Nhà máy thành sắt vụn, người lao động có nguy cơ… ra rìa
Có mặt tại BISUCO những ngày đầu tháng 6, PV Lao Động tận mắt chứng kiến không khí tan hoang, đổ nát của dây chuyền sản xuất quy mô 4.500 tấn mía/ngày đang dở dang “nâng cấp”. Ổ khóa cổng chính bị vô hiệu hóa bằng keo dán sắt, các nhóm thu nhặt phế liệu hiện diện chực chờ “hôi của”. Cỏ dại tràn ngập khắp nơi. Nhà làm việc cửa đóng then cài. Mấy tờ thông báo của Thi hành án Tây Sơn bong tróc, bạc màu. Cả một dàn máy móc, thiết bị đồ sộ gỉ sét.
Ngày 30.1.2018, TAND huyện Bến Lức, tỉnh Long An ra quyết định công nhận thỏa thuận giữa Ngân hàng TNHH MTV Standard Chartered (Việt Nam) và BISUCO. Theo đó, BISUCO phải trả cho SCB Việt Nam 131,46 tỉ đồng (103,91 tỉ nợ gốc, 27,54 tỉ nợ lãi) và khoản lãi phát sinh chậm thi hành án. Việc trả nợ chia thành 2 đợt: Đợt 1 trả 65,73 tỉ đồng vào ngày 18.2.2018; đợt 2 trả 65,73 tỉ đồng vào ngày 18.3.2018.
Ngày 23.10.2018, Quyết định thi hành án số 148/QĐ-CCTHADS được Chi cục Thi hành án dân sự huyện Tây Sơn ban hành. Do BISUCO không tự nguyện, cơ quan thi hành án Tây Sơn lập thủ tục cưỡng chế, kê biên tài sản.
Ngày 25.3.2019, Chi cục thi hành án dân sự huyện Tây Sơn ra thông báo 134/TB-CCTHADS yêu cầu các đương sự có trách nhiệm ở BISUCO không được thực hiện việc đăng ký, mua bán, chuyển quyền sở hữu, thay đổi hiện trạng thế chấp bao gồm công trình xây dựng trên đất, máy móc, thiết bị, tài sản lưu động, hàng tồn kho, các khoản phải thu, quyền lợi được bảo hiểm…
Việc thúc đẩy tiến độ thi hành án khiến người lao động phấp phỏng, bất an. Thỏa thuận do TAND Bến Lức lập chỉ phân xử quan hệ nợ nần giữa BISUCO và SCB Việt Nam. Nếu giá trị tài sản phát mãi bằng hoặc nhỏ hơn con số SCB Việt Nam thu hồi, người lao động đối mặt nguy cơ mất trắng! Một trình tự pháp lý khác, vì vậy, được tổ chức Công đoàn quyết tâm theo đuổi.
Ánh sáng cuối đường hầm?
Chủ tịch LĐLĐ Bình Định Nguyễn Mạnh Hùng cho biết”: “Ngay từ khi quan hệ lao động ở BISUCO có dấu hiệu bất ổn, Công đoàn đã chủ động phối hợp với các Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH), Công Thương, Bảo hiểm Xã hội Bình Định kiểm tra, xử lý hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền giải quyết”.
Tháng 9.2018, sau khi Giám đốc Cty CP Đường Bình Định rời khỏi Việt Nam, doanh nghiệp được điều hành từ xa bởi con trai Chủ tịch HĐQT Arunachalam Nanda Kumar ở Lương Hòa, Bến Lức, Long An, LĐLĐ Bình Định đã đề nghị cơ quan công an hỗ trợ mời người sử dụng lao động BISUCO về địa phương làm việc. Cũng từ nỗ lực của Công đoàn, UBND tỉnh, BHXH Bình Định đã đồng ý gia hạn 2 đợt (6 tháng) thẻ khám chữa bệnh BHYT cho 276 lao động.
Tháng 4.2019, vụ kiện đòi nợ do Công đoàn cơ sở (CĐCS) BISUCO đứng tên đại diện rơi vào thế bế tắc, LĐLĐ đã trợ giúp pháp lý, đưa CNLĐ quay lại con đường đấu tranh đòi quyền lợi bằng việc gửi đơn ra tòa án, yêu cầu mở thủ tục phá sản doanh nghiệp. Bước đầu, lựa chọn trên đã mang lại kết quả. Ngày 13.5.2019, TAND huyện Tây Sơn xác nhận “thụ lý vụ án theo thủ tục thông thường”, đồng thời yêu cầu tạm đình chỉ thi hành án dân sự về tài sản mà BISUCO có nghĩa vụ thi hành. Ngày 20.5.2019, Chi cục Thi hành án dân sự huyện Tây Sơn ban hành quyết định “tạm đình chỉ thi hành án đối với Cty CP Đường Bình Định”.
Diễn biến mới dẫn tới sự ra đời của “phương án hỗ trợ người lao động” do SCB Việt Nam đề xuất. SCB Việt Nam cam kết áp dụng “khung hỗ trợ” từ 0 đến hơn 15,4 tỉ đồng, tùy thuộc khoản thu, thời điểm bán tài sản đảm bảo. Lộ trình “thu nợ trước, hỗ trợ sau” bị đại diện người lao động, với sự đồng tình của Phó Chủ tịch LĐLĐ Bình Định Lê Thị Tuyết Trinh, thẳng thừng từ chối hôm 31.5. Chủ tịch CĐCS BISUCO Trần Văn Đồng yêu cầu SCB Việt Nam ứng chuyển sớm 7 tỉ đồng nợ BHXH như là điều kiện để rút đơn đòi mở thủ tục phá sản. Cho đến nay, chưa có phản hồi chính thức từ phía ngân hàng.
Vụ việc hiện đã “lên” tới bàn làm việc của UBND tỉnh Bình Định. Ngày 4.6, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Châu chỉ đạo các cơ quan liên quan và chính quyền huyện Tây Sơn ưu tiên giải quyết nhu cầu bức xúc về đời sống cho người lao động. Ông Châu yêu cầu Sở LĐTBXH phối hợp xem xét việc chi trả BHXH, đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho nhóm người mất việc. Việc rà soát, nắm lại toàn bộ số nợ của BISUCO được giao Sở Công Thương. Đề cập tung tích nhà đầu tư, Phó Chủ tịch Trần Châu thông báo “đã dò ra địa chỉ ở Ấn Độ” và cho hay đang cân nhắc biện pháp pháp lý khả dĩ buộc kẻ “đào thoát” đối mặt hậu quả nặng nề do họ gây ra.
