Làng Phú Vinh vốn nổi tiếng với nghề truyền thống mây tre đan có lịch sử hơn 400 năm. Tại đây, có rất nhiều sản phẩm được làm từ mây tre như rổ, rá, đó...
Trong đó, đặc biệt là chiếc lồng bàn “màn tuyn” được sáng tạo từ sợi mây dài nhỏ như sợi chỉ của vợ chồng ông Trần Bá Khá (75 tuổi) và bà Nguyễn Thị Tiến (72 tuổi).
Ông Trần Bá Khá chia sẻ, từ năm 2003, vợ chồng ông bắt đầu làm ra những chiếc lồng bàn thủ công đầu tiên và được nhiều người đặt hàng.
“Thời điểm đó khách đặt phải 5-6 tháng mới đến lượt, giá cũng khoảng 6 triệu đồng/chiếc. Dần dần, nhiều người truyền tai nhau đến đặt mua nhưng họ không dùng đậy mâm cơm mà trưng trong nhà như vật quý.
Đến nay, vợ chồng tôi cho ra đời khoảng 400 chiếc lồng bàn. Hiện tại, mỗi chiếc có giá 30 triệu đồng”, ông Khá nói.
Theo ông Khá, để tạo ra một chiếc lồng bàn bằng mây đẹp, đạt tiêu chuẩn thì cần trải qua nhiều công đoạn từ việc mua mây, cạo vỏ, chẻ nan,... rồi đến việc tìm ra cách để làm nên một chiếc lồng bàn đúng theo ý muốn.
“Những chiếc đầu tiên chúng tôi đan 300 sợi nan dọc về sau cải tiến cho sợi nhỏ như tơ, lên đến con số 1.200 sợi.
Thời gian làm chiếc núm mất 3 ngày, làm mâm mất 7 ngày và thêm 7 ngày đan khung. Nếu tập trung, trong một tháng vợ chồng tôi làm được hai chiếc”, ông Khá nói.
Có kinh nghiệm hơn 60 năm trong nghề đan lát, bà Nguyễn Thị Tiến cho biết chọn chiếc lồng bàn làm sản phẩm thủ công bởi nó gắn bó thân thuộc với các gia đình người dân Bắc Bộ, nhà ai cũng phải có một chiếc và nếu là lồng bàn sẽ giữ được rất lâu.
“Hầu hết, những người mua sản phẩm lại là người nước ngoài. Họ nói những sợi nan đan vào nhau như chiếc màn tuyn. Điểm đặc biệt trong việc đan lát của làng Phú Vinh chính là kỹ năng xử lý mây đặc biệt, chẻ, vót bằng tay đều tăm tắp và nuột nà”, bà Tiến nói.
Được biết, năm 2020, chiếc lồng bàn này đã đoạt giải nhất Hội thi sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức.
Ông Nguyễn Văn Trung - Chủ tịch Hiệp hội Mây tre đan huyện Chương Mỹ - cho biết, làng có khoảng 700 hộ làm nghề nhưng chỉ có 2 nhà làm lồng bàn. Trong đó chiếc lồng bàn nhà ông Khá là sự sáng tạo đặc biệt, đòi hỏi những bí quyết, kỹ thuật riêng.
