Hình thức thuê nhà dài hạn
Những ngày qua, dư luận khá ồn ào về quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư trong dự thảo Luật Nhà ở sửa đổi mới nhất. Nhiều cuộc họp, hội thảo để lấy ý kiến góp ý của các nhà quản lý, chuyên gia…
Nhiều ý kiến đưa ra quan điểm đồng ý nhưng cũng không ít đóng góp phản bác quy định này. Bởi lẽ, khi căn hộ hết niên hạn, người mua nhà sẽ phải trả nhà, không còn chỗ ở, không được hưởng bất cứ quyền lợi gì.
Các ý kiến nêu rõ, nếu sở hữu có thời hạn thì người dân mua nhà chẳng khác nào đi thuê nhà dài hạn.
Trong văn bản kiến nghị Chính phủ và Bộ Xây dựng, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đề nghị không nên quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư với tất cả dự án mới vì cần phải đảm bảo tính thống nhất giữa Luật Nhà ở với Luật Đất đai.
HoREA đề xuất nên giữ nguyên quy định hiện hành của Luật Nhà ở 2014, trừ trường hợp cá biệt sở hữu có thời hạn như căn hộ dịch vụ, căn hộ xây để cho thuê...
Theo cơ quan này, nếu quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư sẽ tăng thêm gánh nặng công việc cho cơ quan quản lý Nhà nước; có sự phân biệt về quyền sở hữu nhà ở; nhiều người sẽ bỏ lựa chọn nhà chung cư để chuyển sang mua nhà ở riêng lẻ khiến giá biệt thự, nhà phố lại bị đẩy lên cao; tác động tiêu cực đến mục tiêu ưu tiên phát triển nhà chung cư tại đô thị đặc biệt, loại một và loại hai...
Cùng quan điểm, ông Nguyễn Văn Đỉnh - Chuyên gia pháp lý đất đai, đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản, lại đề nghị không đặt ra quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư, giữ nguyên quy định theo khoản 3 Điều 126 Luật Đất đai năm 2013.
Vị này lý giải rằng, dự thảo đề xuất quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư xác định theo thời hạn sử dụng của công trình nêu trong hồ sơ thiết kế là không phù hợp cả về mặt khoa học, pháp lý cũng như thực tiễn.
Thêm vào đó, bản chất việc chứng nhận quyền sở hữu căn hộ chung cư hiện nay là chứng nhận “kép”: Vừa chứng nhận quyền sử dụng đất (theo Luật Đất đai), vừa chứng nhận quyền sở hữu nhà ở (theo Luật Nhà ở).
Ngoài ra, giữa 2 mục tiêu, mục tiêu thứ nhất là khuyến khích phát triển nhà chung cư, mục tiêu thứ hai là chung cư sở hữu có thời hạn đã tự mâu thuẫn nhau. Nhà làm luật cần chọn một mục tiêu chính mà mình mong muốn nhất để quyết định lựa chọn chính sách nào.
Người dân không hào hứng
Một số ý kiến cho rằng, khi bán căn hộ cho người dân, chủ đầu tư đã tính tiền sử dụng lâu dài vào giá thành căn hộ; lúc hết thời gian sở hữu, khu đất này ai được quyền sử dụng để xây dựng chung cư mới.
Anh Nguyễn Trọng Lộc (ở quận Thanh Xuân) chia sẻ, chưa nói đến việc lợi hại như thế nào, nhưng tính bài toán kinh tế nếu mua chung cư có thời hạn là không ổn.
“Thay vì bỏ một số tiền lớn ra mua thì tôi bỏ tiền theo tháng để thuê, lúc này tạo được sự linh hoạt…”, anh Lộc nói và cho biết trừ khi giá nhà chung cư có thời hạn phải rẻ hơn một nửa giá nhà không xác định thời hạn thì may ra người dân chúng tôi mới mặn mà.
Khác với anh Lộc, một số ý kiến cho rằng, mua nhà có thời hạn sẽ rẻ hơn nhiều so với đi thuê. Ví dụ, mua một chung cư 2 tỉ có thời gian sở hữu 50 năm. Như vậy, tính ra mỗi năm mất 40 triệu.
Về vấn đề này, PGS.TS. Nguyễn Quang Tuyến – Phó Chủ tịch Hội đồng trường, Trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng, tất cả các tài sản đều có thời hạn sử dụng và nhà chung cư cũng vậy.
Do đó, khi tới thời hạn quy định thì các tổ chức có trách nhiệm sẽ đánh giá nhà đó còn tiếp tục ở được hay không. Nếu cần phải sửa chữa, xây dựng lại thì người dân phải được đảm bảo quyền sở hữu tài sản, quyền được ở ngay tại chỗ đó. Còn nếu có chính sách di dời thì phải đền bù thỏa đáng, đảm bảo chỗ ở của người dân.
