Xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội Không có vốn, doanh nghiệp lấy gì để xây?

Cử tri, đại biểu Quốc hội sốt ruột với nhà ở xã hội

Các số liệu thống kê mới nhất đến năm 2022 được Bộ Xây dựng công bố cho thấy, đang tiếp tục triển khai 401 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 454.360 căn, với tổng diện tích khoảng 22.720.000m2, giúp cho hàng trăm nghìn hộ gia đình thu nhập thấp và hàng trăm nghìn công nhân được cải thiện nhà ở, có chỗ ở an toàn. Tuy nhiên kết quả trên vẫn là rất thấp nếu so với mục tiêu xây dựng thêm ít nhất 12,5 triệu m2 sàn NƠXH cho người dân khu vực đô thị được đưa ra tại “Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” được Chính phủ ban hành năm 2011.

Gần đây nhất, ĐBQH Lê Thị Thanh Lam (Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang) đề nghị Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết các giải pháp giải quyết nhu cầu về NƠXH cho người thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở, do đó cần tham mưu Chính phủ ban hành nhiều chính sách ưu đãi hơn nữa nhằm thu hút các nhà đầu tư tham gia. Từ đó, giảm gánh nặng cho ngân sách để đẩy mạnh phát triển NƠXH cho thuê, cho thuê mua, nhất là nhà ở cho công nhân, sinh viên.

Doanh nghiệp chưa tiếp cận được vốn vay ưu đãi

Trước các thắc mắc, kiến nghị của cử tri và ĐBQH, lãnh đạo Bộ Xây dựng thừa nhận, quá trình triển khai thực hiện chương trình NƠXH vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc về cơ chế chính sách, nguồn vốn... dẫn đến nhiều đối tượng khó khăn trong việc tiếp cận NƠXH.

Đáng chú ý, các vướng mắc về tiếp cận nguồn vốn là vấn đề được cả cộng đồng doanh nghiệp và lãnh đạo Bộ Xây dựng nhìn nhận là một nút thắt lớn khác khiến chương trình NƠXH chưa đạt mục tiêu đề ra. Nút thắt về nguồn vốn gây khó khăn cho cả doanh nghiệp đi xây và người đi mua, thuê NƠXH. Cụ thể theo Bộ Xây dựng, đến thời điểm hiện nay, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) mới được phân bổ 3.163/9.000 tỉ đồng (chỉ đạt 35% nhu cầu giai đoạn 2016-2020) để cho các đối tượng cá nhân vay vốn mua, thuê, thuê mua NƠXH; xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở (NHCSXH tự huy động thêm 3.163 tỉ đồng nữa để thực hiện chính sách cho vay NƠXH).

Trong khi đó, đối với các tổ chức tín dụng (TCTD) được Nhà nước chỉ định (4 ngân hàng thương mại do Ngân hàng Nhà nước chỉ định) đến nay chưa được bố trí nguồn vốn để cấp bù lãi suất cho vay NƠXH.

Cũng theo Bộ Xây dựng, các chủ đầu tư NƠXH, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ còn được vay vốn hỗ trợ theo quy định tại Nghị định số 31/2022. Bộ Xây dựng sau đó nhận được báo cáo đề xuất của các địa phương với khoảng 250 dự án đang triển khai.

Tuy nhiên, qua rà soát, chỉ có 21 dự án đủ điều kiện được vay vốn hỗ trợ lãi suất, quy mô 19.897 căn hộ, tổng mức đầu tư 20.179 tỉ đồng và nhu cầu vay vốn theo đề xuất của các địa phương là khoảng 7.139 tỉ đồng. Các dự án còn lại chưa đủ điều kiện vay hỗ trợ lãi suất...