Mưu sinh
Chị Lương Thị Liên, khu công nghiệp Hưng Yên chi sẻ: Trước đây, khi chưa vào khu công nghiệp làm việc, Liên làm thuê tại Hà Nội, thời gian không bị gò bó nhưng công việc bấp bệnh, có hôm có việc, có ngày chơi dài. Cuộc sống ở thủ đô không dễ thở với một cô gái đến từ vùng quê nghèo Nghệ An. Sau đó, Liên về khu công nghiệp Hưng Yên làm việc. Làm công nhân tuy thời gian gò bó hơn nhưng công việc ổn định, đủ nuôi sống bản thân nếu biết chi tiêu.
Tuy nhiên, Liên cũng như các đồng nghiệp đều thừa nhận: Công việc tại công ty thường kết thúc khá muộn. Về đến nhà ai cũng mệt lả và gần như kiệt sức sau một ngày làm việc. Họ nói về việc phải vội vàng đi vệ sinh để quay về nơi làm việc và không sử dụng giờ nghỉ giải lao để tranh thủ làm, vậy mà họ vẫn không hoàn thành định mức mỗi ngày. Họ không có thời gian chăm sóc con cái, hay về thăm cha mẹ ở quê và không có thời gian dành cho giao lưu với bạn bè.
Chị Phạm Thị Phương hiện đang làm việc tại Công ty CP ALK Thái Nguyên xoay xở làm thêm đủ cách để có thu nhập ngoài lương. Hiện nay, thu nhập của cả hai vợ chồng chỉ hơn 10 triệu đồng trong khi phải nuôi 2 con nhỏ và thuê nhà ở trọ nên rất chật vật. Cả hai vợ chồng sau mấy năm làm việc ở Thái Nguyên không để ra được khoản tiết kiệm nào. Chính vì vậy, chị Phương bán thêm các mặt hàng hải sản tươi sống và hải sản khô trên mạng. Công việc làm thêm này khá vất vả, bởi sau khi đi làm về, chị Phương mới có thời gian đi giao hàng.
Bà Kim Thị Thu Hà - Giám đốc điều hành Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) chia sẻ: Mức lương tối thiểu theo quy định của Việt Nam thấp hơn nhiều so với mức lương một người cần để trang trải các chi phí cần thiết như thực phẩm, nhà ở, chăm sóc sức khỏe và giáo dục. Nhưng ngay cả khi mức lương mà hầu hết công nhân kiếm được cao hơn mức lương tối thiểu quốc gia cũng chưa bằng mức lương được coi là lương đủ sống.
“Thực tế lương tối thiểu không đáp ứng được nhu cầu sống tối thiểu, buộc người lao động phải cắt giảm chi phí hoặc tăng thời gian làm thêm giờ để tăng thu nhập. càng tăng giờ làm thêm thì sức khỏe càng tiêu hao nhanh, mức độ tiêu hao sức khỏe sẽ tỉ lệ thuận với tăng thời gian làm thêm. Khi người lao động càng làm thêm giờ nhiều thì càng ít thời gian tái tạo sức khỏe dẫn đến ốm yếu, bệnh tật; mặt khác, khi có thể yêu cầu người lao động làm thêm giờ thì càng nhiều người sử dụng lao động không muốn tuyển dụng thêm lao động”, bà Kim Thị Thu Hà chia sẻ thêm.
Theo khảo sát năm 2018 của Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI): Từ năm 2010 thu nhập của người lao động có tăng lên nhưng so với thay đổi về nhu cầu và mặt bằng chung hiện nay còn thấp. Lương cơ bản trung bình của người lao động khoảng 5.119.000 đồng/tháng nhưng mức chi trung bình trên 5,2 triệu/tháng. Mức chi cơ bản lớn hơn mức lương cơ bản. Để đáp ứng nhu cầu đời sống tối thiếu buộc người lao động phải làm thêm giờ, thắt chặt chi tiêu…
Cũng theo bà Thu Hà, Luật Lao động sửa đổi đề cập đến mức lương tối thiểu cho người lao động trong đó khẳng định lương tối thiểu phải đáp ứng nhu cầu đời sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ. Thu nhập của người lao động tác động đến không chỉ gia đình họ mà còn cả xã hội. Chúng tôi cũng tiến hành khảo sát người lao động về làm thêm giờ thì đều nhận được câu trả lời: Họ làm thêm do chưa đảm bảo về thu nhập. Nếu thu nhập tăng lên đảm bảo đời sống thì thời gian làm thêm giờ cần hợp lý để đảm bảo sức khoẻ và chăm sóc gia đình.
