Đại diện TKV phản biện các đánh giá
Tại hội thảo, một loạt các chuyên gia, nhà khoa học đã đưa ra những đánh giá về dự án mỏ sắt Thạch Khê.
Nội dung chủ yếu của những đánh giá này liên quan đến tác động môi trường có thể xảy ra khi dự án này tiếp tục triển khai như: phân tích địa chất, công nghệ khai thác, ảnh hưởng của hoạt động đổ thải lấn biển, dự báo một số rủi ro có thể xảy ra...
Trong khi đó, một nguồn tin cho biết, lãnh đạo hiện tại của Công ty Cổ phần sắt Thạch Khê (TIC) - chủ đầu tư của dự án không được mời đến cuộc hội thảo.
Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Tiến Mạnh - Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam (TKV) cho rằng, việc triển khai Dự án mỏ sắt Thạch Khê theo đúng chỉ đạo Bộ Chính trị; Chính phủ cũng như sự kêu gọi đầu tư xuyên suốt trong nhiều nhiệm kỳ của tỉnh Hà Tĩnh.
Từ đó, không có các cơ sở pháp lý, kỹ thuật - kinh tế - môi trường để xem xét dừng triển khai dự án. Đồng thời, nếu dự án không được tiếp tục sẽ gây thiệt hại kinh tế cho đất nước, làm mất vốn Nhà nước và của các cổ đông tham gia.
Đại diện TKV chia sẻ, thiết kế kĩ thuật của dự án đã được Công ty TNHH CBM về Tư vấn, Kinh doanh và Quản lý thuộc Cộng hòa Liên bang Đức thẩm định độc lập (theo chỉ đạo của Chính phủ); qua đó, đã khẳng định Dự án đảm bảo khả thi.
“Riêng về môi trường đã được thẩm định đầy đủ. Về giấy phép khai thác, phê duyệt đánh giá tác động môi trường, giấy phép xả thải, giấy chứng nhận đầu tư… những cái này không phải TKV hay TIC tự có, mà để phê duyệt cũng có hội đồng thẩm định, cũng đầy đủ các nhà khoa học hàng đầu trong và ngoài nước.
Ở đây, chúng tôi rất trân trọng những nhà khoa học, cũng có những phần đúng nhưng nhiều khi việc cập nhật số liệu đã ở thời điểm lâu rồi.
Trong quá trình đơn vị Tư vấn lập Dự án, các cơ quan chức năng và địa phương thẩm định dự án đã chỉ rõ: Dự án đảm bảo yêu cầu về kỹ thuật, công nghệ, đảm bảo môi trường, đem lại hiệu quả kinh tế cao” - ông Nguyễn Tiến Mạnh nói.
Đáng chú ý, đại diện TKV cho biết, hiện nhu cầu quặng sắt đang rất lớn, Bộ Công thương đã có nhiều báo cáo đánh giá, nhu cầu Việt Nam hiện tại trên 17 triệu tấn quặng sắt nhưng chỉ đáp ứng được 10%, nhập khẩu liên tục.
Ngoài ra, theo tính toán, phía TKV cho biết, khi hoàn thành giai đoạn I, dự án sẽ nộp ngân sách khoảng 1.500 tỉ đồng/năm; giai đoạn II nộp ngân sách trên 2.800 tỉ đồng/năm. Bên cạnh đó, khoảng 3.500 lao động địa phương theo kế hoạch cũng sẽ được đào tạo nghề, giải quyết việc làm trực tiếp nếu dự án đi vào hoạt động.
Cần những tiếp cận thực tiễn, khoa học
Một trong những chia sẻ được đánh giá tương đối khách quan tại hội thảo đến từ ông Nguyễn Huy Mỹ (Viện Tháo khô mỏ VIOGEM Liên bang Nga tại Việt Nam).
Theo ông Mỹ, từ năm 2016 đến nay, vấn đề dừng hay triển khai Dự án mỏ sắt Thạch Khê chưa được giải quyết, để lại nhiều hệ luỵ và bức xúc.
Là người tham gia tìm hiểu dự án từ năm 1998, ông Mỹ cho rằng, cái khó cho các nhà khoa Việt Nam để xác định việc dừng hay triển khai có cơ sở khoa học là thiếu thông tin và “ít ai đọc hồ sơ dự án toàn bộ, nghiêm chỉnh".
“Nói rằng là ý kiến của các chuyên gia đầu ngành nhưng có thể về lý thuyết, chứ ở Việt Nam chưa có chuyên gia nào tham gia lập các báo cáo khả thi, lập thiết kế kỹ thuật cho khu mỏ phức tạp như mỏ Thạch Khê" - ông Nguyễn Huy Mỹ đưa quan điểm tại hội thảo.
Chuyên gia này cho rằng, trong thời gian tới, chủ đầu tư cần chứng minh hiệu quả đầu tư, hiệu quả kinh tế xã hội bền vững qua báo cáo khả thi và chuẩn bị tốt cho các phản biện.
“Các nhà khoa học cần khoa học ở chỗ đưa ra đánh giá trên cơ sở các tài liệu cụ thể, trường hợp này là các tư liệu của chủ đầu tư để có ý kiến cụ thể về cơ sở khoa học với lãnh đạo Đảng và Nhà nước của việc dừng hay triển khai dự án" - ông Nguyễn Huy Mỹ phân tích.
Trước đó, vào tháng 6 năm nay, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn công tác Chính phủ đã có chuyến khảo sát thực địa tại mỏ sắt Thạch Khê.
Thủ tướng khẳng định, việc quyết định dừng hay tiếp tục triển khai dự án mỏ sắt Thạch Khê phải có đánh giá khoa học, khách quan, tổng thể từ kinh tế đến tính chất xã hội, đời sống người dân, môi trường và các vấn đề liên quan.
Dự án mỏ sắt Thạch Khê nằm trên diện tích gần 3.900 ha thuộc địa bàn 6 xã của huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh.
Theo đánh giá, đây là mỏ sắt có trữ lượng quặng lớn nhất Đông Nam Á, ước tính trên 540 triệu tấn, chiếm hơn 1/2 trữ lượng quặng sắt toàn quốc.
