Đánh giá đề Toán khó, giáo viên nổi tiếng này lo ngại áp lực dạy và học, sự bùng nổ các lò luyện thi sẽ là đè nặng lên học trò lứa 2001.
“Thầy tâm đắc, trò chết chắc”
Xin chào thầy Trần Mạnh Tùng! Những giờ qua, chia sẻ “Tôi đã khóc khi làm đề thi Toán” của anh đã nhận được hơn 40 nghìn lượt bày tỏ cảm xúc, trên 20 nghìn lượt chia sẻ cùng hàng nghìn bình luận. Anh có thể chia sẻ lại cùng với độc giả Báo Lao Động về đánh giá của mình về đề thi môn Toán tại Kỳ thi THPT quốc gia 2018.
- Theo dõi các kỳ thi hơn chục năm nay, tôi cho rằng chưa bao giờ có sự phản hồi một cách tiêu cực từ phía học sinh về đề thi môn Toán như vậy, kể cả giai đoạn còn thi tự luận. Là người trực tiếp giải đề trong 90 phút, bản thân tôi cũng thấy đề thi dài và khó.
Sau khi kết thúc thời gian thi môn Toán THPT quốc gia, tôi đã làm mã đề 106. Tôi trừ 35 phút cho 35 câu đầu vì các đề thi tương tự tôi làm hết các câu trong khoảng thời gian đó. Từ câu 36 đến 40, tôi mất 30 phút, trong đó có câu mất 5 phút, có câu mất 10 phút. Tôi tiếp tục làm từ câu 41 đến câu 45 trong trạng thái rất căng thẳng và mất 30 phút. Làm xong câu 45 thì đã hết thời gian.
Anh có thể phân tích sâu hơn về đánh giá đề thi môn Toán khó của mình?
- Chúng tôi có những diễn đàn giáo viên Toán với hàng chục nghìn người, phần lớn các thầy cô đều cho là khó và không ai cho rằng đề này phù hợp với kỳ thi chúng ta đang làm là Kỳ thi THPT quốc gia. Nhiều thầy cô thử làm như 1 thí sinh thì đều là 7, 8 điểm, rất ít người được 9 điểm. Đấy là chúng tôi còn chưa bị áp lực tâm lí thi cử, giám thị…
Cụ thể, bắt đầu từ câu 26 trong đề là mức độ khó. Như vậy, học sinh trung bình, học sinh khá chỉ có khoảng 5 điểm ở 25 câu đầu tiên.
Bắt đầu từ câu 36 thì khó hẳn, thậm chí những học sinh xếp loại giỏi ở phổ thông cũng khó làm được câu nào trong số 15 câu còn lại.
Đề thi còn có 10 câu cuối cực khó với yếu tố lạ, gây khó khăn cho học sinh. Rất ít câu trong đề chỉ cần bấm máy tính ra ngay đáp số. Đề cũng hạn chế câu hỏi có thể làm ngược (thử lại đáp số).
Đáng nói ở chỗ, việc tăng cường câu hỏi và mức độ khó của đề không có lộ trình mà khó ngay như vậy thì học sinh trung bình, học sinh khá, học sinh giỏi khó phân biệt. Việc này giống như đưa ra một tảng đá quá nặng để phân biệt người yếu, người khoẻ mà tất cả đều không bê được thì cũng như nhau hết.
Điểm tiếp theo là đề có nhiều câu đã trắc nghiệm hoá tự luận. Người làm phải giải theo phong cách tự luận ngày xưa, tốn khoảng 10-15 phút/câu. Như vậy là bất khả thi.
Đó là chúng ta còn chưa so sánh giữa kiến thức đề thi và những phần được học qua sách giáo khoa, quá trình học các em trên lớp. Tôi cho rằng, có độ vênh “một trời một vực”.
Theo tôi được biết, chủ trương ban đầu đã là ra đề khó xuất phát từ việc đề thi 2017 khá dễ, nhiều điểm cao. Vì có chủ trương nên người soạn đề sẽ tìm những cách để câu hỏi khó lên mà tôi hay nói vui là thầy tâm đắc thì trò chết chắc!
Không nên khó để rồi... khóc!
- Có những ý kiến cho rằng đề thi “khó cũng khó chung, dễ cũng dễ chung”, sẽ không có nhiều ảnh hưởng. Quan điểm của anh như thế nào?
Đó chỉ là một phần. Sâu xa hơn, đề thi khó sẽ tác động sâu hơn với những người trong cuộc. Học sinh lứa 2001 và giáo viên sẽ gặp áp lực lớn để ôn tập sao cho phù hợp đề thi.
Thời điểm họp báo chỉ vừa kết thúc kỳ thi nên có thể đánh giá ban đầu của Bộ Giáo dục Đào tạo (GDĐT) chưa thực sự có nhiều sự lắng nghe. Vì thế, Bộ cần sự lắng nghe khách quan hơn từ phía chuyên gia, giáo viên, học sinh. Không tự dưng mà cả xã hội cùng đồng thanh kêu “đề khó”.
Nếu vẫn còn tranh cãi thì tôi đề nghị Bộ GDĐT một việc chưa có tiền lệ là công khai cách chọn đáp án A, B,C,D. Có thể, giáo viên và học sinh đang làm rất dài còn các chuyên gia lại có hướng giải hay, nhanh hơn.
Đề khó như hiện nay cũng ảnh hưởng đến cách dạy trong nhà trường. Từ trước đến nay vẫn là thi thế nào thì học thế, đề thi sẽ là định hướng và kéo theo tất cả.
Tiếp nữa là hiệu ứng xã hội sẽ khiến áp lực thi cử tăng lên. Chúng ta đã làm rất nhiều điều cải tiến về mặt thủ tục, kĩ thuật, giảm đi lại vất vả cho thí sinh nhưng chúng ta quên mất đề thi mới là quyết định.
Nếu những nhược điểm trên không được khắc phục, năm học tới, thầy và trò lứa 2001 sẽ "bạc mặt" ngay từ đầu năm học, rồi cũng... chẳng để làm gì.
- Cám ơn chia sẻ của thầy giáo Trần Mạnh Tùng!
