Lạm dụng ngôn ngữ nước ngoài
Theo giáo viên Trịnh Quỳnh - giáo viên Ngữ văn dạy online, đề thi căn bản, học sinh có thể làm bài thoải mái. Văn bản đọc hiểu ngắn gọn, dễ hiểu. Vấn đề đọc hiểu và nghị luận xã hội bồi đắp được nhận thức và tình cảm cho học sinh. Câu 1, câu 2 phần đọc hiểu học sinh có thể dễ dàng tìm và trích dẫn câu trả lời trên văn bản. Đề thi cũng có hướng mở, học sinh được đưa ra những quan điểm nhận xét của bản thân về vấn đề đặt ra trong văn bản nghị luận.
Tuy nhiên, thầy Quỳnh nhận định có sự trùng lặp các ý ở câu 2, câu 4 phần đọc hiểu với phần nghị luận xã hội. Một số từ ngữ Hán Việt ít sử dụng như “trắc ẩn” “thấu cảm” “mẫn cảm”. Học sinh cần phân biệt được giữa khái niệm trắc ẩn: Thương xót một cách kín đáo ở trong lòng; với tình yêu thương có nhiều biểu hiện khác nhau như gắn bó, quan tâm, chia sẻ…
Một hạn chế đáng nhắc đến là văn bản đọc hiểu cũng chưa đảm bảo được sự trong sáng của tiếng Việt khi lạm dụng các từ ngữ nước ngoài, trong khi tiếng Việt có từ ngữ tương ứng như: Fan (người hâm mộ); smartphone (điện thoại thông minh). Trong sách giáo khoa Ngữ văn 12 tập 1, trang 32, cũng dẫn ra một ví dụ tương tự: “Các superstar thích dùng mobile phone loại xịn”.
Sách giáo khoa cũng định hướng học sinh: Việc lạm dụng tiếng nước ngoài như thế làm tổn hại sự trong sáng của tiếng Việt.
Phần nghị luận văn học, theo đánh giá của thầy Quỳnh, ngoài mục đích đánh giá kiểm tra năng lực đọc hiểu và làm văn của học sinh còn định hướng giáo dục tư tưởng tình cảm về đất nước. Đoạn được trích dẫn khá hay so với toàn văn bản, thể hiện rõ phong cách trữ tình chính luận của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm. Câu nghị luận văn học có sự phân loại cao khi học sinh phải chỉ ra được nét mới trong định nghĩa đất nước của Nguyễn Khoa Điềm: Đất nước gắn bó, gần gũi với không gian cá nhân, rộng lớn hùng vĩ với không gian của núi cao biển rộng; không gian sinh tồn của người Việt bao thế hệ.
Học sinh cũng cần phải chỉ ra được nghệ thuật của văn bản như lối triết tự, cách sử dụng hiệu quả vốn văn hóa ca dao, huyền thoại của dân tộc. Học sinh cũng cần tránh lối viết máy móc, rút ra tư tưởng có tính chất khuôn mẫu về trách nhiệm của tuổi trẻ với đất nước.
Chưa mang tính thời sự
Đánh giá về đề thi năm nay, thầy Nguyễn Mạnh Thắng - giáo viên Văn, Trung tâm Giáo dục thường xuyên quận Thủ Đức - nhận xét: Đề thi khả năng phân hóa không cao, vừa sức, học sinh có học lực trung bình cũng dễ dàng đạt được 5 điểm. Với học sinh khá trở lên đạt điểm 7 chắc nhiều.
Cụ thể ở phần đọc hiểu, với nội dung liên quan đến lòng nhân ái, tình thương người là những đề thường xuyên ôn luyện cho học sinh. Tuy nhiên, với một kỳ thi lớn như thế này, học sinh không nên trả lời hời hợt nội dung cho có bằng một vài câu đơn giản mà cần diễn đạt sâu. Học sinh nên viết thành đoạn ngắn có dẫn dắt và suy nghĩ như vậy mới được trọn điểm.
Đặc biệt, câu 2 phần làm văn yêu cầu phân tích bài Đất nước khá dài, đòi hỏi học sinh biết phân bố thời gian để làm bài thì mới đạt điểm giỏi. Vì dài nên sẽ nhiều ý, đa phần học sinh sẽ lan man trong ý thơ, dẫn đến diễn xuôi, từ đó các em không tập trung phân tích cảm nhận nội dung nghệ thuật. Đây sẽ là điểm trừ lớn. Còn lại các câu khác đều không khó với học sinh trung bình – khá.
Tiến sĩ văn học Phạm Hữu Cường cho rằng đề thi THPT quốc gia có khả năng đánh giá được năng lực người học nhưng tính thời sự của đề thi không cao.
_ooqr.jpg)
