Theo đó, ông Lê Ngọc Tuấn - Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum -kiến nghị Bộ Công Thương xem xét, hỗ trợ và chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho phép các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh được thực hiện một số cơ chế đặc thù trong năm 2023.
Cho phép các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ tỉnh Kon Tum được phát tối đa công suất theo khả năng thiết kế và nguồn nước cho phép (được phát công suất vượt quy định theo hợp đồng mua bán điện đã ký, giấy phép hoạt động điện lực và giấy phép khai thác sử dụng nước mặt được cấp).
UBND tỉnh Kon Tum kiến nghị cho phép các thủy điện vừa và nhỏ phát lớn hơn điện lượng trung bình năm (E0) được phê duyệt. Phần giá trị phát dư sẽ được tính toán để nộp bổ sung tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước vào đầu năm tài chính tiếp theo.
Đối với các nhà máy đã phát vượt công suất trong năm 2023 thì được thanh toán sản lượng phát vượt đã huy động, đảm bảo quyền lợi cho các nhà đầu tư, người lao động.
Theo UBND tỉnh, năm 2023 trong bối cảnh khó khăn chung của cả nước, nguồn thu ngân sách tỉnh cũng gặp không ít khó khăn, tổng các nguồn thu nội địa thực hiện 7 tháng đầu năm chỉ đạt 54,9% dự toán Bộ Tài chính giao và đạt 38,5% dự toán Hội đồng nhân dân tỉnh giao.
Ước thực hiện cả năm ước đạt khoảng 93,3% dự toán Bộ Tài chính giao và đạt 65,5% dự toán Hội đồng nhân dân tỉnh giao.
Mặc dù trong năm 2023, Kon Tum mưa nhiều, có điều kiện thuận lợi để huy động tối đa công suất từ các nhà máy thủy điện. Tuy nhiên, nếu không được sự hỗ trợ từ Bộ Công Thương và ngành Điện trong việc huy động công suất, thì dự kiến 2 tổng nguồn thu từ các dự án thủy điện trên địa bàn tỉnh trong năm 2023 đạt khoảng 1.060 tỉ đồng, thấp hơn dự toán thu năm 2022 khoảng 250 tỉ đồng.
Như Báo Lao Động phản ánh, từ tháng 3.2023 đến nay, các thuỷ điện vừa và nhỏ (được huy động theo cơ chế chi phí tránh được) thường xuyên bị tiết giảm công suất, bị sa thải, không được Công ty Điện lực Kon Tum huy động công suất do phát vượt công suất theo hợp đồng mua bán điện.
Nguyên nhân phát vượt công suất thiết kế là do lưu lượng nước về tuabin tăng đột biến, thời tiết mưa nhiều ở vùng núi. Việc ngành Điện tiết giảm công suất gây khó khăn cho công tác vận hành và thiệt hại cho các chủ đầu tư, làm lãng phí nguồn tài nguyên nước, cũng là nguồn thu ngân sách cho tỉnh Kon Tum (nguồn thu thuỷ điện chiếm 30-40% nguồn thu ngân sách cho tỉnh).
