Trong năm 2023, nhiều doanh nghiệp bất động sản, xây dựng phải dừng hoạt động vì nguồn tài chính vô cùng khó khăn, không có nguồn thu để chi trả lương cho cán bộ, nhân viên. Cũng có những doanh nghiệp đã đưa ra phương án tạm ngừng để xem xét tìm kiếm giải pháp, phương hướng để công ty có tài chính hoạt động trở lại.
Số liệu của Tổng cục Thống kê cho biết, năm qua ghi nhận lượng lớn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Trong đó, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn tăng gần 21% so với năm trước; nhóm chờ thủ tục giải thể tăng xấp xỉ 29%. Bình quân mỗi tháng có 14.400 đơn vị rút lui khỏi thị trường.
Kinh doanh bất động sản đứng đầu lĩnh vực có doanh nghiệp đóng cửa nhiều nhất, với gần 1.300 đơn vị, tăng khoảng 8% so với 2022. Như vậy trong năm 2023, trung bình cứ 1 tuần có khoảng 25 doanh nghiệp bất động sản rời khỏi thị trường, tương đương 1 ngày có hơn 3 doanh nghiệp.
PGS.TS. Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế đưa ra nhận xét, các doanh nghiệp bất động sản thực sự vẫn phải đối diện với nhiều thách thức. Cụ thể còn khó khi tiếp cận vốn vay tín dụng dẫn đến thiếu vốn để thực hiện dự án.
Ngoài ra, niềm tin của nhà đầu tư lung lay đã tác động đến tính thanh khoản thị trường, dẫn đến doanh nghiệp kinh doanh bất động sản càng thiếu vốn, thậm chí một số doanh nghiệp đang chịu áp lực nợ ngắn hạn và tổng nợ lớn hơn so với quy mô tài sản.
Hơn nữa, tỉ giá ngoại tệ, giá xăng dầu, giá vật liệu xây dựng biến động làm chi phí đầu tư tăng cao, gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Đặc biệt đối với vấn đề pháp lý, không ít dự án bất động sản đang gặp vướng mắc, như việc thực hiện quy định về phương pháp định giá đất; quy hoạch sử dụng đất được công bố nhưng chưa có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện; vướng mắc về điều chỉnh chủ trương đầu tư, về thẩm quyền chuyển nhượng dự án...
Nhiều chuyên gia bất động sản nhận định, thị trường chưa thể ấm trở lại ngay bởi dòng tiền hoạt động, đầu ra sản phẩm và nguồn nhân lực trong ngành đang "ốm".
Do đó trước mắt cần giải quyết thủ tục pháp lý cho những dự án đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư, hoặc sẵn sàng được tung ra thị trường để bổ sung nguồn cung mới.
Ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) - cho biết, trong năm qua, thị trường chứng kiến sự ra đi của hàng loạt doanh nghiệp bất động sản. Riêng với các sàn giao dịch bất động sản, 20% sàn tiếp tục đối diện nguy cơ giải thể, phá sản; 40% sàn đang phải nỗ lực chống đỡ để duy trì, chỉ còn hoạt động với một vài nhân sự nòng cốt.
Vị này dự báo, nửa đầu năm 2024 thị trường sẽ tiếp tục chứng kiến sự ra đi của một số doanh nghiệp đã kiệt sức, do phải chống chọi trong suốt thời gian dài vừa qua.
GS.TS. Ngô Trí Long nói thêm, vấn đề khó cho doanh nghiệp bất động sản hiện nay là thị trường đang trầm lắng. Khi thị trường bất động sản không có đầu ra thì không lĩnh vực nào thông được, kể cả tín dụng. Giữa bối cảnh đó, lãi suất vay vốn không phải là vấn đề cốt lõi, mà cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp khác giúp khơi thông dòng vốn trong nền kinh tế.
Trong đó, phía doanh nghiệp bất động sản có thể đưa ra chính sách hạ giá bán, ưu đãi như tăng mức chiết khấu đối với phương thức thanh toán nhanh, kéo giãn kỳ hạn thanh toán, miễn phí quản lý sau khi bàn giao nhà; các khoản hỗ trợ tài chính, pháp lý cho khách hàng...
