Ngăn chặn gian dối, trục lợi BHXH
Ông Nguyễn Văn Hết - Giám đốc BHXH quận 12 (TPHCM) - cho biết, từ việc rà soát, kiểm tra báo cáo thuế của các DN trên địa bàn mới đây, Chi cục thuế quận 12 đã phát hiện một số DN có dấu hiệu trốn đóng BHXH cho NLĐ. Cụ thể là việc các DN khi làm thủ tục quyết toán thuế thu nhập DN đã báo cáo, khai báo có đóng BHXH, BHYT cho nhiều lao động. Theo quy định pháp luật về thuế, đây là khoản chi phí hợp lý được khấu trừ thuế thu nhập DN. Tuy nhiên, qua kiểm tra thấy có nhiều biểu hiện nghi vấn, phía Chi cục thuế đã báo BHXH quận 12 kiểm tra, rà soát lại về việc đóng BHXH của DN.
Đơn cử, tại Công ty CP Bảo vệ VT (quận 12), DN này sử dụng và khai báo có đóng BHXH cho nhiều NLĐ để khấu trừ thuế thu nhập DN. Tuy nhiên, thực tế công ty không hề tham gia BHXH cho lao động nào. Bị truy vấn, Công ty chống chế là có sự nhầm lẫn của kế toán trong hồ sơ khai báo nhưng căn cứ vào những hồ sơ từ cơ quan thuế, qua đối chiếu cụ thể từng trường hợp NLĐ, cơ quan BHXH quận 12 đã có đủ bằng chứng yêu cầu công ty phải khai báo, truy đóng BHXH, BHYT cho hàng chục lao động. Sau đó công ty đã thực hiện tham gia đúng quy định của luật BHXH, BHYT cho NLĐ.
Thời gian qua từ danh sách khoảng 8.590 DN được tập hợp từ cơ quan thuế, BHXH quận 12 đã sàng lọc để xác định DN nào đã và đang tham gia, DN nào chưa từng tham gia để phân loại phương án xử lý như: Làm công văn gửi trực tiếp DN, gọi điện thoại trao đổi, giải thích về các cơ sở pháp luật của việc phải tham gia BHXH, BHYT bắt buộc cho NLĐ, kể cả là mời chào tham gia nếu DN có khả năng chuẩn bị sử dụng lao động.
Theo ông Hồ Hải Luận - Giám đốc BHXH quận Gò Vấp, trong năm 2018, từ dữ liệu do Phòng Khai thác và Thu nợ lấy từ Cục Thuế chuyển xuống, BHXH quận cũng đã xác minh, yêu cầu nhiều DN có NLĐ làm việc nhưng chưa tham gia phải thực hiện đúng nghĩa vụ. Có nhiều DN vừa và nhỏ dù hoạt động bình thường nhưng lại “quên” khai báo đóng BHXH cho NLĐ một thời gian dài. Sau khi có thông tin từ cơ quan thuế, BHXH đã vào cuộc xác minh. Qua đó đảm bảo số lượng NLĐ tại DN được tham gia BHXH, BHYT đúng luật.
Đảm bảo quyền lợi tốt hơn cho NLĐ
Bà Nguyễn Thị Thu - Phó Giám đốc BHXH TPHCM cho biết, công tác phối hợp với ngành thuế TPHCM đã được BHXH TPHCM triển khai từ nhiều năm qua với 3 nội dung trọng điểm gồm: Phối hợp trong công tác trao đổi, cung cấp thông tin về tình hình DN trên địa bàn TPHCM; Phối hợp trong công tác thanh tra, kiểm tra DN thực hiện trích, nộp các khoản BHXH theo đúng quy định pháp luật; Phối hợp tổng kết, đánh giá quy chế phối hợp định kỳ giữa 2 đơn vị, qua đó bảo vệ hữu hiệu quyền lợi BHXH của NLĐ.
Về phía BHXH TPHCM, theo bà Thu, hiện nay đầu mối là Phòng Khai thác và Thu nợ sẽ thường xuyên, liên tục có sự tương tác, trao đổi thông tin với Phòng kê khai kế toán thuế của Cục Thuế TPHCM để nắm bắt thông tin các DN. Từ các thông tin này, cơ quan BHXH sẽ phân loại theo địa bàn để chuyển đến giám đốc BHXH các quận, huyện yêu cầu xử lý.
Trên cơ sở nguồn dữ liệu này cùng với dữ liệu BHXH các quận, huyện khai thác từ các Đội kê khai kế toán thuế tổng hợp, BHXH cấp quận, huyện phải có trách nhiệm vào cuộc. Bằng các hình thức như trực tiếp làm việc với DN; Phối hợp chính quyền phường, xã; Đề nghị cơ quan thuế cùng vào cuộc phối hợp. Từ đó xác minh chính xác, rõ ràng về số NLĐ đang làm việc nhưng chưa được DN tham gia BHXH theo luật định để yêu cầu tham gia. Nếu NLĐ bị DN né tránh trong thời gian dài trước đó sẽ buộc DN truy đóng BHXH cho NLĐ đầy đủ.
