Tính đến hết tháng 10.2020, trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có 2.483 đơn vị, doanh nghiệp (DN) nợ đóng BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cho người lao động (NLĐ) với tổng số tiền nợ và lãi chậm đóng là 79.772 triệu đồng. Trong đó, số tiền nợ BHXH là 68.160 triệu đồng, nợ BHTN là 3.451 triệu đồng, nợ BHYT là 7.347 triệu đồng, nợ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ, BNN) là 814 triệu đồng.
Theo đó, phần lớn các đơn vị nợ đóng BHXH hiện nay là do gặp khó khăn về tài chính, phải thu hẹp sản xuất kinh doanh hoặc phải ngưng hoạt động, DN thuộc các ngành dịch vụ, du lịch, nhà nghỉ, khách sạn, nhà hàng… bị ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, một số DN “siêu nhỏ” sử dụng một vài NLĐ và không thường xuyên. Ngoài ra, cũng có một số DN cố tình trây ỳ, nợ đọng kéo dài, không hợp tác với cơ quan BHXH để trả nợ, có dấu hiệu vi phạm “tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ” quy định tại Điều 216 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.
Thực hiện Chương trình phối hợp 3 ngành (Liên đoàn Lao động tỉnh, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh và BHXH tỉnh), vừa qua, Cơ quan BHXH tỉnh phối hợp với Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh Lâm Đồng thành lập các đoàn đôn đốc thu nợ BHXH đối với trên 40 DN nợ BHXH kéo dài, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của NLĐ, trong đó có Công ty Cổ phần Hiệp Phú, địa chỉ tại huyện Di Linh. Tính đến ngày 30.9.2020, thời gian phát sinh nợ BHXH, BHTN, BHYT, BHTNLĐ, BNN của công ty là 26 tháng với số tiền 434.493.248 đồng.
Căn cứ Điều 216 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017, Điều 56 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP ngày 15.8.2019 của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao hướng dẫn thực hiện Điều 214, Điều 215, Điều 216 của Bộ luật Hình sự; Thông tư liên tịch số 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC ngày 29.12.2017 của Liên bộ Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao về quy định việc phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong thực hiện một số quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 về tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, BHXH tỉnh Lâm Đồng đã kiến nghị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lâm Đồng khởi tố vụ án hình sự đối với hành vi “Trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN” của Công ty Cổ phần Hiệp Phú.
Đây là DN đầu tiên mà Cơ quan BHXH tỉnh Lâm Đồng chuyển hồ sơ sang Công an điều tra xử lý trách nhiệm hình sự kể từ khi có Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP ngày 15.8.2019 của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao hướng dẫn thực hiện Điều 214, Điều 215, Điều 216 của Bộ luật Hình sự. Việc kiến nghị xử lý hình sự đối với Công ty Cổ phần Hiệp Phú lần này chắc chắn sẽ có tác động giảm tình trạng trốn đóng, nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN, đảm bảo quyền lợi ích hợp pháp của NLĐ, góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ và phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.
