Với nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, cô Nguyễn Thị Hồng Hường - Giáo viên Trường THPT Đông Sơn 1 (Thanh Hóa) - chia sẻ, trong những năm qua, cô gặp rất nhiều cựu học sinh quay trở lại trường trong niềm hạnh phúc khi đã lựa chọn đúng ngành nghề.
Thế nhưng cũng có trường hợp định hướng không chính xác dẫn đến việc nghỉ học giữa chừng.
Từ những câu chuyện thực tế, cô Hường cho rằng, việc lựa chọn ngành nghề bị tác động bởi nhiều yếu tố và để tránh việc chọn sai, học sinh cần có định hướng cụ thể ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
Hiểu rõ sở thích và xác định năng lực của bản thân
“Hướng nghiệp là một hành trình dài, từ tìm hiểu sở thích và năng lực của bản thân, đến nhu cầu của xã hội và lập kế hoạch để thực hiện mục tiêu đó” - cô Hường nói.
Để hiểu rõ bản thân, nhiều học sinh có thể tìm đến những bài kiểm tra trắc nghiệm trên mạng.
Ngoài ra, quan trọng hơn cả là các em cần có cơ hội trải nghiệm các ngành nghề khác nhau thông qua các hoạt động hướng nghiệp của nhà trường, từ đó hiểu rõ về sở thích của bản thân.
Bên cạnh đó, các em cần xác định được năng lực trí tuệ của bản thân và điều kiện hoàn cảnh của gia đình.
“Tôi đã gặp nhiều trường hợp học sinh chọn trường vượt quá năng lực của bản thân khiến các em bị áp lực do lượng kiến thức quá lớn, không theo kịp và dẫn đến bỏ học” - cô Hường chia sẻ.
Để hiểu rõ hơn, các em cần đặt ra mục tiêu ngành nghề mà mình yêu thích là gì, những ngành đó được giảng dạy tại trường đại học nào.
Sau đó sẽ xét đến các yếu tố khác như chương trình đào tạo, cơ sở vật chất, học phí... Khi đã hiểu rõ về ngành nghề và trường đại học, các em sẽ dễ dàng định hướng bản thân thay vì mơ hồ khi bước vào giai đoạn này.
Tìm hiểu xu hướng thị trường lao động hiện nay
Bên cạnh việc lựa chọn ngành nghề theo sở thích cá nhân, cô Hường khuyên thí sinh nên tìm hiểu xu hướng xã hội hiện nay. Có thể thấy, một số khối ngành về công nghệ - kỹ thuật đang thiếu nhân lực.
Những ngành nghề như truyền thông, công nghệ thông tin, du lịch… sẽ có cơ hội việc làm cao.
Vị giáo viên này cũng cho biết, hiện nhiều trường học đã lồng ghép các buổi học ngoại khóa, hướng nghiệp để cập nhật thông tin về thị trường lao động mới nhất cho học sinh, từ đó giúp các em định hướng được ngành nghề sẽ theo học.
Mục tiêu của nhà trường là các em học sinh lựa chọn được ngành học phù hợp, giảm thiểu tình trạng học lại và bỏ học giữa chừng.
“Người chọn nghề nhiều khi chưa thật sự hiểu mình, cũng có thể do ảnh hưởng của dư luận xã hội hoặc thiếu cái nhìn thực tế về nhu cầu của thị trường lao động nên đưa ra quyết định thiếu chín chắn và để lại hậu quả xấu.
Nếu không chọn được ngành nghề phù hợp, lao động sẽ không còn là niềm vui, không thể khiến con người ta hạnh phúc và tự hào, mà chỉ là những công việc máy móc, buồn tẻ" - cô Hường nói.
