Cuộc gọi rác xuất phát từ thuê bao chính chủ
Vào giữa tháng 3.2023, các nhà mạng đồng loạt triển khai chuẩn hóa thông tin thuê bao. Ngày 1.4, khoảng 1,5 triệu thuê bao chưa chuẩn hóa thông tin bị khóa một chiều. Ngày 15.4, khoảng 1,15 triệu thuê bao bị khóa 2 chiều. Ngày 15.5, các doanh nghiệp đã thu hồi về kho số hơn 985.000 sim.
Còn ở thời điểm hiện tại, theo số liệu từ Bộ TTTT, có khoảng 12,5 triệu thuê bao không chính chủ đang bị khóa một chiều vì đến thời hạn mà không cập nhật, chuẩn hóa thông tin với nhà mạng.
Dù các cơ quan quản lý cùng các nhà mạng mạnh tay loại bỏ sim rác, song theo phản ánh của người dân, họ vẫn thường xuyên bị làm phiền bởi các cuộc gọi, tin nhắn rác.
Liên quan đến vấn đề này, Thứ trưởng Bộ TTTT Phạm Đức Long cho biết, về cơ bản sim điện thoại chỉ là một công cụ được sử dụng để liên lạc, truyền thông tin. Với sự phát triển của dịch vụ di động, bên cạnh các mặt tích cực thì cũng đã phát sinh các hành vi lợi dụng các ưu điểm của dịch vụ di động để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật như gọi rác, tin nhắn rác...
Đây cũng là hiện tượng phổ biến trên thế giới. Trong quý II/2023, hệ thống của Hiya (ứng dụng giải trí cộng đồng và trò chuyện nhóm bằng giọng nói) trên toàn cầu đã ghi nhận 6,5 tỉ cuộc gọi bị phản ánh là cuộc gọi không mong muốn (cuộc gọi rác/cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo) - tương ứng trung bình 70 triệu cuộc/ngày.
Theo Thứ trưởng Long, trong thực tế, tin nhắn rác, cuộc gọi rác là các bản tin hoặc cuộc gọi không mong muốn có thể bị phát tán từ các thuê bao không chính chủ mà Bộ TTTT đã và đang chỉ đạo các doanh nghiệp triển khai xử lý.
Bên cạnh đó, nó còn có thể xuất phát từ chính các thuê bao chính chủ (điển hình là các trường hợp thuê bao cố định có dấu hiệu phát tán cuộc gọi rác đang có xu hướng gia tăng sau khi Bộ TTTT tăng cường công tác xử lý sim thuê bao di động).
Đồng quan điểm, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm cho rằng, cuộc gọi rác cũng cần có sự phân loại để có những cách ứng xử và xác định các nhóm giải pháp cho phù hợp. Theo đó, có thể phân loại các cuộc gọi rác thành: Cuộc gọi làm phiền, cuộc gọi lừa đảo và cuộc gọi với mục đích xấu. Có những cuộc gọi làm phiền vì mục đích thương mại, còn gọi là telemarketing và nhiều doanh nghiệp vẫn coi đây là phương pháp tiếp thị hiệu quả.
Giải pháp hiển thị tên định danh
Để ngăn chặn tối đa tình trạng phát tán cuộc gọi rác trên không gian mạng, theo Thứ trưởng Bộ TTTT Phạm Đức Long, cần sự chủ động vào cuộc của cơ quan, tổ chức có liên quan và của chính người dân. Các cơ quan, tổ chức cần chủ động triển khai các biện pháp, các số điện thoại chính thống, kênh liên lạc chính thống, phổ biến tuyên truyền đến người sử dụng.
Bộ Công Thương, Bộ VHTTDL có các biện pháp xử lý, ràng buộc trách nhiệm của các đơn vị cung ứng dịch vụ, sản phẩm khi thực hiện quảng cáo qua các kênh không được phép - bao gồm việc thuê/sử dụng cuộc gọi quảng cáo không được đăng ký theo quy định.
“Các nhà mạng di động đã thử nghiệm và sẵn sàng triển khai giải pháp hiển thị tên định danh (Voice Brand name) từ các cuộc gọi quảng cáo theo quy định” - Thứ trưởng Long cho biết.
Ngoài ra, người dân cần nâng cao ý thức bảo vệ thông tin cá nhân, tầm quan trọng của việc sử dụng sim chính chủ. Cần chủ động nâng cao ý thức cảnh giác khi nghe, thực hiện theo các yêu cầu từ số máy lạ không có trong danh bạ. Đồng thời, chủ động cài đặt, sử dụng các dịch vụ chặn lọc, cảnh báo cuộc gọi rác, cuộc gọi lạ do nhà mạng cung cấp.
