Phù bình trong Đông y
Bèo cái (tên khoa học Pistia stratiotes L), thuộc họ Ráy (Araceae). Nó còn thường được gọi là Bèo tai tượng, Bèo ván...
Đây là loại cây thảo thủy sinh. Thân nó nổi trên mặt nước trong khi rễ của nó chìm dưới nước gần các đám lá trôi nổi. Thân nó đâm chồi, mang các nhánh ngắn, có lá mọc chụm lại.
Theo Lương y Thích Tuệ Tâm, Giám đốc Tuệ Tĩnh Đường Liên Hoa (Huế), trong Đông y, Bèo cái là một vị thuốc chữa bệnh có tên là Phù bình.
Vị thuốc này có thể dùng toàn cây bỏ rễ để làm thuốc và người thu hái thương chọn loại có mặt trên màu lục, mặt dưới tía là loại tốt.
Bèo cái hay Phù bình có tác dụng giải nhiệt và lợi tiểu, chủ yếu do các thành phần potassium acetate và clorua kali.
Công dụng của Bèo cái
Bèo cái là vị thuốc có vị cay, tính lạnh, thường được dùng để:
Chữa mẩn ngứa.
Thúc sởi mọc chậm không phát hết.
Tiêu sưng ở da.
Lợi tiểu, chữa phù thũng.
Giải độc, giải dị ứng.
Chữa cảm mạo có sốt.
Chữa ho, hen suyễn.
Thông kinh nguyệt.
Dùng ngoài rửa mụn nhọt nơi mẩn ngứa.
Giã đắp eczema.
Bèo cái có thể dùng loại khô, đem sao, sắc nước uống mỗi ngày 10 – 20gr.
Có thể nấu nước rửa mụn nhọt, nơi mẩn ngứa.
Dùng tươi giã nát vắt lấy nước, pha với siro uống chữa hen. Hoặc có thể nấu với cơm nếp làm thuốc trị hen.
Một số bài thuốc sử dụng Bèo cái
- Giải độc thúc sởi mọc, dùng trong trường hợp sởi khó mọc, mọc không đều: Bèo cái 8g, Thán liễu 8g, sắc nước uống. Bên ngoài dùng bèo cái 40 – 160g, sắc nước tắm toàn thân.
Giúp lợi tiểu tiêu phù thũng: Phù bình 8g, Mộc tặc thảo 12g, Liên kiều 12g, Xích tiểu đậu 20g, Đông qua bì 16g, Tây qua bì 12g, Ma hoàng 4g, Cam thảo 4g, sắc nước uống.
- Trị ngứa chân từ Bèo cái: Bèo cái 30g, Vỏ cây râm bụt 30g, Khổ sâm 12g, Ngải diệp 8g, Phèn chua 6g. Cho tất cả các vị thuốc này ngâm chung với 1,5 lít giấm nuôi để qua 1 ngày 1 đêm thì dùng gạc y tế thấm nước giấm thuốc đắp lên chân bị ngứa ngày 2 lần, mỗi lần đắp khoảng 15 – 20 phút.
