Ngôi trường 143 năm tuổi
Theo sử liệu lưu tại Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu, Collège de My Tho do người Pháp sáng lập vào năm 1879. Sau 143 năm tồn tại, ngôi trường đã nhiều lần được trùng tu, nhưng vẫn giữ lại những nét kiến trúc của Pháp trước đây. Ngôi trường là nơi nhiều danh nhân văn hóa, cách mạng, nhà chính trị... khắp miền Nam theo học như Phạm Hùng, Trần Đại Nghĩa, Trần Văn Khê… Ngôi trường đã góp phần hun đúc tài năng, ý chí của họ và chính họ đã làm rạng rỡ thêm truyền thống của 1 trong những ngôi trường trung học xưa nhất cả nước này. Đây là ngôi trường trung học đầu tiên khu vực phía Nam, đứng thứ 3 theo thời gian trên cả nước, chỉ sau Trường Bưởi (phía Bắc) và Trường Quốc học Huế (miền Trung).
Năm 1927, Collège de Mytho tiếp nhận một học sinh 15 tuổi quê ở Long Hồ (tỉnh Vĩnh Long) tên là Phạm Văn Thiện. Vào học được trường này phải là học sinh giỏi, bởi vì việc thi tuyển có yêu cầu rất cao. Vốn học giỏi, có lòng yêu nước và tinh thần chống áp bức, bất công, lại chịu sự tác động tích cực bởi dư âm của các cuộc đấu tranh trong những năm 1925 - 1926 của học sinh Collège de Mytho và đặc biệt là chịu sự ảnh hưởng sâu sắc bởi sách báo của nhà yêu nước Nguyễn Ái Quốc từ Pháp được bí mật chuyển về Việt Nam, người học sinh trẻ tuổi Phạm Văn Thiện bắt đầu tham gia hoạt động cách mạng trong tổ chức “Nam Kỳ học sinh Liên hiệp Hội” rồi “Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên” và sau đó là “Thanh niên Cộng sản Đoàn”. Vào năm 1930, người thanh niên ấy trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam với bí danh là Phạm Hùng.
Tháng 4.1930, chấp hành sự chỉ đạo của Tỉnh ủy Mỹ Tho, ông Phạm Hùng thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam Trường Collège de Mytho do chính ông làm Bí thư. Đây là trường trung học đầu tiên ở nước ta có Chi bộ Đảng Cộng sản và cũng là một trong những chi bộ đầu tiên của Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam tỉnh Mỹ Tho. Từ đây, dưới sự lãnh đạo của chi bộ, trực tiếp là ông Phạm Hùng, phong trào đấu tranh yêu nước của học sinh trường Collège de Mytho dâng lên rất mạnh mẽ; tiêu biểu là cuộc “làm reo” (grève: bãi công) ngày 6.10.1930 của toàn thể học sinh trong đợt phối hợp với các cuộc đấu tranh sôi nổi của nhân dân tỉnh Mỹ Tho và nhân dân cả nước trong cao trào cách mạng 1930 - 1931.
Sau sự kiện gây chấn động đó, Phạm Hùng bị chính quyền thực dân Pháp buộc thôi học. Việc này chứng tỏ tầm vóc và ảnh hưởng của cuộc đấu tranh đối với thanh niên - học sinh rất to lớn; đồng thời, kẻ địch cũng đã bắt đầu nể sợ nhà cách mạng trẻ tuổi Phạm Hùng. Sau khi rời khỏi Trường Collège de Mytho, ông Phạm Hùng vẫn ở lại Mỹ Tho và dấn thân vào con đường hoạt động cách mạng chuyên nghiệp.
Tự hào truyền thống ngôi trường
Sau nhiều lẩn đổi tên, từ năm 1953, Collège de My Tho đã được vinh dự mang tên nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu cho đến ngày nay. Nhiều năm qua, Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu là 1 trong các trường đơn vị dẫn đầu tỉnh Tiền Giang về chất lượng các mặt giáo dục, góp phần đào tạo các thế hệ tài năng cho vùng đất bên bờ sông Tiền. Ghé thăm ngôi trường trong những ngày kỷ niệm 110 ngày sinh của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Hùng, chúng tôi cảm nhận tinh thần kết tiếp nối truyền thống trong từng lời dạy của các cô thầy, rạng ngời tự tin trên nét mặt của trò, trong các hoạt động hướng về ngày kỷ niệm.
Với cô giáo dạy Văn Nguyễn Thị Ngọc Vân (sinh năm 1976), niềm hạnh phúc càng lớn hơn khi cô từng là học sinh dưới mái trường mang tên nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu và nơi từng học của nhà cách mạng Phạm Hùng mà cô rất ngưỡng mộ.
Sau khi tốt nghiệp đại học sư phạm, được về dạy dưới mái trường nổi tiếng này, cô đã góp phần hun đúc tinh thần yêu nước, tiếp nối truyền thống vẻ vang đến các hế hệ học trò. “Lúc đi học sư phạm, tôi chỉ có nguyện vọng duy nhất là về dạy học ở quê hương để đền đáp công ơn cha mẹ, thầy cô, quê hương. Khi được vinh dự về dạy tại ngôi trường nổi tiếng mà tôi từng học, niềm vui càng lớn hơn và chỉ mong sống và làm việc với tất cả trách nhiệm, danh dự và uy tín mình, với nghề, với học trò, với quê hương” - cô Vân chia sẻ.
Điều cô Vân rút ra trong cuộc đời dạy học của mình là lòng tự hào với lịch sử, với ngôi trường hòa với tấm lòng yêu thương học trò đã giúp cô luôn nhiệt tình giảng dạy cho đến tận hôm nay, y như những ngày đầu bước vào nghề giáo. Trong tiết dạy, cô luôn lồng ghép truyền cho học trò ý thức, lòng tự hào mái trường, tình yêu thương con người, tính nhân văn và ý nghĩa lịch sử của ngôi trường...
Còn đối với em Nguyễn Tấn Hùng - học sinh của trường, hàng ngày khi bước chân vào cổng trường, em như thấy các bậc tiền nhân hiền tài của dân tộc như bác Trần Đại Nghĩa, bác Phạm Hùng... đang đón chào em, khơi gợi trong em lòng yêu đồng bào, quê hương, đất nước. Từ đó, động viên em càng nỗ lực trong học tập, hoạt động phong trào cho xứng đáng với ngôi trường thiêng liêng này, xứng đáng với bao thế hệ cha ông đã cống hiến, hy sinh làm rạng danh lịch sử dân tộc, làm rạng danh ngôi trường.
