GS Đinh Xuân Dũng - Phó Chủ tịch Chuyên trách Hội đồng Lý luận Phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương nói: “Cả một nền văn học hơn 10 thế kỷ, chưa kể đến văn học dân gian Việt Nam, chương trình môn Ngữ văn chỉ quy định 6 tác phẩm bắt buộc là điều khó chấp nhận. Nếu chỉ dừng lại ở 6 tác phẩm văn học bắt buộc, chắn thi tốt nghiệp THPT sẽ chỉ tập trung vào 6 tác phẩm đó”.
Còn theo nguyên Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội Phạm Quang Long, 6 tác phẩm được chọn chỉ có riêng Truyện Kiều thuộc thể loại thơ Nôm, còn 5 tác phẩm còn một nội dung lại là loại khác. Về nội dung, những tác phẩm đó phù hợp nhưng lại đơn điệu về thể loại.
Một số đại biểu cho rằng, tiêu chí lựa chọn các tác phẩm bắt buộc không rõ ràng và mất cân đối giữa văn học hiện đại vào trung đại. Đặc biệt, 6 tác phẩm bắt buộc không có bóng dáng của các tác giả dân tộc tiểu số, những tác phẩm tự chọn cũng chỉ có từ 1-2 tác giả là người dân tộc thiểu số. Vì thế, cần bổ sung thêm những tác phẩm của tác giả dân tộc thiểu số.
Trước những vướng mắc trong việc lựa chọn những tác phẩm văn học đưa vào chương trình SGK, GS Hà Minh Đức, nguyên Viện trưởng Viện Văn học đề ra 4 nguyên tắc sau: Tác phẩm văn học phải mang bóng dáng thời đại; hợp với bản chất của tác giả; hợp với trình độ của người học, đội ngũ tác giả được chọn vào sách phải có sự hòa hợp. Ngoài ra, những gì quá khó không nên đưa vào chương trình SGK mà chọn những tác phẩm mang tính giáo dục giới trẻ.
Về nội dung khác, nhà thơ Trần Đăng Khoa cho biết: “Tôi được biết, quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa đã được đưa vào môn Địa lý và Lịch sử. Nhưng chương trình môn Ngữ văn lại không thấy có. Chúng ta cũng cần phải giáo dục cho học sinh về hai quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa trong chương trình Ngữ văn thông qua những bài thơ, bài văn”.
Trước những ý kiến đóng góp của các chuyên gia, GS Đỗ Ngọc Thống - Chủ biên Chương trình môn Ngữ văn cho biết: Lỗi của chương trình hiện hành chỉ có 1 bộ SGK nên mới sinh ra bộ SGK cơ bản và SGK nâng cao. Việc xây dựng một chương trình có nhiều bộ SGK dựa trên các nghị quyết của Đảng. Độ mở của chương trình đáp ứng việc biên soạn nhiều bộ sách và tăng tính tự chủ trong SGK. Bộ phận soạn thảo không thể bao quát hết tất cả các tác phẩm văn học, chương trình chỉ đưa ra định hướng lớn. Còn việc lựa tác phẩm văn học tự chọn và tác giả để đưa vào giảng dạy trong nhà trường đã có những tiêu chí cụ thể.
