Trí tuệ nhân tạo hay trí thông minh nhân tạo (Artificial intelligence – viết tắt là AI) là một ngành thuộc lĩnh vực khoa học máy tính (Computer science). Là trí tuệ do con người lập trình tạo nên với mục tiêu giúp máy tính có thể tự động hóa các hành vi thông minh như con người.
Theo phân tích của công ty truyền thông Anh Journo Resources, trí tuệ nhân tạo và robot báo chí đã xuất hiện trong các tòa soạn khắp thế giới được một thời gian. Từ Forbes đến Washington Post, BBC đến LA Times, hầu hết các tờ báo lớn hiện nay đều dựa vào AI để đưa tin.
AI đã tạo ra những tiến bộ đáng kể trong việc phân tích văn bản tự động. Đây là một chức năng cực kỳ quan trọng trong thời đại xuất bản nội dung trên Internet khi chúng ta bị chìm ngập trong vô số những bài viết từ nhiều tác giả khác nhau.
Phân tích văn bản tự động có thể giúp báo chí giám sát và phát hiện các lỗi vi phạm bản quyền trên các nền tảng đăng tin tức của bên thứ ba, nhờ đó giúp giảm khối lượng công việc biên tập của các toà soạn. Ngoài sàng lọc nội dung sai lệch, AI còn giúp kiểm soát bình luận của người dùng. Các hệ thống máy học đang chứng tỏ mình là những trợ lý thận trọng, có thể kiểm tra nội dung văn bản và nội dung của hình ảnh nhằm đảm bảo rằng chỉ những nội dung phù hợp tiêu chuẩn mới được xuất hiện. Bên cạnh đó, AI đã giúp độc giả tìm được những nội dung phù hợp sở thích cá nhân của họ. Ngoài nhiệm vụ tổng hợp thông tin, một số hãng truyền thông đã đưa các hệ thống AI tham gia từ đầu đến cuối vào công việc sản xuất bài báo.
Forbes là một cái tên nổi tiếng đã ứng dụng công nghệ AI vào hoạt động của mình. Tờ báo này đã triển khai hệ thống quản lý nội dung với sự hỗ trợ của AI mang tên Bertie để đề xuất nội dung và tiêu đề. Đó là một nền tảng đăng tin tức bằng AI, được thiết kế đặc biệt cho nội bộ tòa soạn bao gồm các nhà báo, mạng lưới cộng tác viên chuyên nghiệp và đối tác. Bertie cung cấp cho họ các chủ đề đang thịnh hành, đề xuất các cách tạo tiêu đề hấp dẫn hơn và những hình ảnh liên quan, từ đó tự động tóm tắt chúng thành một bài báo hoặc các tài liệu hỗ trợ.
Tờ The Washington Post cũng đã giới thiệu Heliograf - một công nghệ AI để sản xuất tin bài tự động để đưa tin về các sự kiện địa phương. Heliograf có thể tạo ra các bài báo hoàn chỉnh từ dữ liệu thu thập được. Nhờ đó, The Washington Post có thể đưa tin về bất kỳ trận đấu ở khu vực nào mà họ có dữ liệu và người hâm mộ có thể theo dõi vào ngay thời điểm mà các trận đấu diễn ra.
Tờ Bloomberg cũng sử dụng một giải pháp AI có tên là Cyborg. Hệ thống này có thể hỗ trợ các phóng viên đưa ra hàng nghìn bài viết dựa trên các báo cáo thu nhập hàng quý của các công ty. Cyborg có thể mổ xẻ một báo cáo tài chính ngay khi nó xuất hiện và lập tức trả về một câu chuyện tin tức có bao gồm các sự kiện và số liệu thích hợp nhất.
Theo trang Khoa học Xã hội Ngày nay của Trung Quốc, giới chuyên gia nhận định robot không thể thay thế đội ngũ phóng viên, biên tập viên trong một sớm một chiều. AI được ứng dụng trong ngành báo chí không nhằm mục tiêu tiếp quản công việc làm báo, mà đơn giản là để giải phóng nhân lực để con người làm những công việc có giá trị hơn. Hiện nay, các “phóng viên” robot chủ yếu đưa tin về sự kiện thể thao, báo cáo tài chính, sự cố khẩn cấp và các câu chuyện thiên về số liệu khác theo “công thức” rập khuôn. Những tin tức như vậy thường đơn giản và được coi là sản phẩm cấp thấp của báo chí.
Do đó, nếu nguồn dữ liệu không xác thực và công bằng, chúng hoàn toàn có thể bị đánh lừa. Theo ước tính của công ty tư vấn quản lý toàn cầu McKinsey, trình độ công nghệ AI hiện chỉ có thể tự động hóa khoảng 15% công việc của phóng viên và 9% công việc của biên tập viên.
