Trên thế giới, việc cắt giảm nguồn điện tái tạo là thường xuyên
Trong thông tin phát đi sáng 1.5, Bộ Công Thương cho biết, dưới góc độ nhà đầu tư điện mặt trời đều nhận thấy những ưu điểm của loại nguồn điện này như giảm chi phí mua điện hàng tháng từ công ty điện lực; đóng góp vào mục tiêu phát triển xanh, góp phần bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên, để việc cung cấp điện cho các hộ sử dụng điện có đầu tư điện mặt trời mái nhà ổn định, Bộ Công Thương cho rằng "phải tính đến hoạt động của điện mặt trời mái nhà trong hoạt động chung của toàn hệ thống điện, do hệ thống điện quốc gia là hệ thống kết nối toàn quốc, được chỉ huy, điều độ, vận hành thống nhất trong phạm vi toàn quốc".
Đối với các hộ gia đình, công xưởng đã đầu tư điện mặt trời mái nhà sẽ thấy tính bất định của điện mặt trời mái nhà thể hiện rất rõ. Vào những ngày âm u, mưa gió, công suất điện mặt trời mái nhà giảm hẳn và phải mua điện từ lưới điện. Vào buổi đêm khi nhu cầu sử dụng điện cao, chắc chắn phải mua điện từ công ty điện lực nếu như không có phương pháp dự trữ điện.
Ngược lại, vào những thời điểm bức xạ mặt trời cao, các nguồn điện mặt trời mái nhà sẽ phát được công suất cao, có lợi cho các chủ đầu tư điện mặt trời mái nhà.
Tuy vậy, nếu thời điểm này mà công suất sử dụng của toàn hệ thống thấp, sẽ dẫn tới dư thừa, phải cắt giảm công suất phát điện.
Đơn vị điều độ hệ thống điện lúc này có hai lựa chọn hoặc cắt giảm công suất các nhà máy điện truyền thống, hoặc cắt giảm công suất các nguồn phát năng lượng tái tạo.
Bộ Công Thương cho rằng - việc lựa chọn phương án đầu tiên rất nguy hiểm, vì khi các nguồn điện truyền thống có thể điều khiển được bị cắt giảm, hệ thống không còn gì để đáp ứng nhu cầu khi có biến động từ nguồn điện mặt trời mái nhà. Do đó lựa chọn phổ biến và tất yếu là phải cắt giảm nguồn năng lượng tái tạo.
Tại sao khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu
Bộ Công Thương cho biết, nguồn điện mặt trời mái nhà có tính phân tán ở quy mô nhỏ và rất nhỏ. Điều này có lợi vì nguồn điện sẽ ở sát với phụ tải. Lý tưởng nhất là nguồn điện này được sử dụng ngay tại phụ tải và không truyền ra hệ thống.
Tuy vậy, với đặc điểm bất định của nguồn điện mặt trời mái nhà, nếu không có hệ thống lưu trữ phù hợp, bản thân điện mặt trời mái nhà không đủ khả năng cung cấp cho nhu cầu sử dụng của hộ gia đình thông thường dù có đầu tư với công suất bao nhiêu đi chăng nữa.
"Một hộ gia đình thông thường sẽ có nhu cầu sử dụng điện cả ngày và đêm. Trong đó, vào thời điểm ban đêm, khi mặt trời lặn, nhu cầu sử dụng điện cho sinh hoạt lại càng lớn. Với điều kiện khí hậu ngày càng khắc nghiệt, kể cả thời gian nắng nóng của mùa hè hay lạnh giá của mùa đông thì càng làm nhu cầu sử dụng điện ban đêm cao hơn", Bộ Công Thương nêu.
Bộ này cũng cho biết, các nhà đầu tư điện mặt trời mái nhà chỉ quan tâm đến chi phí đầu tư, lắp đặt của hệ thống điện mặt trời mái nhà, nhưng góc độ của cơ quan điều độ hệ thống điện và chủ đầu tư của các nhà máy điện truyền thống (thủy điện, nhiệt điện than, tuabin khí), sự phát triển của điện mặt trời mái nhà lại mang đến nỗi lo lớn về chi phí chung của hệ thống.
Chi phí này đến từ nhu cầu sẵn sàng của các nguồn điện truyền thống, đáp ứng tính bất định của các nguồn điện mặt trời mái nhà. Đơn vị điều độ sẽ phải duy trì một lượng nguồn điện truyền thống vận hành ở trạng thái chờ hoặc công suất thấp liên tục trong các giờ có điện mặt trời mái nhà. Do đó phải trả chi phí cho các nguồn điện duy trì ở trạng thái này thay vì trả cho điện năng phát ra.
"Các nguồn điện mặt trời mái nhà chỉ nên phát triển ở mức sẵn sàng tiêu thụ tại phụ tải. Nếu ồ ạt phát triển ở quy mô lớn sẽ ảnh hưởng lớn đến cân bằng cung - cầu của hệ thống điện, gây ra những phí tổn không cần thiết", Bộ Công Thương phân tích.
Theo Bộ Công Thương, mỗi một chính sách đều có tính hai mặt và phụ thuộc vào điều kiện cụ thể ở thời điểm ban hành. Do vậy chỉ nên khuyến khích điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, không nên khuyến khích (thậm chí nên hạn chế) việc điện mặt trời mái nhà phát vào hệ thống.
Điện mặt trời mái nhà phát vào hệ thống không những không phù hợp với tiêu chí “tự sản - tự tiêu” mà còn gây phát sinh chi phí cho vận hành hệ thống điện.
