14.000 cần được cấp phép lại. Như vậy, tại thời điểm năm 2022, nguồn cung ứng thuốc trên thị trường đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân nhưng lại có nguy cơ thiếu thuốc trong thời gian tới do số lượng lớn giấy đăng ký lưu hành thuốc hết hạn.
Hiện tại, khả năng thẩm định, xử lý hồ sơ gia hạn giấy đăng ký lưu hành của Bộ Y tế giải quyết được khoảng 500 hồ sơ/tháng. Như vậy, cùng số hồ sơ hết hạn theo lũy tiến đến ngày 31.12.2024, Bộ Y tế sẽ cần 24 tháng để giải quyết toàn bộ các hồ sơ.
Giấy đăng ký lưu hành thuốc đang gặp “khó”, cơ sở khám chữa bệnh không đảm bảo được nguồn cung ứng thuốc phục vụ công tác khám chữa bệnh. Bên cạnh đó, doanh nghiệp kinh doanh dược cũng phải dừng hoặc hạn chế hoạt động sản xuất kinh doanh.
Giải pháp nhằm bảo đảm kịp thời nguồn cung ứng thuốc
Để giải quyết khó khăn về thời hạn hiệu lực giấy đăng ký lưu hành, tránh đứt gãy nguồn cung ứng thuốc, ông Lê Văn Phúc, Trưởng Ban Thực hiện chính sách bảo hiểm y tế (Bảo hiểm Xã hội Việt Nam) cho rằng: Cho phép tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành đã cấp do chưa hoàn thành thủ tục gia hạn sẽ giúp đáp ứng kịp thời cho việc khám chữa bệnh của nhân dân nói chung và yêu cầu phòng, chống dịch COVID-19, tạo cơ chế pháp lý để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và cả cơ quan quản lý do những hệ lụy của dịch bệnh COVID-19 gây ra góp phần quan trọng quyết định kiểm soát được đợt dịch thứ 4.
Nhằm ngăn ngừa nguy cơ thiếu thuốc trầm trọng hơn tiếp tục tái diễn và đảm bảo kịp thời nguồn cung ứng thuốc phục vụ công tác khám chữa bệnh, dư luận/nhân dân/cử tri rất mong Nghị quyết Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV sẽ có nội dung cho phép Chính phủ thí điểm thực hiện gia hạn tự động hiệu lực giấy đăng ký lưu hành thuốc cho đến hết ngày 31.12.2024 và tổng kết làm cơ sở sửa đổi nội dung liên quan tại Luật dược trong thời gian tới.
Ngoài ra, việc cho phép các thuốc được tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành đã cấp đến hết ngày 31.12.2024 không làm phát sinh thủ tục hành chính. Về bản chất, việc kéo dài thời gian thực hiện các biện pháp quy định tại Nghị quyết số 30 đã được quy định tại Mục 3.8, hoàn toàn phù hợp với quy định.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế cần có trách nhiệm công bố danh mục thuốc được tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành nêu trên trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế để thực hiện, bảo đảm công khai, minh bạch.
PGS.TS Phạm Khánh Phong Lan, Đại biểu Quốc hội khoá XV, Phó Chủ tịch Hội Dược học Việt Nam nêu ý kiến: Về giải pháp lâu dài, chúng ta sẽ phải sửa lại Luật dược. Chúng ta ưu tiên bằng hàng rào kỹ thuật để bảo đảm người dân chỉ tiếp cận những thuốc có chất lượng, tránh tình trạng thuốc nào cũng là thuốc. Bởi, thực tế, có những thuốc được đầu tư kỹ lưỡng với dây chuyền hiện đại, với nguyên liệu bảo đảm, nhưng lại cùng chung vai, sát cánh với những thuốc, đôi khi sản xuất rẻ không bằng một viên kẹo. Rồi nhà nhà lập công ty dược, nhà nhà làm nhà máy sản xuất dược.
