Những năm gần đây, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã thực hiện chủ trương không đưa các loại tiền mới in từ 5.000 đồng trở xuống. Theo đó, NHNN đã nghiêm cấm cán bộ ngân hàng, các tổ chức tín dụng tiếp tay, cung cấp các loại tiền mới cho các đối tượng kinh doanh đổi tiền hưởng chênh lệch, kể cả việc lựa chọn những đồng tiền đã qua lưu thông nhưng còn mới để tập hợp thành thếp, bó…
Theo Nghị định số 96/2014/NÐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, hành vi đổi tiền không đúng quy định của pháp luật sẽ bị phạt từ 20 triệu đến 40 triệu đồng.
Thế nhưng, lợi dụng nhu cầu của người dân, nhiều cửa hàng hay tại các miếu, chùa, dịch vụ đổi tiền với mức phí cao mọc lên như nấm, nhất là cao điểm mùa lễ hội. Không những thế, dịch vụ đổi tiền lẻ phí cao cũng được rao bán công khai, rầm rộ trên mạng xã hội.
Tại một trang có tên "Đổi tiền lẻ" với hàng nghìn lượt thích và chia sẻ, các hoạt động mua bán, đổi tiền lẻ diễn ra công khai. Theo các chủ hàng, thời điểm trước tết Nguyên đán, các loại tiền lẻ được rao bán chủ yếu có mệnh giá từ 10.000 đồng đến 200.000 đồng phục vụ nhu cầu mừng tuổi. Tuy nhiên, sau tết, mệnh giá tiền được khách hàng tìm mua là từ 500 đồng đến 5.000 đồng để phục vụ nhu cầu đi lễ chùa đầu năm.
Mức quy đổi được tính như sau: Tiền mệnh giá 5.000 đồng là 15%, mệnh giá 1.000 đồng và 2.000 đồng, phí là 20%. Những loại vẫn còn giá trị nhưng ít được sử dụng như 100 đồng, 200 đồng hay 500 đồng có phí đổi khá cao từ 35 – 40%.
Đối với những khách hàng mua trên 50 triệu sẽ được hưởng giá ưu đãi của khách buôn, mức phí quy đổi sẽ được tính khác, chỉ dao động từ 10% - 20%.
Liên hệ với một địa chỉ đổi tiền lẻ khác, người bán hàng cho biết, khách đổi bao nhiêu cũng có, "hàng mới về rất nhiều" kèm theo cam kết về chất lượng.
"Hàng của bên em mới về rất nhiều. Tiền mới, đẹp, nguyên cọc, chị yên tâm không đâu bằng bên em", người bán hàng khẳng định.
Khi hỏi về phương thức giao hàng, người bán hàng cho biết, khách hàng phải đến tận nơi nhận tiền, cửa hàng không có dịch vụ chuyển hàng tận tay. Khách đến gần khu vực đó, chỉ cần gọi điện theo số điện thoại trên trang, sẽ có người trực máy 24/24 và mang hàng đưa tận tay.
Với mức lợi nhuận cao, nhiều người đã bất chấp các quy định của pháp luật, thực hiện hành vi mua bán tiền lẻ phí "khủng".