Ngày 26.7, tại Hội nghị Ban chấp hành lần thứ 17 của Đảng Bộ khối doanh nghiệp trung ương, ông Trần Mạnh Hùng - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) chia sẻ về những khó khăn trong quá trình thoái vốn và tái cơ cấu Tập đoàn. .
Ông Trần Mạnh Hùng cho biết “Tập đoàn VNPT không vướng nhiều về vốn như một số tập đoàn khác. Hầu như chúng tôi không phải đi vay ngân hàng. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đề án tái cơ cấu mà Thủ tướng chính phủ phê duyệt, VNPT có một số vấn đề khó khăn.
Đầu tiên là việc thay đổi các quy định văn bản pháp luật. Theo quy định cũ, VNPT đã hoàn thành khoảng 95% hồ sơ của 4270 bất động sản trên toàn quốc.
Sau đó, khi có quy định mới, Tập đoàn phải làm lại toàn bộ số hồ sơ này. Mới đây, văn bản mới Bộ Tài Chính yêu cầu liệt kê cả các doanh nghiệp mà Tập đoàn có góp vốn. Tuy nhiên, điều bất cập ở chỗ, nếu Tập đoàn chỉ góp 10% vốn mà đòi hỏi công ty đó phải nộp toàn bộ hồ sơ đất đai giấy tờ của họ là điều rất khó”.
Đặc biệt trong câu chuyện thoái vốn của VNPT tại ngân hàng MSB, ông Trần Mạnh Hùng cho biết: “VNPT không chỉ đầu tư mà Tập đoàn là một trong những thành viên sáng lập của ngân hàng MSB với vốn góp khoảng 6,09%. Tuy nhiên, việc yêu cầu MSB cung cấp toàn bộ hồ sơ đất đai để định giá là điều không khả thi”.
Khó khăn thứ hai là vấn đề thoái vốn các đơn vị ngoài ngành.
Hiện nay cách làm là công khai doanh mục thoái vốn. Thực tế, các đơn vị thoái vốn gần như không muốn rút ra khỏi Tập đoàn bởi thương hiệu của Tập đoàn VNPT giúp họ kinh doanh tốt. Trước khi đưa vào danh mục thoái vốn thì giá của các đơn vị này trên 1, sau khi đưa vào danh mục thì giá giảm chỉ còn khoảng 0,3. Như vậy việc thoái vốn nếu diễn ra sẽ khó bảo toàn vốn.
Thứ ba là thủ tục hành chính phức tạp trong việc tăng giảm vốn điều lệ của các đơn vị trong danh sách không thoái vốn.
Việc tăng giảm vốn điều lệ hoặc hoạt động mua bán - sáp nhập cũng phải làm rất nhiều thủ tục. Nếu coi đó là những khoản đầu tư thì thậm chí chỉ cần cấp cơ sở của VNPT ký (được phân cấp ký dự án đầu tư 10 tỷ - 20 tỷ).
Việc đơn giản các thủ tục, giúp các doanh nghiệp nhà nước đuổi kịp doanh nghiệp tư nhân. Đôi khi việc mua bán sáp nhập các công ty Start up với giá vài chục tỉ nhưng phải làm thủ tục trình xét duyệt.
Chủ tịch Hội đồng thành viên VNPT nhận định VNPT hoạt động trong lĩnh vực công nghệ cao, lĩnh vực mà các cơ hội đi qua rất nhanh, đầu tư sớm mới có được giá trị cao.
Nếu không dù Việt Nam phát triển được công nghệ cao nhưng những công ty có giá trị trong lĩnh vực này hầu như do nước ngoài sở hữu.
Doanh nghiệp nhà nước đang rất muốn chuyển đổi số, cần phải có công nghệ cao thì lại không sở hữu được những công ty công nghệ này. Đây cũng là một nguy cơ cao đối với năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp.
Trước đó, VNPT đã 3 lần đăng ký bán đấu giá cổ phiếu Ngân hàng thương mại cổ phần Hàng hải Việt Nam (MSB) nhưng thất bại vì không có nhà đầu tư.
Hiện VNPT đang nắm giữ khoảng 6,09% cổ phần tại MSB. Theo kế hoạch VNPT muốn thoái vốn 71 triệu cổ phần MSB. Lần gần đây nhất, VNPT muốn bán toàn bộ lô cổ phiếu MSB với giá khởi điểm hơn 851 tỉ đồng (tương đương 11.900 đồng/cp) vào ngày 18.1.2018. Tuy nhiên, đến thời hạn nộp Hồ sơ đăng ký năng lực nhà đầu tư vẫn không có nhà đầu tư nào đăng ký tham gia.
Trước đó, lần chào bán thứ nhất vào tháng 11.2015, VNPT đã công bố việc bán đấu giá gần 71,58 triệu cổ phiếu MSB với giá khởi điểm 11.700 đồng/cổ phiếu nhưng vì chỉ có một nhà đầu tư đăng ký tham dự nên cuộc đấu giá không đủ điều kiện để tổ chức.
Lần thứ 2 chào bán là vào tháng 3.2017. Tuy nhiên, lần chào bán này cũng không thành công với lý do là hết thời hạn đăng ký và đặt cọc mà không có nhà đầu tư nào đăng ký tham dự đấu giá, cuộc đấu giá không đủ điều kiện để tổ chức.