Nhiều năm qua, thị trường bất động sản ở Cần Thơ đang trở nên “nóng”, khi giá nhà đất tại các quận trung tâm liên tục tăng cao.
Người dân đổ xô mua đất, xây nhà ở các vùng ven. Từ nhu cầu này, các khu dân cư tự phát cũng bắt đầu hình thành.
Qua thống kê, Cần Thơ hiện có 148 khu dân cư tự phát, chủ yếu tập trung ở 3 quận trung tâm là Ninh Kiều, Bình Thủy và Cái Răng.
Khu dân cư tự phát thường do các chủ đầu tư giấu mặt, âm thầm mua đất nông nghiệp hoặc đất trồng cây lâu năm rồi san lấp mặt bằng, phân lô bán nền hoặc xây nhà bán.
Các khu tự phát thường “ăn theo” các khu dân cư được quy hoạch, nằm kế bên. Chủ đầu tư khu tự phát chỉ cần đấu nối các con đường vào khu dân cư được quy hoạch thì có thể tha hồ phân lô, bán đất nền, xây nhà…
Khách hàng của các khu dân cư tự phát đa phần là người có thu nhập thấp, không có tiền để mua nhà ở khu vực trung tâm. Có người "ôm hận" vì tin vào lời quảng cáo của bên bán, cũng có người nhắm mắt mua đại vì không có chỗ ở.
Tuy nhiên, điểm chung của các khu dân cư tự phát này đều có cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng theo tiêu chuẩn, quy chuẩn; không có chủ trương đầu tư và dự án đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, Luật Nhà ở và chưa có quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 được duyệt.
Trong đó, các địa phương đã buông lỏng quản lý, trách nhiệm dẫn đến xảy ra nhiều trường hợp chuyển mục đích đất sai quy định, tách thửa, chia lô bán nền, xây dựng nhà không phép, sai phép…
Mới đây, Thanh tra TP Cần Thơ đã tiến hành thanh tra, qua đó, phát hiện hàng loạt sai phạm trong lĩnh vực đất đai tại quận Ninh Kiều.
Cụ thể, trong năm 2018, UBND quận Ninh Kiều có tiến hành thanh tra về việc sử dụng đất trên địa bàn.
Tuy nhiên, việc xử lý vi phạm thiếu cương quyết, không triệt để, từ đó, dẫn đến năm 2018 trên địa bàn phường An Bình, quận Ninh Kiều đã hình thành 4 khu dân cư tự phát với diện tích san lấp trái quy định 10.300 m2, được phân ra 145 lô nền.
Xảy ra tình trạng này là do một số UBND phường thiếu trách nhiệm trong quản lý đất đai, xây dựng, chưa kiên quyết xử lý các trường hợp sai phạm kịp thời. Nhiều trường hợp ban hành quyết định xử lý thiếu kiểm tra, không cương quyết cưỡng chế, không tạo được tính răn đe đối với các trường hợp vi phạm còn lại.
Ngoài ra, các cơ quan tham mưu chưa thực hiện đúng các quy định của Luật Đất đai đối với các trường hợp thực hiện chuyển mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở. Chưa đề ra được giải pháp ngăn chặn tình trạng tách thửa phân lô, chuyển nhượng quyền sử dụng đất hình thành khu dân cư tự phát trái với chủ trương của thành phố.
Trong năm 2019, Sở TNMT TP.Cần Thơ, cho biết, qua rà soát, có 148 khu dân cư tự phát. Sau khi đối chiếu lại các quy định, đã tham mưu hướng xử lý cho thành phố.
Nếu nơi nào phù hợp với quy hoạch xây dựng, đủ điều kiện thì cho tồn tại, nơi nào không đủ điều kiện thì địa phương phải xử lý. Tuy nhiên, đến nay, việc rà soát, xử lý vẫn chưa có kết quả chính thức.
